"Πιάσιμο στους μύες" - Το πιάσιμο είναι μια αίσθηση, όχι απλά ένδειξη μηχανικής επιβάρυνσης! Όταν κάποιος παραπονιέται πως είναι "πιασμένος" σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματος του, αυτό μπορεί να σχετίζεται με διαφορετικές καταστάσεις.

Απαιτείται διερεύνηση, καθώς μπορεί να σχετίζεται:

- με μειωμένο εύρος κίνησης,
- ή το εύρος κίνησης είναι φυσιολογικό, αλλά το τελικό εύρος κίνησης δυσκολεύει ή απαιτεί επιπλέον προσπάθεια,
- ή το πρόβλημα δεν είναι πραγματικά η κίνηση αλλά το γεγονός ότι η περιοχή δεν χαλαρώνει σχεδόν ποτέ,
- ή ενώ η περιοχή είναι χαλαρή υπάρχει μια αίσθηση κακουχίας που δεν τη λες πόνο

Αυτή η ασάφεια σημαίνει ότι η αίσθηση του "πιασίματος", είναι ακριβώς αυτό... "μια αίσθηση". Δεν ταυτίζεται με υπερβολική ένταση, ή δυσκαμψία, ή συρρίκνωση. Για παράδειγμα μπορεί να υπάρχει αίσθηση πιασίματος στις γάμπες και αν ζητήσεις από τον ασθενή να σκύψει να ακουμπήσει τις παλάμες του στο πάτωμα, να το κάνει με ευκολία, αντίθετα κάποιος που δεν έχει αυτή την αίσθηση να μη μπορεί ούτε καν να πλησιάσει το πάτωμα.

Γιατί λοιπόν υπάρχει η αίσθηση "πιασίματος" σε κάποιο μυ, παρόλο που είναι χαλαρός;

Ο πόνος είναι γνωστό πως δεν σημαίνει απαραίτητα βλάβη ιστού. Ο πόνος είναι η αίσθηση κινδύνου που αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλος. Αυτή η αντίληψη δεν είναι πάντοτε αληθής. Δηλαδή πρόκειται για ενεργοποίηση ενός συναγερμού, που κάποιες φορές μπορεί να αποδειχθεί λανθασμένος.

Πιθανόν κάτι ανάλογο να συμβαίνει και με την αίσθηση του "πιασίματος". Η αίσθηση προκαλείται όταν στο υποσυνείδητο φτάσει η πληροφορία (σωστή ή λάθος) ότι υπάρχει κίνδυνος στον μυ, που απαιτεί αντίδραση με τη μορφή μυϊκής προστατευτικής σύσπασης. Ποιος όμως μπορεί να είναι ο κίνδυνος που ενεργοποιεί μια τέτοια αντίδραση; Σίγουρα δεν είναι η σύσπαση, οι μύες είναι κατασκευασμένοι για σύσπαση. Ο κίνδυνος βρίσκεται στην απουσία επαρκούς ξεκούρασης ή στη μειωμένη αιματική ροή, που μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολικό στρες, ενεργοποιώντας αισθητικούς υποδοχείς, ευαίσθητους σε χημικές αλλαγές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το "φαινόμενο του ερπυσμού - creep phenomenon", δηλαδή το φαινόμενο που προκαλείται όταν η δύναμη, που ασκείται σε κάποιο ιστό, παραμένει σταθερή για αρκετό χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα την παραμόρφωση του. Το φαινόμενο αυτό περιγράφεται από τον McKenzie ως σύνδρομο στάσης:

Σύμφωνα με τον McKenzie το «Σύνδρομο Στάσης» είναι μια οδυνηρή διαταραχή, που προκαλείται από την παρατεταμένη στατική φόρτιση των φυσιολογικών, κατά τα άλλα μαλακών ιστών, μέχρι που αυτή η μηχανική καταπόνηση να προκαλέσει δυσφορία. Ο πόνος στο Σύνδρομο Στάσης προκαλείται, είτε εξαιτίας της μηχανικής παραμόρφωσης των μαλακών ιστών, είτε από αγγειακή ανεπάρκεια, λόγω της παρατεταμένης θέσης, είτε λόγω της μηχανικής επιβάρυνσης πάνω στις αρθρικές δομές, στις συσταλτές δομές (μύες) , τους τένοντες ή στις ενθέσεις του περιόστεου. Ο πόνος επιμένει όσο η κακή στάση διατηρείται, αλλά υποχωρεί μόλις διορθωθεί η στάση. Σε αυτή τη περίπτωση δεν υπάρχει παθολογία.

Στη πραγματικότητα το "πιάσιμο" δεν μπορεί να λογιστεί ως πόνος, αλλά είναι σαφώς ενοχλητικό. Μάλιστα κινητοποιεί τον πάσχοντα να αλλάξει στάση ή να διαταθεί. Αυτό το διαφοροποιεί από τον κλασικό πόνο, που μας προτρέπει σε περιορισμό της κίνηση, ενώ αντίθετα το "πιάσιμο" ενθαρρύνει τη κίνηση.

Πως αντιμετωπίζεται το πιάσιμο στους μύες

Στη περίπτωση που το πιάσιμο συνδέεται με κινήσεις ή συνήθειες στάσης, τότε πρόκειται για μηχανικού τύπου ενεργοποίηση της ίδιουποδοχέων, οπότε απαιτείται επανεκπαίδευση του εγκεφάλου. Δεν σκεφτόμαστε πως θα βαδίσουμε, πως θα καθίσουμε, πως θα φάμε ή πως θα εκτελέσουμε ένα σημαντικό σύνολο αυτόματων δραστηριοτήτων μας. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν ως 'δεδομένα αποθηκευμένα' στο εγκέφαλό μας.

Μπορούμε να αλλάξουμε αυτά τα δεδομένα και να επαναπρογραμματιστούμε;

Ο εγκέφαλος μας τροποποιείται καθημερινά τόσο ανατομικά όσο και λειτουργικά ως απάντηση στα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον. Πράγμα το οποίο πολύ απλά σημαίνει , ότι ο εγκέφαλος μας - παρά το τι τείνουμε να πιστεύουμε- δεν σταματά να αλλάζει καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Η ικανότητα αυτή ονομάζεται πλαστικότητα και όπως ακριβώς η πλαστελίνη μας επιτρέπει να αλλάζουμε συνεχώς το σχήμα της, έτσι και ο εγκέφαλος μας επιτρέπει με τα κατάλληλα ερεθίσματα να τον αναδιαμορφώσουμε και να του μάθουμε...πώς να μαθαίνει. 

Τι μπορεί να γίνει όμως στις περιπτώσεις που οι ασθενείς παραπονούνται για χρόνιο πιάσιμο που παραμένει για ώρες ή ημέρες, έρχεται και φεύγει, χωρίς να συνδέεται με τη στάση του σώματος ή κινήσεις;

Σε αυτή τη περίπτωση, η καλύτερη επιλογή που έχουμε, είναι να αντιμετωπίσουμε την αίσθηση του πιασίματος όπως θα αντιμετωπίζαμε τον χρόνιο πόνο. Αυτό γιατί και στις δυο περιπτώσεις πρόκειται για δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ).

Ο πόνος, όπως έχει τονισθεί, είναι ο "κίνδυνος" που αντιλαμβάνεται ο Εγκέφαλος για πιθανή βλάβη - δυσλειτουργία ιστού. Τον αντιλαμβάνεται ως μήνυμα που του στέλνουν οι ιστοί, από οποιοδήποτε σημείο του σώματος, μέσω των νευροδιαβιβαστών του νευρικού συστήματος, δηλαδή μέσω χημικών ερεθισμάτων. Ο χρόνιος πόνος, δηλαδή ο πόνος που διαρκεί περισσότερο από τρείς μήνες, είναι στη πραγματικότητα αποτέλεσμα χημικών - ορμονικών αλλαγών στο σώμα, που οφείλονται στη δυσλειτουργία του ΚΝΣ.

Η αίσθηση του πιασίματος που παραμένει για ώρες ή ημέρες, έρχεται και φεύγει, χωρίς να σχετίζεται με κινήσεις ή τη στάση του σώματος, έχει να κάνει περισσότερο με το νευρικό σύστημα, που ευαισθητοποιείται, είτε περιφερικά, είτε κεντρικά, στην ανάγκη για μεγαλύτερη αιματική ροή σε συγκεκριμένες περιοχές. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω τοπικής φλεγμονής, ευαισθητοποίησης των επινεφριδίων, αυξημένη ευαισθητοποίηση στο ραχιαίο κέρατο του νωτιαίου μυελού ή ακόμη από μαθησιακή προσαρμογή σε συγκεκριμένο περιβάλλον με συγκεκριμένη αίσθηση, για παράδειγμα μπροστά από έναν υπολογιστή νιώθω ηλίθιος.

Θεωρώντας φυσικά πως το πιάσιμο είναι πολύ ήπια αίσθηση σε σχέση με τον χρόνιο πόνο, αλλά και στις δυο περιπτώσεις πρόκειται για "παραφωνία" του εγκεφάλου μας, αν θεωρήσουμε ότι ο εγκέφαλος είναι ο μαέστρος που ελέγχει την αρμονική λειτουργία του οργανισμού. Σε αυτή τη περίπτωση ο θεραπευτής πρέπει να "προκαλέσει" τον ασθενή ώστε να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητες του σώματος του για "αυτοδιόρθωση", για λειτουργική αρμονία, δηλαδή την ομοιόσταση και, τελικά την επανεκκίνηση του οργανισμού.

Μια θεραπευτική προσέγγιση, προς αυτή τη κατεύθυνση προτείνω μέσα από το βιβλίο μου: "ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ - η παραφωνία του εγκεφάλου - μια εναλλακτική πρόταση".

Προτείνεται ο συνδυασμός της Κρανιοϊερής Θεραπείας του Dr John Upledger και της Νευροθεραπείας με τη χρήση των Νεύρο-αντανακλαστικών σημείων.

Η Κρανιοϊερή Θεραπεία είναι μία μέθοδος θεραπείας, μη φαρμακευτική, με ήπιους χειρισμούς που εφαρμόζει ο θεραπευτής σε διάφορα σημεία του σώματος του ασθενή για να αποκαταστήσει την ισορροπία στο κρανιοϊερό σύστημα, με στόχο να ενεργοποιήσει την διαδικασία αυτοδιόρθωσης που θα οδηγήσει στην 'ομοιόσταση'. Πρόκειται για μια "εν τω βάθει" τεχνική που αντιμετωπίζει το ανθρώπινο σώμα ως «ολότητα». Το κρανιοϊερό σύστημα είναι ένα λειτουργικό σύστημα που περιλαμβάνει τα κρανιακά οστά, τη σπονδυλική στήλη, το ιερό οστούν, τις υποκείμενες μηνιγγικές μεμβράνες, όλες τις άλλες δομές που συνδέονται με τις μήνιγγες και το Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό (ΕΝΥ). Τα κρανιακά οστά και το ιερό οστούν χρησιμοποιούνται ως οστέινες λαβές για να επιτευχθεί η πρόσβαση στην υποκείμενη σκληρά μήνιγγα και να απελευθερωθούν οποιοιδήποτε περιορισμοί μέσα στο σύστημα. Όταν απελευθερωθούν οι περιορισμοί, ο οργανισμός λειτουργεί πιο αποτελεσματικά. Ο Dr John Upledger, ο θεμελιωτής της Κρανιοϊερής Θεραπείας, αναφερόμενος στο θέμα είχε πει: «Είναι σαν να απομακρύνονται πέτρες από ένα ποτάμι κι έτσι δεν παρεμποδίζεται η ροή του νερού».

Τα νεύρο-αντανακλαστικά σημεία (NR) είναι συγκεκριμένα σημεία που αφορούν χιλιοστά από το περιόστεο των οστών του άκρο πόδα. Θεωρούμε ότι αυτά τα μικρά σημεία αναλογικά αντανακλούν σε συγκεκριμένα νεύρα του σώματος, άρα και στους ιστούς που ελέγχονται από αυτά. Έχει διαπιστωθεί ότι όταν πιέζουμε/ερεθίζουμε αυτά τα σημεία, προκαλείται ένα άμεσο αποτέλεσμα στα αντίστοιχα νεύρα και στους ιστούς-στόχους. Ο θεραπευτής επιλέγει τα κατάλληλα –ανάλογα με το προσδοκώμενο όφελος- σημεία και τους ασκεί πίεση. Με τον τρόπο αυτό μεταφέρει ερεθίσματα, μέσω του νευρικού συστήματος, ώστε να προκληθεί θεραπευτική μεταβολή στις δομές-στόχος. Εάν το νεύρο ή οι ιστοί-στόχος δυσλειτουργούν, τα σημεία θα αντιδράσουν εκλύοντας άλγος. Η πίεση διατηρείται έως ότου φύγει το άλγος (όχι πάντως περισσότερο από 15 δευτερόλεπτα).

Η Νευροθεραπεία διά χειρισμών (MNT) είναι μία θεραπευτική μέθοδος που αφορά λειτουργικές διαταραχές στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, στο μυοσκελετικό σύστημα και στο σύστημα των σπλάχνων. Η θεραπευτική αγωγή εστιάζει, μέσω αντανακλαστικών ερεθισμάτων και νευρο-ρεφλεξολογίας (NR), στην πρόκληση μεταβολών στο περιφερικό νευρικό σύστημα (ΠΝΣ), στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και στο αυτόνομο νευρικό σύστημα (ΑΝΣ), προκειμένου να αποκαταστήσει δυσλειτουργίες που προκλήθηκαν είτε ως αιτία είτε ως συνέπεια κάποιας ήδη υπαρκτής ή δυνητικής βλάβης ιστών / περιβάλλοντος στο σώμα.

Συνδυασμός Κρανιοϊερής Θεραπείας και Νευροθεραπείας

Με βάση τα προαναφερθέντα συμπεραίνουμε ότι μέσω της Κρανιοϊερής Θεραπείας διευκολύνουμε το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα να αποκτήσει ένα ισορροπημένο περιβάλλον ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά, ενώ μέσω της Νευροθεραπείας και των νευρο-αντανακλαστικών σημείων στα πέλματα μπορούμε να επιδράσουμε σε ιστούς – στόχους, επιδιώκοντας να επιτύχουμε συγκεκριμένα θεραπευτικά αποτελέσματα, που εξαρτώνται από τις ατομικές ανάγκες του κάθε ασθενή. Ενισχύουμε, έτσι, το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι η Κρανιοϊερή Θεραπεία δεν απευθύνεται σε συγκεκριμένες παθήσεις, αλλά σε περιπτώσεις δυσλειτουργίας του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, σε αντίθεση με την Νευροθεραπεία κατά την οποία επικεντρώνουμε τη προσοχή μας κάθε φορά στη συγκεκριμένη παθολογία του ασθενή, επιλέγοντας ανάλογα τα νευρο-ανατανακλαστικά σημεία που θα διεγείρουμε.

Ο προτεινόμενος συνδυασμός έχει τη δυναμική να συνεισφέρει περισσότερα στη μεταβολή της διαταραγμένης λειτουργικότητας του οργανισμού, ώστε να αποκαταστήσει την αρμονία και την ισορροπία του, ενισχύοντας την προσαρμοστικότητα του• κυρίαρχο συστατικό στοιχείο της ομοιόστασης.

Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης

1. Διατάσεις, χρήσιμες σε περιπτώσεις συνδρόμου στάσης, παρά σε χρόνιο πιάσιμο
2. Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση
3. Επανεκπαίδευση της στάσης
4. Ασκήσεις ενδυνάμωσης, σε πλήρες εύρος κίνησης των αρθρώσεων
5. Δραστηριότητες όπως το βάδισμα και το κολύμπι, τουλάχιστον για 20 έως 30 λεπτά της ώρας
6. Γιόγκα, διαλογισμός κ.α.
7. Εναλλακτικές και συμπληρωματικές θεραπείες

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Όταν αισθάνεστε πιασμένοι, να θυμάστε πως πρόκειται για μια αίσθηση και όχι απαραίτητα μια παθολογική κατάσταση που ζητά μια επιθετική δομική λύση. Όπως συμβαίνει με τις αισθήσεις, επιδεινώνεται με την ευαισθητοποίηση, και όπως οι άλλες μορφές ευαισθητοποίησης, βελτιώνεται με την ενσυναίσθηση.

ΠΗΓΕΣ

A Guide to Better Movement, Todd Hargrove, CR, CFP

ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ - η παραφωνία του εγκεφάλου - μια εναλλακτική πρόταση", Χαρ. Τιγγινάγκας, Αθήνα 2015, ISBN: 978-960-99167-1-4