06 Δεκεμβρίου 2013

Κατηγορία

Νευραλγία Τριδύμου

# Topics

νευρικό σύστημα, νευραλγία τρίδυμου νεύρου, τρίδυμο νεύρο, νευροπαθητικός πόνος προσώπου, νευροπαθητικός πόνος

Social sharing

Συχνές ερωτήσεις για τον Νευροπαθητικό Πόνο Προσώπου και της Νευραλγίας Τριδύμου (ΤΝ)

Στο κείμενο που ακολουθεί παρουσιάζονται οι πιο συχνές ερωτήσεις για το νευροπαθητικό άλγος προσώπου -συμπεριλαμβανομένης της Νευραλγίας τριδύμου- από τον Οργανισμό ‘The Facial Pain Association’ (πρώην Trigeminal Neuralgia Association). Οι ερωτήσεις αφορούν τον τρόπο διάγνωσης, τις θεραπευτικές επιλογές, αλλά και πώς ο ασθενής να παρουσιάζει τα συμπτώματα στον ιατρό του.

Ερωτήσεις

Ερώτηση: Τι είναι η Νευραλγία Τριδύμου (ΤΝ); Είναι μια διαταραχή του 5ου κρανιακού νεύρου. Προκαλείτε ένα ξαφνικό σοκ στον ασθενή. O πόνος γίνεται αντιληπτός στη περιοχή που καλύπτει το Προσωπικό νεύρο, δηλαδή κοντά στη μύτη, τα χείλη, στα μάτια και τ’ αυτιά. Αναφέρεται ως μια από τις πλέον επώδυνες καταστάσεις για τον άνθρωπο. Οι αιτίες πρόκλησης του πόνου είναι άγνωστες, αλλά συχνά αποδίδεται σε μορφολογική διαταραχή των αιμοφόρων αγγείων που συμπιέζουν το νεύρο (ιδιοπαθής), σε πολλαπλή σκλήρυνση και σε όγκους. Το όνομα «τρίδυμο» προέρχεται από τους τρεις κλάδους του νεύρου που προσφέρει αισθητικότητα στο πρόσωπο.

Ερώτηση: Ποια η διαφορά μεταξύ ΤΝ και του Νευροπαθητικού πόνου προσώπου (ή την άτυπη προσωπαλγία); Η ΤΝ χαρακτηρίζεται από διάτρητο, διαξιφιστικό πόνο που περιγράφεται ως ηλεκτρική εκκένωση, ενώ ο νευροπαθητικός πόνος προσώπου περιγράφεται ως συνεχής και αμβλύς με αίσθημα καύσου, ή οδονταλγία με διαλείποντα διαξιφιστικό πόνο. Επίσης, μπορεί να παρουσιαστεί μούδιασμα και μυρμήγκιασμα.

Ερώτηση: Δεν έχω ακούσει ποτέ για τη ΤΝ. Είναι σχετικά νέα διαταραχή; Η ΤΝ περιγράφτηκε πρώτη φορά στην ιατρική βιβλιογραφία το 1672. Ορισμένοι γνωρίζουν την ασθένεια ως ‘Επώδυνο τικ’ (Tic Douloureux). Συχνά μπορεί λανθασμένα να διαγνωσθεί ως πονόδοντος, ή Σύνδρομο Κροταφογναθικής Άρθρωσης (TMJ). Πολλοί ασθενείς παραμένουν χωρίς διάγνωση για χρόνια, ενώ άλλοι έχουν λανθασμένα διαγνωσθεί με ΤΝ αλλά στην πραγματικότητα πάσχουν από νευροπαθητικό πόνο προσώπου.

Ερώτηση: Ποιες διαταραχές μπορεί να διαγνωσθούν ως ΤΝ; Μερικές φορές προκαλείται τραυματισμός στην κατάληξη του τρίδυμου νεύρου από κάποιου είδους χειρισμό, όπως για παράδειγμα μια οδοντιατρική εργασία, ή από χτύπημα στο πρόσωπο. Μεθερπητική νευραλγία εμφανίζεται μετά από έκλυση ‘έρπη ζωστήρα’. Ο νευροπαθητικός πόνος συνήθως είναι συνεχής, αλλά παρουσιάζει διακυμάνσεις στην έντασή του. Περιγράφεται ως κάψιμο ή σφίξιμο, ενώ πολλές φορές προκαλείται και μούδιασμα. Αυτό το είδος πόνου δύσκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί και η προσέγγισή του ως ΤΝ ενδέχεται να χειροτερέψει την κατάσταση.

Ερώτηση: Τι προκαλεί την ΤΝ και τι άλλους τύπους άλγους στο πρόσωπο; Η ΤΝ προκαλείται λόγω μείωσης ή βλάβης στο προστατευτικό περίβλημα του νεύρου, τη μυελίνη. Η πιο κοινά αποδεκτή άποψη είναι ότι μυελίνη βλάπτεται από ερεθισμό του νεύρου, συνήθως λόγω συμπίεσής του από κάποιο αγγείο. Βλάβες από πολλαπλή σκλήρυνση και μη φυσιολογική ανάπτυξη είναι πιθανόν να προκαλέσουν, επίσης, ΤΝ. Άλλοι τύποι προσωπαλγίας μπορεί να προκληθούν από έκλυση έρπη ζωστήρα, ή παρόμοιου ιού, ή από τραυματισμό του νεύρου.

Ερώτηση: Υπάρχει κάποια εξέταση που να σου δείχνει ότι πάσχεις από ΤΝ; Όχι. Η ΤΝ μπορεί να διαγνωσθεί σχεδόν αποκλειστικά από την περιγραφή των συμπτωμάτων του ασθενή. Για να αποκλειστούν άλλες αιτίες προσωπαλγίας, οι ιατροί συνιστούν Μαγνητική Τομογραφία (MRI). Αυτό γίνεται για να ελέγξουν ως πιθανές αιτίες εμφάνισης του πόνου τις περιπτώσεις πολλαπλής σκλήρυνσης και όγκου. Η MRI, όμως, δεν είναι το μέσο για να ελέγξουν τον ερεθισμό του νεύρου.

Ερώτηση: Ορισμένοι ασθενείς αναφέρουν ότι η ΤΝ ή ο νευροπαθητικός πόνος ξεκίνησαν μετά από μια οδοντιατρική διαδικασία. Μπορεί αυτό να προκαλέσει προσωπαλγία; Τα νεύρα που νευρώνουν τα δόντια είναι τα ίδια με εκείνα που εκδηλώνουν την ΤΝ και άλλους τύπους προσωπαλγίας. Πιστεύεται πως το νεύρο και η μυελίνη έχουν ήδη υποστεί βλάβη, απλά το άλγος πυροδοτείται από κάποια οδοντιατρική εργασία.

Ερώτηση: Αντιμετωπίζω δυσκολία στην εργασία μου λόγω του πόνου. Η ΤΝ ή ο νευροπαθητικός πόνος προσώπου προκαλούν ανικανότητα; Ναι. Και οι δύο διαταραχές προκαλούν ανικανότητα, η οποία ενδέχεται να περιορίσει την ικανότητα του ατόμου να είναι αποτελεσματικό στην εργασία του.

Ερώτηση: Φαίνεται πως κανένας δεν μπορεί να καταλάβει την ένταση αυτού του πόνου. Αισθάνομαι μόνος μου. Τι μπορώ να κάνω; Ορισμένα άτομα ενθαρρύνονται όταν μιλούν σε άτομα που έχουν την ίδια εμπειρία στον πόνο. Ο οργανισμός ‘The Facial Pain Association’ υποστηρίζει δίκτυα, προσφέροντας στους ανθρώπους την ευκαιρία να μοιραστούν μεταξύ τους την εμπειρία τους. Η συμβουλευτική μπορεί, μερικές φορές, να βοηθήσει ένα άτομο να διευθετήσει το άγχος και την απομόνωση που συνοδεύουν την προσωπαλγία.

Ερώτηση: Προβλέπεται φαρμακευτική αγωγή; Ναι, συνήθως θεραπεύεται με αντιεπιληπτικά. Το Tegretol (καρμπαμαζεπίνη) είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία. Κάποια άλλα φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι τα Dilantin, Carbatrol, Trileptal και Lyrica. Αν αυτά δεν είναι αποτελεσματικά, ή προκαλέσουν παρενέργειες, τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί χειρουργική προσέγγιση. Σε κάθε περίπτωση ο πλέον αρμόδιος για να επιλέξει την κατάλληλη αγωγή είναι ο θεράπων ιατρός.

Ερώτηση: Μόλις ξεκίνησα τη φαρμακευτική αγωγή και έχω δυσκολία στη συγκέντρωση. Μπορεί αυτή η παρενέργεια να υποχωρήσει; Μερικές παρενέργειες υποχωρούν καθώς το σώμα προσαρμόζεται στην αγωγή. Πείτε το στον θεράποντα ιατρό σας, αν οι παρενέργειες επιμένουν.

Ερώτηση: Μπορεί η ΤΝ να υποχωρήσει από μόνη της; Μερικές φορές μπορεί να συμβεί, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν είναι σύνηθες. Ο πόνος από ΤΝ εμφανίζει μια περιοδικότητα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να βιώνει περιόδους ύφεσης και έξαρσης των συμπτωμάτων. Η ύφεση μπορεί να διαρκέσει βδομάδες, μήνες, ή ακόμη και χρόνια. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η εμφάνιση του πόνου ίσως είναι εντονότερη, ενώ μειώνονται και οι περίοδοι ύφεσης.

Ερώτηση: Ποιες είναι οι χειρουργικές εναλλακτικές για την ΤΝ; Συνηθισμένοι τύποι χειρουργικών επεμβάσεων είναι:
- Η Μικροαγγειακή Αποσυμπίεσης (MVD): είναι η διαδικασία που προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία για μακρόχρονη ανακούφιση, χωρίς να δημιουργεί βλάβη στο νεύρο. Ο στόχος του νευροχειρουργού είναι να σηκώσει το αγγείο που προκαλεί τη συμπίεση στο τρίδυμο νεύρο, τοποθετώντας ένα μαξιλαράκι μεταξύ τους. Αυτή η διαδικασία απαιτεί κρανιοτομή (χειρουργική αφαίρεση ενός τμήματος του οστού από το κρανίο, με σκοπό την προσέγγιση των υποκείμενων ιστών) και έχει τον μεγαλύτερο χρόνο αποκατάστασης.
- Πρόκληση βλάβης στο νεύρο: επιλέγεται προκειμένου να σταματήσει την μεταφορά των σημάτων του πόνου στον εγκέφαλο. Αυτού του τύπου οι χειρουργικές επεμβάσεις, προκαλούν βλάβη στο νεύρο και μπορεί να είναι αποτελεσματικές για κάποια χρονικά διαστήματα. Υπάρχουν τεχνικές με τις οποίες διαπερνάται το μάγουλο με βελόνα προκειμένου να γίνει έγχυση γλυκερίνης, ή γίνεται συμπίεση με μπαλόνι ή ριζοτομία. Οι επεμβάσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν στο ακτινολογικό εργαστήριο, ή στο χειρουργείο.
- Η στερεοτυπική ραδιοχειρουργική χρησιμοποιεί εξαιρετικά επικεντρωμένη ακτινοβολία, που προκαλεί έναν αργό σχηματισμό βλάβης στο νεύρο κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου, ώστε να διακόπτεται η μεταφορά του πόνου.

Ερώτηση: Σε μια συνάντηση με τον νευροχειρούργο μου τι πρέπει να ρωτήσω για τη διαδικασία; Είναι σημαντική η ενημέρωση του ασθενούς για πιθανούς κινδύνους ή παρενέργειες που ενδεχομένως να συνοδεύσουν την επιλογή της χειρουργικής αντιμετώπισης. Πολλές φορές οι άνθρωποι πιστεύουν πως οι ερωτήσεις τους είναι χαζές. Αλλά δεν υπάρχουν “χαζές ερωτήσεις” όταν αφορούν μια χειρουργική διαδικασία.

Ερώτηση: Έχω άτυπη προσωπαλγία, που επίσης χαρακτηρίζεται ως νευροπαθητικό άλγος προσώπου. Τι μπορεί να γίνει γι’ αυτό το είδος πόνου; Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτού του πόνου. Στα άτομα που πάσχουν χορηγούνται από τον θεράποντα ιατρό αντιεπιληπτικά όπως το Lyrica και το Neurontin. Αντικαταθλιπτικά, όπως το Elavil και το Cymbalta μπορούν, επίσης να βοηθήσουν, ενώ και η Συμπληρωματική Εναλλακτική Ιατρική (CAM) μπορεί να φανεί χρήσιμη.

Ερώτηση: Έχω νευροπαθητικό άλγος προσώπου και τα φάρμακα δεν με έχουν βοηθήσει. Τι άλλο μπορώ να κάνω; Πολλοί ασθενείς έχουν ανακουφισθεί με συμπληρωματικές εναλλακτικές θεραπείες. Αυτές οι θεραπείες περιλαμβάνουν τεχνικές χειροπρακτικής στην ανώτερη αυχενική μοίρα, βελονισμό, ηλεκτρική διέγερση του νεύρου, αξιοποίηση των θεραπευτικών ή ανακουφιστικών ιδιοτήτων που προσφέρουν βότανα, βιταμίνες και ειδικές δίαιτες. Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι οι εναλλακτικές θεραπείες που μπορεί να βοηθήσουν ένα άτομο ίσως να μην είναι αποτελεσματικές για κάποιο άλλο.

Ερώτηση: Η Κρανιοϊερή Θεραπεία του Dr Upledger να είναι αποτελεσματική για την αντιμετώπιση του πόνου στη νευραλγία τριδύμου; Η Κρανιοϊερή Θεραπεία του Dr John Upledger είναι ιδανική για την απελευθέρωση οποιασδήποτε τάσης ή και παραμόρφωσης του συνδετικού ιστού, δηλαδή της περιτονίας, σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος κι αν βρίσκεται. Απελευθερώνοντας τη περιτονία, απελευθερώνεται το νευρικό σύστημα και του επιτρέπεται να ανακτήσει τη φυσιολογική λειτουργικότητά του. Η απελευθέρωση του παραμορφωμένου συνδετικού ιστού, ανοίγει στενούς χώρους για τη βελτίωση της λειτουργίας του νευρικού συστήματος, τη ροή του αίματος, τη λεμφική κυκλοφορία, τη ροή της ενέργειας (μεσημβρινοί), τη μείωση του οιδήματος, του πόνου, καθώς και τη βελτίωση της αντοχής και της μυϊκής λειτουργίας. Ως εκ τούτου, η Κρανιοϊερή Θεραπεία αποδεικνύεται ότι είναι αποτελεσματική μέθοδος για την αντιμετώπιση του πόνου στη νευραλγία τριδύμου.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.