Διαμέσου των αιώνων, η κατανόηση και η απάλειψη του πόνου απετέλεσε θέμα σοβαρού ενδιαφέροντος. Ιστορικά τεκμήρια αποκαλύπτουν ότι ο μεγάλος Έλληνας ιατρός Ιπποκράτης συμπεριέλαβε θεραπευτικές αγωγές δια των χειρών για την αντιμετώπιση του πόνου πριν από 2.300 έτη περίπου. Εξίσου συναρπαστικά είναι και τα ιερογλυφικά που ανακαλύφθηκαν στους τάφους των μεγάλων Αιγυπτίων βασιλέων που αναπαριστούν αρχαίους σωματοθεραπευτές να φροντίζουν τις πονεμένες πλάτες γεροντότερων ηγετών.
Εγκέφαλος και ο Νωτιαίος Μυελός – οι δυο βασικές συνιστώσες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) – απαιτούν ένα ισορροπημένο φυσιολογικό περιβάλλον, ώστε να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Η διαταραχή αυτής της ισορροπίας μπορεί να προκαλέσει αισθητικές, κινητικές και νευρολογικές διαταραχές στον άνθρωπο.
Ο ύπνος είναι η κύρια οδός προκειμένου το σώμα να αναπληρώσει την ενέργεια που έχασε κατά την διάρκεια της ημέρας και να «επαναφορτιστεί». Τι συμβαίνει, όμως, όταν η αϋπνία έρχεται να διαταράξει αυτήν την ισορροπία;
Ο αριθμός των ατόμων που εμφανίζουν προβλήματα με τον ύπνο είναι συγκλονιστικός. Το National Sleep Foundation των Η.Π.Α. αναφέρει πως ένας στους πέντε Αμερικανούς στερείται ύπνου. Αναγνωρίζει μάλιστα την διαταραχή του ύπνου ως επιδημία δημόσιας υγείας.
Ορθώς δίδεται μεγάλη έμφαση στη διατήρηση της ελαστικότητας στους μαλακούς ιστούς, όπως οι μύες, προκειμένου να διατηρηθεί η βέλτιστη λειτουργία της κινητικότητας στον οργανισμό και να μειωθεί η πιθανότητα τραυματισμού. Ωστόσο, και άλλες δομές ή συστήματα επιβάλλεται να έχουν ελαστικότητα ή ευκαμψία κατά τη διάρκεια της κίνησης. Το νευρικό σύστημα, το οποίο χαρακτηρίζεται ως το δίκτυο επικοινωνίας του σώματος, χρειάζεται επίσης την ελαστικότητα και την ευκαμψία για να λειτουργεί αποτελεσματικά.
Η μάλαξη είναι μια από τις παλαιότερες αλλά και τις πιο αποτελεσματικές θεραπευτικές παρεμβάσεις στο ανθρώπινο σώμα. Οι αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν την μάλαξη συστηματικά για θεραπευτικούς σκοπούς. Σήμερα συνεχίζουμε να την χρησιμοποιούμε τόσο θεραπευτικά , όσο και για πρόληψη. Ετυμολογικά η λέξη «μάλαξη» σημαίνει «αγγίζειν» με πρόθεση και ακρίβεια, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες του ανθρώπου.
Παθολογικές καταστάσεις ή τραυματισμοί κινητικών νεύρων ή μυών, προκαλούν αλλαγές στη ανταπόκρισή τους στον ηλεκτρικό ερεθισμό. Αυτές οι αλλαγές αποτελούν μια υπολογίσιμη βοήθεια στην διάγνωση της έκταση της βλάβης, αλλά και στον σχεδιασμό της αποκατάστασης. Για τον σκοπό αυτόν χρησιμοποιούνται παλμικά ρεύματα μορφής ορθογωνίου (RIC) και τριγωνικού (DIC) παλμού, ρυθμιζόμενης διάρκειας ώσης από 0,5 ms έως 2000 ms και διάρκειας παύσης από 1 ms έως 5000 ms.
Μια σημαντική διαγνωστική εξέταση για την μελέτη της λειτουργίας του περιφερικού νευρικού συστήματος (δηλαδή των νεύρων και των μυών του ανθρώπινου σώματος) αποτελεί ο νευροφυσιολογικός έλεγχος ο οποίος έχει επικρατήσει να είναι ευρέως γνωστός με τον όρο ηλεκτρομυογράφημα.
Μια διαταραχή με ιστορία…
Το σύνδρομο της Ινομυαλγίας (fibromyalgia) είναι μια συνηθισμένη και χρόνια διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από διάχυτους μυϊκούς πόνους, κακουχία και πολλαπλά επώδυνα σημεία (tender points). Η ετοιμολογία του όρου “fibromyalgia” προέρχεται από την Λατινική λέξη fibro, που σημαίνει ιστός, και από τις Ελληνικές λέξεις myo και algia, που σημαίνουν μυς και άλγος (fibromyalgia = ινομυαλγία). Βρίσκουμε αναφορές για διάχυτο πόνο στο σώμα σε ιστορικά έγγραφά ακόμη πριν τον Μεσαίωνα, αλλά είναι καταπληκτικό ότι ακόμη και σήμερα αυτή η κατάσταση συνεχίζει να είναι υπό διερεύνηση.
Σε διαταραχές όπως για παράδειγμα η Κήλη του Μεσοσπονδυλίου Δίσκου, το Σύνδρομο του Απιοειδή μυ, ή το σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου, ο νευρικός ιστός είναι σε ιδιαίτερο κίνδυνο για ισχαιμική βλάβη. Συμπίεση ή παγίδευση νεύρου με την ενδεχόμενη απώλεια της παροχής αίματος, οδηγεί σε χαρακτηριστικές αλλαγές στο ίδιο το νεύρο. Το χρονικό διάστημα που ένας ιστός μπορεί να επιβιώσει με στέρηση οξυγόνου ποικίλλει, αλλά τελικά όλοι οι ισχαιμικοί ιστοί νεκρώνονται.
Η φυσικοθεραπεία είναι μια εξαιρετική θεραπευτική προσέγγιση για μια σειρά από παθολογίες στα νεύρα, καθόσον οι τεχνικές με ήπιους χειρισμούς (Manual Therapy), μπορούν με αποτελεσματικότητα να αντιμετωπίσουν περιπτώσεις όπως είναι η συμπίεση νεύρου, η αντιμετώπιση διαταραχών σπασμού/τάσης κ.α. Η αποτελεσματικότητα της θεραπεία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ακριβή εκτίμηση της αιτιολογίας του βασικού προβλήματος του ασθενή.
Ο πόνος χαράσσει το δικό του μονοπάτι στην μνήμη τού Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
Η νευραλγία τρίδυμου νεύρου (ΤΝ), είναι ένα συνηθισμένο επώδυνο σύνδρομο. Η κλασική μορφή του (Τύπος 1) χαρακτηρίζεται από αιφνίδια εμφάνιση οξύ, σποραδικού, καυστικού ή παροξυσμικού προσωπικού πόνου που είναι προσωρινός ή περιστασιακός. Η άτυπη μορφή (Τύπου 2), χαρακτηρίζεται από συνεχή πόνο, καυσαλγία, σουβλερό πόνο με κάπως χαμηλότερη ένταση από τον τύπο 1.
Νευροπλαστικότητα ή πλαστικότητα του εγκεφάλου ορίζεται η ικανότητα του νευρικού συστήματος να αλλάζει τις δραστηριότητες του ως απάντηση σε ενδογενή ή εξωγενή ερεθίσματα, αναδιοργανώνοντας τη δομή, τις λειτουργίες ή τις συνδέσεις του.
Η περιτονία μεταφέρει μηνύματα ενεργώντας ως ένα δεύτερο νευρικό σύστημα. Η άποψη πως αποκλειστικά τα νεύρα παρέχουν τα μέσα σε κάθε κύτταρο να είναι σε θέση να επικοινωνεί με κάθε άλλο κύτταρο στο σώμα μας δεν είναι απολύτως αληθές. Μάλιστα αυτό είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό.
Στο κείμενο που ακολουθεί παρουσιάζονται οι πιο συχνές ερωτήσεις για το νευροπαθητικό άλγος προσώπου -συμπεριλαμβανομένης της Νευραλγίας τριδύμου- από τον Οργανισμό ‘The Facial Pain Association’ (πρώην Trigeminal Neuralgia Association). Οι ερωτήσεις αφορούν τον τρόπο διάγνωσης, τις θεραπευτικές επιλογές, αλλά και πώς ο ασθενής να παρουσιάζει τα συμπτώματα στον ιατρό του.
Ο τραυματισμός της Σπονδυλικής Στήλης μπορεί να αποδειχθεί σαρωτικός για την ζωή του ασθενή. Η απότομη πρόκληση κινητικής και άλλης ανικανότητας, προκαλεί φόβο, απογοήτευση και σύγχυση, τόσο στα θύματα, όσο στην οικογένεια και το συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον. Όλοι διερωτώνται πόσο αυτός ο τραυματισμός μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα του ασθενή, την επαγγελματική του, την κοινωνική του παρουσία, γενικότερα την ποιότητα της ζωής του.