31 Οκτωβρίου 2025

Κατηγορία

Σπλαχνική Κινητοποίηση

# Topics

ασκήσεις πυελικού εδάφους, δυσκοιλιότητα, αντιμετώπιση δυσκοιλιότητας, θεραπεία δυσκοιλιότητας, φυσικές λύσεις για δυσκοιλιότητα, ποιότητα ζωής και δυσκοιλιότητα, διατροφή και δυσκοιλιότητα, τρόπος ζωής και δυσκοιλιότητα

Social sharing

Αλέξανδρος Πλακίδης Φυσικοθεραπευτής

ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ

Η δυσκοιλιότητα αποτελεί ένα από τα πιο κοινά πεπτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν άνθρωποι όλων των ηλικιών.

Η δυσκοιλιότητα, αν και συχνά θεωρείται ένα "μικρό" ενόχλημα, μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής όσων την βιώνουν. Είναι γεγονός ότι η δυσκοιλιότητα δεν είναι μια ασθένεια αυτή καθαυτή, αλλά ένα σύμπτωμα που μπορεί να υποδηλώνει διάφορες καταστάσεις, ή συνήθειες. Γενικά, μιλάμε για δυσκοιλιότητα όταν κάποιος έχει λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα, ή όταν οι κενώσεις συνοδεύονται από σκληρά και ξηρά κόπρανα, δυσκολία κατά την αφόδευση, ή αίσθημα ατελούς κένωσης (NIDDK, 2025). Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του "φυσιολογικό" ρυθμό κενώσεων. Αυτό που είναι φυσιολογικό για κάποιον, μπορεί να διαφέρει από άλλον, και μόνο το άτομο γνωρίζει τι είναι φυσιολογικό για το σώμα του (Mayo Clinic, 2025). Η δυσκοιλιότητα μπορεί να εμφανίζεται παροδικά -για παράδειγμα κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού ή μιας αλλαγής στη ρουτίνα-, ή να γίνει χρόνιο πρόβλημα που επιμένει για μήνες ή χρόνια (NICE, 2025). Η δυσκοιλιότητα συνήθως προκύπτει από το συνδυασμό περισσότερων του ενός παραγόντων. Ας δούμε τις πιο συχνές αιτίες:

Διατροφικοί παράγοντες: Η ανεπαρκής πρόσληψη φυτικών ινών από φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως μπορεί να οδηγήσει σε σκληρά κόπρανα. Επίσης, η ανεπαρκής ενυδάτωση συμβάλλει στο πρόβλημα, καθώς τα υγρά μαλακώνουν τα κόπρανα και διευκολύνουν τη διέλευσή τους (NIDDK, 2025; Mayo Clinic, 2025).
Καθιστικός τρόπος ζωής: Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας επιβραδύνει την κινητικότητα του εντέρου και αυξάνει τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας. Αντίθετα, η τακτική άσκηση βοηθά στην πρόληψη και ανακούφιση του προβλήματος (NICE, 2025; Mayo Clinic, 2025).
Αλλαγές στη ρουτίνα: Η λειτουργία τού εντέρου επηρεάζεται από αλλαγές στην καθημερινότητά μας. Η εγκυμοσύνη, για παράδειγμα, συχνά συνοδεύεται από δυσκοιλιότητα λόγω ορμονικών αλλαγών και της πίεσης που ασκεί η μήτρα στο έντερο. Επίσης, η γήρανση επιβραδύνει γενικά τον μεταβολισμό και την κινητικότητα του εντέρου (Mayo Clinic, 2025; NIDDK, 2025).
Φάρμακα και συμπληρώματα: Πολλά φαρμακευτικά σκευάσματα μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τη δυσκοιλιότητα, όπως τα αντιόξινα που περιέχουν αλουμίνιο ή ασβέστιο, ορισμένα αντικαταθλιπτικά, οπιοειδή παυσίπονα και συμπληρώματα σιδήρου (NICE, 2025; NIDDK, 2025).
Υποκείμενα προβλήματα υγείας: Ορισμένες παθήσεις εκδηλώνονται με δυσκοιλιότητα, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, νευρολογικές παθήσεις (π.χ. Parkinson), μεταβολικές διαταραχές (π.χ. υποθυρεοειδισμός) και δομικά προβλήματα στο έντερο (Rome Foundation, 2025; NIDDK, 2025; NICE, 2025).

Οι έρευνες δείχνουν ότι η δυσκοιλιότητα είναι πιο συχνή στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Μάλιστα, οι γυναίκες έχουν δυσκοιλιότητα έως και δύο με τρεις φορές συχνότερα (Rome Foundation, 2025; NICE, 2025). Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτή τη διαφορά. Οι ορμονικές διακυμάνσεις παίζουν σημαντικό ρόλο: η προγεστερόνη, που αυξάνει κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσικού κύκλου και της εγκυμοσύνης, μπορεί να επιβραδύνει την κινητικότητα του εντέρου (Mayo Clinic, 2025; NICE, 2025). Η εγκυμοσύνη επιδρά, επίσης, μηχανικά, καθώς το αυξανόμενο βάρος τής μήτρας πιέζει το παχύ έντερο (NIDDK, 2025). Ένας άλλος κρίσιμος παράγοντας είναι ότι οι γυναίκες έχουν υψηλότερα ποσοστά δυσλειτουργίας τού πυελικού εδάφους. Αυτές οι δυσλειτουργίες εμφανίζονται συχνότερα μετά από τοκετούς, ή γυναικολογικές επεμβάσεις και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην κένωση του εντέρου (Rome Foundation, 2025; Rao et al., 2010).

Διαχείρηση

Τα περιστασιακά επεισόδια δυσκοιλιότητας μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν με απλές αλλαγές στη δίαιτα και στον τρόπο ζωής. Ωστόσο, θα πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό εάν:

Τα συμπτώματα επιμένουν για περισσότερες από 2-3 εβδομάδες χωρίς βελτίωση (Mayo Clinic, 2025; NICE, 2025).
Έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου τού παχέος εντέρου (Mayo Clinic, 2025).

Ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια εάν η δυσκοιλιότητα συνοδεύεται από αίμα στα κόπρανα, έντονο πόνο στην κοιλιά, εμετό ή πυρετό, φούσκωμα με αδυναμία αποβολής αερίων, ή ανεξήγητη απώλεια βάρους (Mayo Clinic, 2025; NIDDK, 2025). Η διαχείρηση τής δυσκοιλιότητας ξεκινά από απλά μέτρα και προχωρά σε πιο εξειδικευμένες παρεμβάσεις όταν χρειάζεται. Η πρώτη γραμμή άμυνας περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής. Πιο αναλυτικά:

Αύξηση φυτικών ινών: Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες βοηθούν στο να γίνουν τα κόπρανα πιο μαλακά και ογκώδη. Οι ενήλικες πρέπει να λαμβάνουν 22-34 γραμμάρια φυτικών ινών ημερησίως (NIDDK, 2025).
Επαρκής ενυδάτωση: Η κατανάλωση επαρκούς νερού είναι απαραίτητη, ιδίως όταν αυξάνετε τις φυτικές ίνες (NIDDK, 2025; NICE, 2025).
Τακτική άσκηση: Ακόμη και ένα καθημερινό περπάτημα μπορεί να διεγείρει τη δραστηριότητα του εντέρου (NICE, 2025; Mayo Clinic, 2025).
Ρουτίνα τουαλέτας: Δοκιμάστε να πηγαίνετε τουαλέτα την ίδια ώρα κάθε μέρα, ιδανικά 15-45 λεπτά μετά το πρωινό. Μην αναβάλλετε την κένωση όταν νιώσετε την ανάγκη (NIDDK, 2025; Mayo Clinic, 2025).
Σωστή στάση: Χρησιμοποιήστε ένα υποπόδιο στην τουαλέτα, ώστε τα γόνατά σας να είναι ελαφρώς υψηλότερα από τις γοφούς. Αυτή η στάση διευκολύνει σημαντικά την κένωση (NIDDK, 2025; Mayo Clinic, 2025).

Όταν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν επαρκούν, μπορεί να χρειαστούν ήπια καθαρτικά (όπως συμπληρώματα φυτικών ινών, ωσμωτικά καθαρτικά), ή, σε χρόνιες περιπτώσεις, εξειδικευμένα φάρμακα που συνταγογραφούνται από γιατρό (NICE, 2025; Chang et al., 2023).

Ο Καθοριστικός Ρόλος τής Φυσικοθεραπείας

Ένας τομέας που συχνά παραβλέπεται, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντικός στη χρόνια δυσκοιλιότητα, είναι η συμβολή τού εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή, ιδιαίτερα όταν το πρόβλημα σχετίζεται με το πυελικό έδαφος (NICE, 2025; Mayo Clinic, 2025). Το πυελικό έδαφος αποτελείται από μύες και συνδέσμους που υποστηρίζουν τα όργανα της κοιλιάς και εμπλέκονται ενεργά στην αφόδευση. Σε ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων με χρόνια δυσκοιλιότητα -έως και 50% των περιπτώσεων- το βασικό πρόβλημα είναι η δυσλειτουργία αυτών των μυών (Rome Foundation, 2025; NICE, 2025). Αυτή η κατάσταση, που ονομάζεται δυσανεργική αφόδευση ή δυσλειτουργία πυελικού εδάφους, χαρακτηρίζεται από αδυναμία χαλάρωσης των πυελικών μυών τη σωστή στιγμή. Ο ασθενής σφίγγει ακούσια τους μύες αντί να τους χαλαρώνει όταν προσπαθεί να αφοδεύσει, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η έξοδος των κοπράνων (Rome Foundation, 2025; Rao et al., 2010).

Ο φυσικοθεραπευτής πυελικού εδάφους είναι ειδικά εκπαιδευμένος να αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα με διάφορους τρόπους:

Ασκήσεις πυελικού εδάφους: Μέσω ειδικών ασκήσεων, ο ασθενής μαθαίνει πώς να αναγνωρίζει τους σωστούς μύες και πώς να τους χαλαρώνει και να τους συσπά κατά βούληση. Ο θεραπευτής βοηθά τον ασθενή να κατανοήσει ποιοι μύες πρέπει να δουλέψουν και πώς, συχνά ξεκινώντας με βασικές ασκήσεις αναπνοής και χαλάρωσης (NICE, 2025; Mayo Clinic, 2025).
Βιοανάδραση (Biofeedback): Αυτή είναι μια εξειδικευμένη τεχνική που έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματική. Με τη χρήση ειδικών αισθητήρων, ο ασθενής βλέπει σε πραγματικό χρόνο τι κάνουν οι μύες του. Αυτή η άμεση ανατροφοδότηση βοηθά τον ασθενή να συνειδητοποιήσει πότε σφίγγει αντί να χαλαρώνει, και να εκπαιδευτεί για να τροποποιήσει τη μυϊκή του αντίδραση (Rao et al., 2010; Chang et al., 2023). Η βιοανάδραση θεωρείται σήμερα “θεραπεία εκλογής” για τη δυσκοιλιότητα που οφείλεται σε δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους. Μελέτες δείχνουν βελτίωση σε ποσοστό μεγαλύτερου του 70% στους ασθενείς που υποβάλλονται στη συγκεκριμένη θεραπεία (Rao et al., 2010). Μια χαρακτηριστική κλινική μελέτη διαπίστωσε ότι μόλις πέντε συνεδρίες βιοανάδρασης οδήγησαν σε βελτίωση το 80% των ασθενών, ενώ σε ομάδα που ακολούθησε μόνο καθαρτικά βελτίωση παρουσίασε μόλις το 22% των ασθενών. Τα οφέλη διήρκεσαν για τουλάχιστον δύο χρόνια μετά τη θεραπεία (Rao et al., 2010).
Τεχνικές σωστής στάσης: Ο φυσικοθεραπευτής παρέχει οδηγίες για τη στάση τού σώματος κατά την κένωση, όπως η σωστή χρήση υποποδίου και τεχνικές διαφραγματικής αναπνοής που βοηθούν στο συγχρονισμό τής πίεσης στην κοιλιά με τη χαλάρωση του πυελικού εδάφους (NIDDK, 2025; Mayo Clinic, 2025; NICE, 2025).
Εκπαίδευση και συμβουλευτική: Ο φυσικοθεραπευτής βοηθά τον ασθενή να υιοθετήσει συνήθειες που προάγουν την υγεία τού εντέρου και να αντιμετωπίσει το άγχος που συχνά συνδέεται με τη δυσκοιλιότητα (NICE, 2025; Mayo Clinic, 2025).

Συμπεράσματα

Η δυσκοιλιότητα είναι ένα σύνηθες, αλλά πολύπλοκο πρόβλημα που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους. Ενώ οι γυναίκες παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευπάθεια λόγω ορμονικών και ανατομικών παραγόντων, όλοι μπορούν να επωφεληθούν από τις κατάλληλες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Η θεραπεία ξεκινά από απλά μέτρα -βελτίωση διατροφής, ενυδάτωση, άσκηση, σωστές συνήθειες- και προχωρά σε εξειδικευμένες παρεμβάσεις όταν χρειάζεται. Ο ρόλος τού φυσικοθεραπευτή, και ειδικά οι τεχνικές εκπαίδευσης του πυελικού εδάφους με βιοανάδραση, έχουν αναδειχθεί σε θεραπείες κεντρικής σημασίας για τις περιπτώσεις χρόνιας δυσκοιλιότητας που επιμένουν και υποσκάπτουν την καθημερινότητα. Με την κατάλληλη υποστήριξη και θεραπεία, ακόμη και η χρόνια δυσκοιλιότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, χαρίζοντας ανακούφιση και καλύτερη ποιότητα ζωής (NICE, 2025; Chang et al., 2023; Rao et al., 2010).

Πηγές

Chang, L., Chey, W. D., Imdad, A., et al. (2023) AGA–ACG Clinical Practice Guideline: Pharmacological Management of Chronic Idiopathic Constipation (CIC). The American Journal of Gastroenterology, 118(6), pp. 936–954.
Mayo Clinic (2025) Constipation – Symptoms, causes, diagnosis & treatment. Mayo Foundation for Medical Education and Research.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE) – Clinical Knowledge Summaries (CKS) (2025) Constipation – Management in adults (including pregnancy and breastfeeding).
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK) (2025) Constipation – Definition & Facts. U.S. Department of Health and Human Services.
Rao, S. S. C., Valestin, J., Brown, C. K., Zimmerman, B. and Schulze, K. (2010) Long-term efficacy of biofeedback therapy for dyssynergic defecation: a randomized controlled trial. The American Journal of Gastroenterology, 105(4), pp. 890–896.
Rome Foundation (2025) Rome IV Diagnostic Criteria for Functional Gastrointestinal Disorders – Functional Constipation.

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ

29 Οκτωβρίου 2025 | Αλέξανδρος Πλακίδης Φυσικοθεραπευτής | Εγκυμοσύνη

Η ακράτεια μετά τον τοκετό επηρεάζει έως και μία στις τρεις γυναίκες, και συχνά παραμένει αδιάγνωστη λόγω ντροπής ή ελλιπούς ενημέρωσης.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.