14 Οκτωβρίου 2012

Κατηγορία

Κάτω άκρα

# Topics

μυοσκελετικός πόνος, αποκατάσταση μυοσκελετικών παθήσεων, μυοσκελετικό σύστημα, μυοσκελετικές παθήσεις, Θυλακίτιδα του Μείζονος Τροχαντήρος , Τροχαντηρίτιδα

Social sharing

ΘΥΛΑΚΙΤΙΔΑ ΤΟΥ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΤΡΟΧΑΝΤΗΡΑ (ΤΡΟΧΑΝΤΗΡΙΤΙΔΑ)

Θυλακίτιδα του Μείζονος Τροχαντήρος ή Τροχαντηρίτιδα είναι η φλεγμονή του θυλάκου που βρίσκεται στο μείζονα τροχαντήρα του μηριαίου οστού. Ο θύλακας είναι ένα μικρός σάκος γεμάτος υγρό, ο οποίος αναπτύσσεται μεταξύ των δομών σε περιοχές του σώματος όπου υπάρχει υπερβολική κίνηση και τριβή μεταξύ των συναφών κατασκευών.

Αυτοί οι θύλακες αναπτύσσονται για να ελαχιστοποιηθεί η τριβή μεταξύ των κινούμενων δομών και συχνά για να έχουν μεγαλύτερη ευκολία κινήσεων. Ο θύλακας που σχετίζεται με τη θυλακίτιδα του μείζονος τροχαντήρα, βρίσκονται μεταξύ του μείζονα τροχαντήρα και των τενόντων του μυϊκού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των γλουτιαίων μυών. Αυτός ο θύλακας μπορεί συχνά να ερεθίζεται από επαναλαμβανόμενες κινήσεις, ιδιαίτερα σε κεκλιμένες επιφάνειες, όπως οι σκάλες ή λόφοι, ή μετά από οξύ τραύμα. Ο ερεθισμός του θύλακα προκαλεί πόνο. Ο πόνος που σχετίζεται με τη θυλακίτιδα του μείζονος τροχαντήρα μπορεί να περιγραφεί ως βαθύς, θαμπός, καυστικός πόνος ή σφίξιμο στην έξω πλευρά του ισχίου γύρω από την περιοχή του μείζονα τροχαντήρα. Αυτός ο πόνος και η δυσφορία μπορεί συχνά να εξαπλώνεται στην έξω πλευρά του μηρού, αλλά σπάνια ακτινοβολεί μέχρι το γόνατο ή περιφερικά του γόνατος. Εάν αναγνωριστεί στην οξεία φάση των συμπτωμάτων, μπορεί να αντιμετωπιστεί σχετικά γρήγορα και αποτελεσματικά, σε πιο χρόνιες περιπτώσεις γίνεται πιο περίπλοκη η θεραπεία.

Πρόσφατη βιβλιογραφία αναφέρει τη θυλακίτιδα του μείζονος τροχαντήρα ως «Σύνδρομο του Μείζονος Τροχαντήρα». Αυτό συμβαίνει εν μέρει επειδή κάποια από τα βασικά σημεία ένδειξης φλεγμονής, όπως ερυθρότητα, οίδημα και θερμότητα δεν είναι τυπικά παρόντα στη "θυλακίτιδα του τροχαντήρα." Ο Silva και οι συνεργάτες του, διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχαν σημαντικά ευρήματα σημείων φλεγμονής στους θύλακες που μελέτησαν στο εργαστήριο, όπου πίστευαν πως θα εντοπίσουν στοιχεία φλεγμονής. Επίσης, καθώς οι απεικονιστικές εξετάσεις γίνονται πιο αναλυτικές, διαπιστώνεται ότι η πηγή που προκαλεί τον πόνο στη περιοχή, μπορεί να προέρχεται από άλλες δομές γύρω από τον ίδιο τον θύλακα, για παράδειγμα, την μη φυσιολογική κατασκευή ή φθορά στους τένοντες των απαγωγών μυών του ισχίου.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

Ο μείζων τροχαντήρας βρίσκεται κεντρικά και πλευρικά στο μηριαίο οστό, περιφερικά προς την άρθρωση του ισχίου και του αυχένα του μηριαίου οστού. Σε αυτή την οστεώδη προεξοχή επισυνάπτονται οι τένοντες του μείζονα, μέσου και ελάσσονα γλουτιαίου μυός, ο Τείνων την Πλατεία Περιτονία (TFL) μυς, ορισμένες ίνες του έξω πλατύ μηριαίου μυός και οι λαγονοκνημιαίες ταινίες (IT band). Στις ανατομικές και απεικονιστικές μελέτες, τρεις μεγάλοι θύλακες μπορούν να προσδιοριστούν ως παρούσα συνέπεια. Ο μέσος θύλακας κάτω από τους γλουτιαίους, βρέθηκε τοποθετημένος πλευρικά και πάνω από το μείζονα τροχαντήρα, βαθιά στο τένοντα του μέσου γλουτιαίου μυός. Ο ελάσσων θύλακας κάτω από τους γλουτιαίους μυς βρέθηκε να είναι πρόσθια έσω και κατά μήκος του μείζονα τροχαντήρα, βαθιά στην ανώτερη πλευρά της εισαγωγής του ελάσσων γλουτιαίου μυός. Και ο θύλακος του τροχαντήρα (ή υπογλουτιαίος μείζων θύλακας) βρίσκεται κατά μήκος της πλάγιας πλευράς του μείζονα τροχαντήρα και καλύπτει την πλευρική τοποθέτηση του μέσου γλουτιαίου μυ. Αυτός ο μεγάλος θύλακα συνδέεται επίσης με τις ίνες του Τείνων την Πλατεία Περιτονία, τον έξω πλατύ μηριαίο μυ, καθώς και τη λαγονοκνημιαία ταινία.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ

Το «Σύνδρομο του Μείζων Τροχαντήρα» είναι μια συνηθισμένη κλινική περίπτωση και αναγνωρίζεται να είναι παρούσα περίπου σε 1,8 στους 1000 ασθενείς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης.

Παρουσιάζεται πιο συχνά στις γυναίκες από τους άνδρες, με τις γυναίκες να αντιπροσωπεύουν το 80% των περιπτώσεων. Αυτή η υψηλότερη συχνότητα στις γυναίκες, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η βιομηχανική των κάτω άκρων μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση του συνδρόμου. Η καταγεγραμμένη εμφάνιση της μονομερούς τροχαντήριτιδας είναι 15% στις γυναίκες και 6,6% στους άνδρες. Η εμφάνιση διμερούς τροχαντήριτιδας είναι 8,5% στις γυναίκες και 1,9% στους άνδρες
Δεν υπάρχουν καταγεγραμμένες διαφορές με βάση την ηλικία, τη φυλή, ή το επίπεδο δραστηριότητας. Αν και οι περισσότερες αιτιολογικές έρευνες έχουν καταγραφεί σε πληθυσμούς ενηλίκων.
Δρομείς μεγάλων αποστάσεων, ή άλλοι αθλητές που εμπλέκονται σε επαναλαμβανόμενες κινήσεις των κάτω άκρων, τείνουν να έχουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ – ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Μερικοί από τους παράγοντες που έχουν αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη τροχαντήριτιδας είναι:

1) Παθολογία της λαγονοκνημιαίας ταινίας (επαναλαμβανόμενη τάση / τραύμα λόγω υπέρχρησης):

• Η λαγονοκνημιαία ταινία (IT) λαμβάνει ινώδη συνεισφορά από το μείζονα γλουτιαίο, το τείνοντα της πλατείας περιτονίας, και τον έξω πλατύ μηριαίο μυ ενώ τρέχει πάνω από το μείζονα τροχαντήρα. Ως εκ τούτου, σφίξιμο σε αυτή τη δομή από υπέρχρηση, μπορεί να ενοχλήσει και να ερεθίσει το θύλακα που σχετίζεται με τους γλουτιαίους τένοντες γύρω από το μείζονα τροχαντήρα.
• Η υπέρχρηση και το σφίξιμο της Λαγοκνημιαίας Ταινίας μπορεί να προέρθει από αθλητικές δραστηριότητες μεγάλων αποστάσεων ή σε σπορ επαφής. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιπτώσεων, οι μύες που συνεισφέρουν στην Λαγοκνημιαία Ταινία χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό ή υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οξύ τραυματισμού του μείζονα τροχαντήρα. Τρέξιμο κατά μήκος λόφων ή σε ανώμαλο δρόμο μπορεί επίσης να συμβάλει σε αυτή την παθολογία, καθώς δημιουργεί μια προσωρινή, λειτουργική διαφορά στο μήκος των ποδιών.

2) Παθολογία στον τένοντα των απαγωγών μυών:

• Η συμμετοχή των τενόντων των απαγωγών μυών στην εμφάνιση του συνδρόμου, είναι μια από τις πιο πρόσφατες αιτίες που εξετάζονται. Σε μια μελέτη με χρήση μαγνητικής τομογραφίας των Bird και συνεργατών, άτομα με τροχαντηρίτιδα στον μείζων τροχαντήρα εξετάστηκαν με Μαγνητική Τομογραφία και μέσω κλινικών δοκιμών. Η πιο συνηθισμένη βλάβη που βρέθηκε να συμβάλλει στον πόνο των υποκειμένων ήταν ρήξη ή φλεγμονή στον τένοντα του μέσου γλουτιαίου μυός, δίνοντας μια ισχυρή συσχέτιση με την παρουσία του σημείου Trendelenburg στο ισχίο που είχε πληγεί.

3) Επιπλοκή της αρθροπλαστικής ισχίου ή THR

• Σε μια μελέτη που διεξήχθη από τον Farmer και συνεργάτες, εξετάζοντας τα αποτελέσματα των αρθροπλαστικών ισχίου, η συχνότητα εμφάνισης τροχαντηρίτιδας ως επιπλοκή στην ολική αρθροπλαστική ισχίου βρέθηκε στο 1,4% των περιπτώσεων. Η πλειοψηφία αυτών των περιπτώσεων βρήκαν όντως επίλυση των συμπτωμάτων μετά από περαιτέρω συντηρητική θεραπεία.

4) Οξείς τραυματισμοί (πτώσεις)

5) Βιομηχανική των κάτω άκρων και η αδυναμία των απαγωγών μυών του ισχίου

έχουν επίσης τεκμηριωθεί ως συνηθισμένοι αιτιολογικοί παράγοντες εμφάνισης της τροχαντήριτιδας.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Βασικό σύμπτωμα είναι πόνος στην έξω πλευρά του μηρού, που ακτινοβολεί χαμηλά στους γλουτούς και προς τα κάτω στο μηρό, αλλά σπάνια στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού ή περιφερικά προς το γόνατο. Ο πόνος μπορεί να είναι έντονος κατά περιόδους. Εντοπισμένη ευαισθησία θα βρεθεί επίσης στην περιοχή του μείζονα τροχαντήρα, καθώς και επιδείνωση σε παθητική κίνηση, σε ενεργητική με αντίσταση και σε απαγωγή του ισχίου με έξω στροφή. Επειδή η τροχαντηρίτιδα συχνά προκαλείται από επαναλαμβανόμενες κινήσεις, ανέβασμα σκάλας ή λόφων, το τρέξιμο ή το περπάτημα μεγάλων αποστάσεων, αυτές οι δραστηριότητες επιδεινώνουν τα συμπτώματα.

Υπάρχουν κάποιοι επιβαρυντικοί παράγοντες που δεν είναι ξεκάθαρο αν προκαλούν τη τροχαντηρίτιδα ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα. Αυτοί οι παράγοντες είναι:

• Ομόπλευρη ή ετερόπλευρη εκφυλιστική νόσος του ισχίου
• Ανισοσκελία
• Σύνδρομο λαγονοκνημνιαίας ταινίας
• Παθολογία στον τένοντα του λαγονοψοΐτη μυ
• Ολική αρθροπλαστική ισχίου
• Παχυσαρκία
• Ινομυαλγία
• Άλλες παθολογικές καταστάσεις όπως η νόσος του θυρεοειδούς, ουρική αρθρίτιδα ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Υπολειμματική ατροφία των μυών του μηρού και του ισχίου, μετά από εγχείρηση στην μέση
• Ακρωτηριασμό κάτω άκρων
• Χρόνια οσφυαλγία
• Παθολογία στους τένοντες των απαγωγών και έξω στροφέων μυών του ισχίου
• Εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων του γόνατος

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πόνος στην έξω πλευρά του ισχίου είναι κοινή συνιστώσα σε αρκετές παθολογικές καταστάσεις, απαιτείται διαφορική διάγνωση. Κάποιες από αυτέ τις παθολογικές καταστάσεις που πρέπει να αποκλειστούν είναι η άσηπτος νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου οστού, κάταγμα στο ισχίο, τενοντοπάθεια στον λαγονοψοΐτη μυ, σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας, οστεοαρθρίτιδα του ισχίου και της σπονδυλικής στήλης. Απαιτείται λεπτομερές ιστορικό, κλινική αξιολόγηση, ενώ σημαντική βοήθεια μπορούν να προσφέρουν διάφορες διαγνωστικές μέθοδοι, όπως η αξονική ή μαγνητική τομογραφία, αλλά και η ακτινογραφία της περιοχής. Οι ασθενείς στη ψηλάφηση εμφανίζουν πόνο στην έξω πλευρά του μηρού και αδυναμία στην απαγωγή και έσω στροφή του ισχίου. Εμφανίζουν την χαρακτηριστική βάδιση Trendelenburg, είναι θετικοί στο FABER test (κάμψη, απαγωγή, έξω στροφή) και OBER test.

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η συντηρητική θεραπεία για τη θυλακίτιδα του τροχαντήρα μπορεί να περιλαμβάνει φυσικοθεραπεία, αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή ενέσεις κορτικοστεροειδών.

Φυσικοθεραπεία

Αρχικό μας μέλημα είναι να υποχωρήσει ο πόνος. Για τον σκοπό αυτόν εφαρμόζουμε:

• Ανάπαυση
• Τροποποιήσεις δραστηριοτήτων (μπορεί να περιλαμβάνουν χρήση βοηθημάτων)
• Κρυοθεραπεία (παγοκύστες)
• Θεραπευτικό Υπέρηχο
• Ιοντοφόρεση ή φωνοφόρεση
• Διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση (TENS)
• Κινητοποίηση των μαλακών ιστών

Στη συνέχεια ακολουθεί πρόγραμμα μυϊκής ενδυνάμωσης και αποκατάστασης της βιομηχανικής της περιοχής. Ενώ παράλληλα θα πρέπει να αποκαταστήσουμε την ιδιοδεκτικότητα. Με τον τρόπο αυτόν μειώνουμε την πιθανότητα υποτροπής. Όταν ολοκληρωθεί το θεραπευτικό μας πρόγραμμα συνίσταται Πελματογράφημα.

Τελευταία χρησιμοιείται ένα νέο θεραπευτικό μέσο με ικανοποιητικά αποτελέσματα, που συντομεύει τον χρόνο αποκατάστασης. Πρόκειται για τα Εξωσωματικά Ωστικά Κύματα Ήχου ή Κρουστικός Υπέρηχος. Η εφαρμογή του Εξωσωματικού Ωστικού Κύματος Ήχου (ESWT), ασκεί μια μηχανική δύναμη πίεση και τάση στον τραυματισμένο ιστό με αποτέλεσμα:

Αύξηση της διαπερατότητας των κυτταρικών μεμβρανών
Αύξηση της μικροσκοπικής κυκλοφορίας του αίματος και του μεταβολισμού προς τους υπό θεραπεία ιστούς

Οι δυο προηγούμενοι μηχανισμοί:

Προάγουν την επούλωση των ιστών
Διαλύουν παθολογικά αποθέματα ασβεστοποίησης

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Σε περιπτώσεις αποτυχίας της συντηρητικής αντιμετώπισης επιλέγεται η χειρουργική. Μια επιλογή είναι η απομάκρυνση του προβληματικού θύλακος, ή εκτομή του ορογόνου θυλάκου. Σε κάθε περίπτωση η επιλογή είναι του θεράποντος ιατρού, ενώ μετεγχειρητικά απαιτείται πρόγραμμα αποκατάστασης της μηχανικής της περιοχής, μυϊκής ενδυνάμωσης και επανεκπαίδευση της ιδιοδεκτικότητας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Bierma-Zeinstra SMA, Bohnen AM, Bernsen RMD, Ridderikhoff J, Verhaar JAN, Prins A. Hip problems in older adults: Classification by cluster analysis. J Clin Epidemiol. 2001;54(11):1139-1145. doi: 10.1016/S0895-4356(01)00398-5.

2. Bird PA, Oakley SP, Shnier R, Kirkham BW. Prospective evaluation of magnetic resonance imaging and physical examination findings in patients with greater trochanteric pain syndrome. Arthritis & Rheumatism. 2001;44(9):2138-2145. doi: 10.1002/1529-0131(200109)44:9<2138::AID-ART367>3.0.CO;2-M.

3. Blankenbaker DG, Ullrick SR, Davis KW. Correlation of MRI findings with clinical findings of trochanteric pain syndrome. Skeletal Radiol. 2008;37(10):903-909.

4. Farmer K, Jones L, Khanuja H. Trochanteric bursitis after total hip arthroplasty: Incidence and evaluation of response to treatment. J Arthroplasty. 2010;25(2):208-212.

5. Kelly L, Minty L. The occasional injection for trochanteric bursitis. CAN J RURAL MED. 2011;16(1):20-22. http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=cin20&AN=2010945901&site=ehost-live.

6. Lievense A, Bierma-Zeinstra S, Schouten B, Bohnen A. Prognosis of trochanteric pain in primary care. Br J Gen Pract. 2005;55(512):199-204.

7 Lustenberger DP, Ng VY, Best TM, Ellis TJ. Efficacy of treatment of trochanteric bursitis: A systematic review. Clin J Sport Med. 2011;21(5):447-453.http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=cmedm&AN=21814140&site=ehost-live.

8. Mulford K. Greater trochanteric bursitis. J NURSE PRACT. 2007;3(5):328-332. http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=cin20&AN=2009625927&site=ehost-live.

9. Pretell J, Ortega J, García-Rayo R, Resines C. Distal fascia lata lengthening: An alternative surgical technique for recalcitrant trochanteric bursitis. Int Orthop. 2009;33(5):1223-1227. http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jlh&AN=2010429023&site=ehost-live. doi: 10.1007/s00264-009-0727-z.

10. Segal NA, Felson DT, Torner JC, et al. Greater trochanteric pain syndrome: Epidemiology and associated factors. Arch Phys Med Rehabil. 2007;88(8):988-992. doi: 10.1016/j.apmr.2007.04.014.

11. Shbeeb M, Matteson E. Trochanteric bursitis (greater trochanter pain syndrome). Mayo Clinic Proceedings. 1996;71(6):565-569.

12. Silva F, Adams T, Feinstein J, Arroyo RA. Trochanteric bursitis: Refuting the myth of inflammation. JCR J CLIN RHEUMATOL. 2008;14(2):82-86.http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jlh&AN=2009898419&site=ehost-live.

13. Strauss EJ, Nho SJ, Kelly BT. Greater trochanteric pain syndrome. Sports Med Arthrosc. 2010;18(2):113-119. http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=cmedm&AN=20473130&site=ehost-live.

14. Tibor LM, Sekiya JK. Differential diagnosis of pain around the hip joint. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery. 2008;24(12):1407-1421. doi: 10.1016/j.arthro.2008.06.019.

15. Voos JE, Rudzki JR, Shindle MK, Martin H, Kelly BT. Arthroscopic anatomy and surgical techniques for peritrochanteric space disorders in the hip. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery. 2007;23(11):1246.e1-1246.e5. doi: 10.1016/j.arthro.2006.12.014.

16. Williams BS, Cohen SP. Greater trochanteric pain syndrome: A review of anatomy, diagnosis and treatment. Anesth Analg. 2009;108(5):1662-1670.http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=cmedm&AN=19372352&site=ehost-live.

17. Rompe JD, Segal NA, Cacchio A, Furia JP, Morral A, Maffulli N. Home Training, Local Corticosteroid Injection, or Radial Shock Wave Therapy for Greater Trochanter Pain Syndrome. Am J Sports Med. October 2009 37. 1981-1990; published online before print May 13, 2009, doi:10.1177/0363546509334374

18. Fox JL. "The role of arthroscopic bursectomy in the treatment of trochanteric bursitis. Arthroscopy. 2002 Sep;18(7):E34.

19. Baker Jr CL, Massie RV, Hurt WG, Savory CG. Arthroscopic bursectomy for recalcitrant trochanteric bursitis. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery. 2007;23(8):827-832. doi: 10.1016/j.arthro.2007.02.015.

20. Jones DL, Erhard RE. Diagnosis of trochanteric bursitis versus femoral neck stress fracture. Phys Ther. 1997;77(1):58-67.

21. Konin JG, Nofsinger CC. Physical therapy management of athletic injuries of the hip. Operative Techniques in Sports Medicine. 2007;15(4):204-216.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.