Ως πόνος στη φτέρνα, αναφέρεται ο πόνος που γίνεται αντιληπτός στη περιοχή γύρω από τη φτέρνα, στην οπίσθια ή πελματιαία επιφάνεια της. Παρόλο που ο πόνος στη φτέρνα σπάνια είναι σύμπτωμα σοβαρής κατάστασης, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη καθημερινότητα του πάσχοντα.

Αιτίες

Οι πιο συνηθισμένες αιτίες πόνου στη φτέρνα είναι η πελματιαία απονευρωσίτιδα (πόνος στην πελματιαία επιφάνεια της φτέρνας) και η τενοντοπάθεια του Αχίλλειου τένοντα (πόνος στην οπίσθια επιφάνεια της φτέρνας).

Άλλες αιτίες μπορεί να είναι:

 Μυοπεριτονιακό Σημείο Πυροδότησης Πόνου (trigger point) του γαστροκνήμιου μυός
 Θυλακίτιδα (φλεγμονή στην άρθρωση)
 Παραμόρφωση Haglund: Η παραμόρφωση Haglund ή αλλιώς εξόστωση Haglund, χαρακτηρίζεται από την οστική προβολή του οπίσθιου άνω μέρους της φτέρνας.
 Άγκαθα φτέρνας
 Οστεομυελίτιδα (οστική μόλυνση)
 Νόσος του Paget: Η νόσος του Paget είναι μία ασθένεια μεταβολισμού των οστών, που οδηγεί σε αδύναμα, στρεβλωμένα και συχνά επώδυνα οστά, αλλά δεν παρουσιάζει πάντα συμπτώματα. Μια άλλη ονομασία για την ασθένεια είναι παραμορφωτική οστεΐτις (Osteitis deformans). Η νόσος αυτή των οστών δε σχετίζεται με τη νόσο Paget του στήθους, που είναι ένα είδος καρκίνου του μαστού.
 Περιφερική νευροπάθεια
 Αρθρίτιδα
 Ρευματοειδής αρθρίτιδα
 Κάταγμα κόπωσης
 Σύνδρομο μεταταρσίου σωλήνα
 Οστικός όγκος

Πότε να αναζητήσετε βοήθεια

Πρέπει να αναζητήσετε άμεσα βοήθεια αν:

 Αισθάνεστε οξύ πόνο και υπάρχει οίδημα γύρω από τη φτέρνα
 Αδυναμία πελματιαίας κάμψης, στήριξη στα δάκτυλα του ποδιού ή κανονικής βάδισης
 Πόνος στη φτέρνα που συνοδεύεται από πυρετό, μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα
 Πόνος στη φτέρνα μετά από τραυματισμό

Επίσης πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια στις περιπτώσεις:

 Πόνος στη φτέρνα όταν δεν στέκεστε ή βαδίζετε
 Πόνος στη φτέρνα που επιμένει περισσότερο από μια εβδομάδα, παρόλο την εφαρμογή πάγου ή ξεκούραση της περιοχής

Πρώτες βοήθειες

Οι πρώτες βοήθειες για πόνο στη φτέρνα περιλαμβάνουν:

 Ξεκούραση, αποφυγή δραστηριοτήτων όπως: τρέξιμο, ορθοστασία για μεγάλο διάστημα ή βάδιση σε σκληρή επιφάνεια
 Παγοθεραπεία, εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων στη περιοχή της φτέρνας για περίπου 10 λεπτά, τρείς φορές την ημέρα
 Προσοχή στα παπούτσια που χρησιμοποιείται στη καθημερινότητα ή τις αθλητικές δραστηριότητες

Διάγνωση

Μέσω της κλινικής αξιολόγησης, αναζητείτε η αίτια πίσω από τα συγκεκριμένα συμπτώματα του ασθενή, περιλαμβανομένης της περιοχής του πόνου. Πόνος στην πελματιαία επιφάνεια της φτέρνας ή στη ποδική καμάρα, συνήθως παραπέμπει σε πελματιαία απονευρωσίτιδα. Πόνος στην οπίσθια επιφάνεια της φτέρνας παραπέμπει σε τενοντοπάθεια του Αχιλλείου τένοντα. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας πως ο πόνος στη οπίσθια ή πελματιαία περιοχή της φτέρνας μπορεί να είναι προβαλλόμενος από trigger point του γαστροκνήμιου μυός.

Μέσω των διαγνωστικών μέσων, όπως είναι η ακτινογραφία, το διαγνωστικό υπέρηχο κ.α. μπορεί ο θεράπων ιατρός να έχει μια πιο σαφή εικόνα για την αιτία των συμπτωμάτων του ασθενή.

Θεραπεία

Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από την αιτία πρόκλησης του πόνου. Οι περισσότεροι ασθενείς με πόνο στη φτέρνα, αντιμετωπίζονται με ξεκούραση, διατατικές ασκήσεις, παγοθεραπεία, κατάλληλα υποδήματα, ορθωτικά μετά από πελματογράφημα και φυσικοθεραπεία.

Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει:

 Απελευθέρωση Μυοπεριτονιακών Σημείων Πυροδότησης Πόνου (trigger Points) στον γαστροκνήμιο μυ. Αυτό επιτυγχάνεται, είτε με ισχαιμική πίεση, είτε με την τεχνική της στεγνής βελόνας. Η θεραπεία συμπληρώνεται με διατάσεις και πρόγραμμα ισχυροποίησης του μυ.
 Μυοπεριτονιακή Απελευθέρωση - Myofascial release. Η μυοπεριτονιακή απελευθέρωση χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου η τάση ή συμφύσεις στα μαλακά μόρια περιορίζουν την κινητικότητα, προκαλούν προσαρμογές στη κίνηση, αλλαγή στη λειτουργικότητα της περιοχής και τελικά την πρόκληση συμπτωματολογίας.
 Τεχνικές ήπιων χειρισμών - Manual Therapy για διατήρηση ή βελτίωση της λειτουργικότητας της περιοχής.

 Διατατικές ασκήσεις και ασκήσεις ισχυροποίησης, ώστε να ενισχυθεί ο μυϊκός τόνος και να αυξηθεί η αντοχή κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Το πρόγραμμα δεν αφορά μόνο τον πάσχοντα μυ αλλά συνολικά τη πάσχουσα περιοχή.
 Kinesiotape (ταινία υποστήριξης της κίνησης), μία εξαιρετικά ελαστική αυτοκόλλητη ταινία που υποστηρίζει τους μύες χωρίς να τους περιορίζει, καθώς σηκώνοντας το δέρμα μακριά από την περιτονία ενισχύει την ροή του αίματος επιταχύνοντας την διαδικασία της αναζωογόνησης του κολλαγόνου ή τη διαδικασία της επούλωσης, ακόμα και κατά την διάρκεια έντονης δραστηριότητας.

 Τελευταία εφαρμόζεται ένα νέο θεραπευτικό μέσο με ικανοποιητικά αποτελέσματα, που συντομεύει τον συνολικό χρόνο αποκατάστασης. Πρόκειται για τα Εξωσωματικά Ωστικά Κύματα Ήχου ή Κρουστικός Υπέρηχος. Η εφαρμογή του Εξωσωματικού Ωστικού Κύματος Ήχου (ESWT), ασκεί μια μηχανική-δύναμη πίεση και τάση στον τραυματισμένο ιστό με αποτέλεσμα: αύξηση της διαπερατότητας των κυτταρικών μεμβρανών, αύξηση της μικροσκοπικής κυκλοφορίας του αίματος και του μεταβολισμού προς τους υπό θεραπεία ιστούς.
 Ακόμη ο θεραπευτής μπορεί να επιλέξει την εφαρμογή Laser χαμηλής ισχύος (μείωση του οιδήματος και του πόνου, επιτάχυνση της διαδικασίας επούλωσης) ή τον θεραπευτικό υπέρηχο για να επιτύχει τους σκοπούς της αποκατάστασης.

Πηγές

 Buchbinder R. Plantar fasciitis. http://www.uptodate.com/home. Accessed Dec. 14, 2015.
 Heel pain. American Academy of Orthopedic Surgeons. http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=A00159. Accessed Dec. 14, 2015.
 Chorley J, et al. Heel pain in the active child or skeletally immature adolescent: Overview of causes. http://www.uptodate.com/home. Accessed Dec. 14, 2015.
 Heel pain. American Podiatric Medical Association. http://www.apma.org/Learn/FootHealth.cfm?ItemNumber=985. Accessed Dec. 14, 2015.
 Agyekum EK, et al. Heel pain: A systematic review. Chinese Journal of Traumatology. 2015;18:164.
 Thomas JL, et al. The diagnosis and treatment of heel pain: A clinical practice guideline — Revision 2010. Journal of Foot & Ankle Surgery. 2010;49:S1.
 Wilkinson JM (expert opinion). Mayo Clinic, Rochester, Minn. Dec. 18, 2015.