18 Φεβρουαρίου 2015

Κατηγορία

Ισχιαλγία

# Topics

πόνος, Σπονδυλική στήλη, Δισκοπάθεια, Ισχιαλγία, Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, μυοσκελετικός πόνος, αποκατάσταση μυοσκελετικών παθήσεων, μυοσκελετικό σύστημα, μυοσκελετικές παθήσεις

Social sharing

ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΟΥ "ΜΑΓΚΩΜΕΝΟΥ/ΣΥΜΠΙΕΣΜΕΝΟΥ" ΝΕΥΡΟΥ!

Ποιες είναι οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένα “μαγκωμένο / συμπιεσμένο” νεύρο στον πόνο, αλλά και στην λειτουργικότητα της περιοχής που νευρώνει;

Το «αίνιγμα» του μαγκωμένου / συμπιεσμένου νεύρου έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα ερωτήματα: α) μέσω ποιου μηχανισμού γίνεται το μάγκωμα του νεύρου; β) συντελούν πράγματι τα μαγκωμένα νεύρα στα συνηθισμένα περιστατικά πόνου που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στο εργαστήριό μας;

Μια θεωρία που έρχεται από παλιά υποστηρίζει την άποψη ότι: όταν μια λειτουργική μονάδα τής σπονδυλικής στήλης -δηλαδή δυο σπονδυλικά σώματα-, ο μεσοσπονδύλιος δίσκος και ό,τι άλλο σχετίζεται με αυτά δεν βρίσκεται σε σωστή ανατομική διάταξη, τότε στενεύει το μονοπάτι -δηλαδή το ενδοσπονδυλικό ή μεσοσπονδύλιο τρήμα- από όπου διέρχεται το νεύρο, με αποτέλεσμα το στρίμωγμά του. Καθώς η νευρική ρίζα βρίσκεται υπό πίεση, οι μαλακοί ιστοί και τα όργανα που τροφοδοτούνται από αυτό υποφέρουν,λόγω της μειωμένης ροής τής νευρικής ενέργειας. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, προκύπτουν διαφοροποιήσεις στη δομή των αρθρώσεων και στη λειτουργικότητα, με αποτέλεσμα όχι μόνο τον πόνο αλλά και μια αυξημένη ευπάθεια σε ασθένειες.

Οι επικριτές τής προηγούμενης θεωρίας αντιτείνουν ότι τα νεύρα δεν εκπέμπουν ροή ενέργειας. Ισχυρίζονται ότι τα νευρικά νεύρα είναι ουσιαστικά αδενικά κύτταρα, καθώς η βασική τους λειτουργία είναι η παραγωγή και απελευθέρωση ορμόνης που προκαλεί την αναστολή, ή την συστολή των μυϊκών κυττάρων. Στη ουσία αυτό είναι το μόνο που κάνουν -ούτε κάτι περισσότερο, ούτε κάτι λιγότερο. Επομένως, όσοι υποστηρίζουν αυτή την εκδοχή πιστεύουν ότι τα νεύρα δεν διοχετεύουν ηλεκτρική ενέργεια ή οποιαδήποτε άλλη μορφή ενέργειας. Όταν ένα νευρικό κύτταρο ενεργοποιείται από την ορμονική έκκριση, προκύπτουν αλλαγές στην εξωτερική κυτταρική μεμβράνη, επιτρέποντας ηλεκτρικά φορτισμένα ιόντα να κινούνται μέσα και έξω από το κύτταρο με μια συγκεκριμένη μεθοδολογία "βήμα - βήμα" κατά μήκος του νεύρου. Αυτό αναφέρεται ως “ώθηση ερεθίσματος”, ή ”ανάφλεξη”. Ένα νωτιαίο νεύρο, καθώς εξέρχεται από το άνοιγμα του ενδοσπονδυλικού τρήματος, είναι στηn πραγματικότητα ένας λεπτός σωλήνας συνδετικού ιστού που περιέχει προεκτάσεις εκατομμυρίων νευρικών κυττάρων. Αυτές οι προεκτάσεις είναι οι νευράξονες ή ίνες. Ο όρος “ίνες” είναι παραπλανητικός, γιατί παραπέμπει σε κάτι σταθερό, όπως για παράδειγμα ηλεκτρικά καλώδια, κάτι που απέχει από την πραγματικότητα. Οι νευράξονες είναι «αραχνοΰφαντες», περίτεχνες κατασκευές. Δεδομένου ότι αποτελούν προέκταση, ή επιμηκυμένο τμήμα των κυττάρων, απαιτείται θρέψη από κοινού με τα μητρικά κύτταρα. Τα ζωτικά θρεπτικά συστατικά παρέχονται σε αυτά από ενσωματωμένα αιμοφόρα αγγεία. Αν η οξεία συμπίεση των νεύρων δεν «σκοτώσει» άμεσα τους άξονες, αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι συμπιεστικές δυνάμεις εμποδίζουν τη ροή τού αίματος στα αγγεία του νεύρου. Η νευρική έμφραξη αποτρέπει την αξοπλασματική ροή των θρεπτικών συστατικών σε όλο το μήκος τού νεύρου.

Χαρακτηριστικά του 'μαγκωμένου' νεύρου

Από τους περισσότερους ερευνητές έχει απορριφθεί η ιδέα ότι η ίδια η νευρική ρίζα είναι μια δομή ευαίσθητη στον πόνο. Παρόλα αυτά οι περισσότεροι κλινικοί ιατροί ενοχοποιούν μια συμπιεσμένη νευρική ρίζα εξαιτίας δισκοκήλης, σπονδυλικής στένωσης, ή σπονδυλολίσθησης για ριζοπάθεια, όπως είναι για παράδειγμα η ισχιαλγία. Οξεία συμπίεση ενός υγιούς νεύρου οδηγεί σε παραισθησία, κινητική απώλεια, διαταραχή των αντανακλαστικών, αλλά όχι σε πόνο. Ωστόσο, η συμπίεση από ενδονευρικό οίδημα, λόγω φλεγμονής στο νεύρο, προκαλεί πόνο. Αυτό το “σιωπηλό σύνδρομο συμπίεσης της νευρικής ρίζας” προϋποθέτει χρόνο ώστε να προκληθούν λειτουργικές μεταβολές, όπως είναι το όριο αντοχής τού νεύρου και η μηχανική παραμόρφωσή του. Η πρόκληση πόνου είναι αποτέλεσμα ενός μηχανισμού που ονομάζεται "αλγαισθησία / αλγοδεκτικότητα", που κατά κυριολεξία σημαίνει "υποδοχή κινδύνου". Η συμπίεση ενός κινητικού νεύρου προκαλεί μυϊκό σπασμό.

Αντίθετα, όταν το νεύρο «πεθάνει» λόγω της πίεσης που δέχεται, τότε προκαλείται παράλυση του μυ. Γι' αυτό τα πρώτα συμπτώματα σε μια τέτοια περίπτωση είναι η μυϊκή ατροφία που ακολουθείται από απώλεια των φυσιολογικών αντανακλαστικών.

Αλγαισθησία... ή μαγκωμένο νεύρο;

Την τελευταία δεκαετία οι ερευνητές που χρησιμοποιούν την μαγνητική τομογραφία έχουν αποδείξει ότι, ανεξάρτητα από τον βαθμό στένωσης του ενδοσπονδυλικού τρήματος στη σπονδυλική στήλη, υπάρχει άφθονος χώρος ώστε να διέρχονται ελεύθερα τα νωτιαία νεύρα. Είναι δεδομένο, επίσης, ότι σε μια υγιή σπονδυλική στήλη δεν μπορεί να υφίσταται συμπίεση νευρικής ρίζας ακόμη και αν αφαιρεθεί το σύνολο των μεσοσπονδυλίων δίσκων. Αν και είναι δυνατόν σε συγκεκριμένες συνθήκες, όπως σε ενδονευρικό οίδημα και ισχαιμία από παρατεταμένη κακοποίηση της νευρικής ρίζας, να προκαλείται πόνος σε ένα ορισμένο ποσοστό τού πληθυσμού, είναι, επίσης, δυνατόν ένα μεγάλο ποσοστό αναφερόμενου πόνου να οφείλεται σε υπερδιέγερση των αισθητικών υποδοχέων από δομική ασυμμετρία τού σώματος. Για παράδειγμα ας αναλύσουμε τι συμβαίνει σε ένα τυπικό τραυματισμό τής μέσης. Καθώς η σπονδυλική στήλη υποβάλλεται σε ξαφνική ασύμμετρη φόρτιση, το μεγαλύτερο βάρος επικεντρώνεται στις αρθρικές επιφάνειες οι οποίες σπρώχνονται πέρα από το φυσιολογικό εύρος κίνησης. Η απότομη διάταση που προκαλείται στο θύλακο και τους συνδέσμους των αρθρώσεων προκαλεί με τη σειρά της διέγερση στους μηχανοϋποδοχείς, με άμεση συνέπεια τον προστατευτικό μυϊκό σπασμό. Καθώς οι εν τω βάθει εσωτερικοί μύες βρίσκονται σε παρατεταμένο προστατευτικό μυϊκό σπασμό, αλγαισθητικά ερεθίσματα προειδοποιούν τον εγκέφαλο για πιθανή βλάβη ιστού. Όταν αλγαισθητικά ερεθίσματα ενεργοποιούνται σε απάντηση μίκρο- ή μακρο-τραυματισμών κατά τη διάρκεια των συνήθων καθημερινών δραστηριοτήτων, μπορεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να οδηγήσουν σε σημαντικό μυοπεριτονιακό πόνο, ή να αποτελέσουν "γεννήτρια" σπονδυλικού πόνου. Είναι γνωστό ότι όταν ένας πόνος έχει μεγάλη διάρκεια, τότε το σύστημα αντίληψης πόνου (αλγαισθησία) γίνεται πιο ευαίσθητο. Αυτό σημαίνει ότι ο νωτιαίος μυελός στέλνει σήματα κινδύνου στον εγκέφαλο σε μια συχνότητα που υπερεκτιμά το πραγματικό επίπεδο του κινδύνου. Πρόκειται για μια φυσιολογική προσαρμογή στον συνεχή βομβαρδισμό με ερεθίσματα. Επιπλέον, επειδή ο πόνος ερμηνεύεται -λανθασμένα- ως μέτρο τής βλάβης τού ιστού, ο εγκέφαλος δεν έχει άλλη επιλογή παρά να υποθέσει ότι οι ιστοί έχουν υποστεί μεγαλύτερο τραυματισμό. Οπότε, όταν ο πόνος επιμένει, αυτόματα υποθέτουμε την ύπαρξη μεγαλύτερης βλάβης ιστών. Αυτό το φαινόμενο οδηγεί τον εγκέφαλο σε προσαρμοστικές μυοσκελετικές αλλαγές, σε μια προσπάθεια να ελαχιστοποιήσει τον πόνο. Οι δομικές αυτές αλλαγές επηρεάζουν την λειτουργικότητα της σπονδυλικής στήλης και την κάνουν επιρρεπή σε νέους μίκρο- ή μακρο-τραυματισμούς, ανατροφοδοτώντας έναν φαύλο κύκλο.

Κατανόηση και αποκατάσταση της δυσλειτουργίας

Από την προηγούμενη ανάλυση προκύπτει ότι η δράση των μηχανοϋποδοχέων επιχειρεί να υπερκεράσει την αντίληψη ότι ο πόνος είναι πρωτίστως αποτέλεσμα "μαγκωμένου" νεύρου, που αντιμετωπίζεται με την εξάλειψη της οστικής ή μυϊκής αιτίας πίεσης. Πολλοί νευροφυσιολόγοι τώρα πλέον πιστεύουν ότι η αποκατάσταση, όσο το δυνατόν περισσότερο, της φυσιολογικής μορφολογίας (ευθυγράμμισης) τού σώματος, της βελτίωσης του εύρους κίνησης των αρθρώσεων, και κατ' επέκταση της συνολικής λειτουργικότητας της σπονδυλικής στήλης αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τον πόνο. Αυτό επιτυγχάνεται με την απενεργοποίηση των μηχανοϋποδοχέων τάσης που βρίσκονται στο θύλακο των αρθρώσεων, στους συνδέσμους και στους εν τω βάθει μύες τής περιοχής. Για να επιτευχθεί αξιοσημείωτη μείωση της διεγερσιμότητας των μηχανοϋποδοχέων, τα επώδυνα ερεθίσματα πρέπει να διακοπούν μέχρι να «ξεχαστούν» από την μνήμη των νευρικών κυττάρων. Ιδιαίτερη φροντίδα απαιτείται για τον χρόνιο πόνο.

Τι είναι, όμως, αυτό που έκανε την θεωρία του “μαγκωμένου νεύρου” τόσο δημοφιλή ανάμεσα στους ιατρούς, ή τους θεραπευτές; Στα πανεπιστημιακά βιβλία ανατομίας, ή στα μαθήματα ανατομίας οι φοιτητές μπορούν να δουν με ευκολία πώς τα νεύρα θα μπορούσαν να παγιδευτούν στην πορεία τους μέσα από τις μικρές οπές που σχηματίζονται ανάμεσα στους σπονδύλους. Δυστυχώς, δεν μπορούν να δουν ούτε το αλγαισθητικό μηχανισμό, ούτε τους μηχανουποδοχείς. Για τους περισσοτέρους από εμάς είναι πιο εύκολο να πιστέψουμε κάτι που μπορούμε να δούμε, παρά κάτι που είναι αόρατο στο γυμνό μάτι. Σε αντίθεση με αυτή τη τάση, οι θεραπευτές πρέπει να αντιληφθούν την τεράστια σημασία τής αλγαισθητικής νεύρωσης στις σπονδυλικές αρθρώσεις και στους μύες της περιοχής που επηρεάζεται βαθύτατα από συνεχή και επίμονα συμπιεστικά φορτία, τραυματισμούς και κακή στάση. Το φαινόμενο αυτό, παρότι δεν είναι εμφανές, ίσως να είναι η βασική αιτία αναζήτησης βοήθειας από τον ασθενή. Η θεραπεία "Λειτουργικής Αποκατάστασης" μέσω χειρισμών Manual Therapy μπορεί να προσφέρει αποτελεσματική και μακροχρόνια λύση στα προβλήματα των ασθενών, ακριβώς γιατί κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.

Συμπέρασμα

Παρότι τα νωτιαία νεύρα διέρχονται μέσω μικρών ανοιγμάτων (μεσοσπονδύλια τρήματα), σπάνια μπορεί να παγιδευτούν από οστική αιτία. Σημαντική υπερτροφία των αρθρικών επιφανειών, εκφυλισμός δίσκου, ή ενδονευρικό οίδημα πρέπει να συνοδεύουν την κακή ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης πριν ο ασθενής βιώσει τον πόνο. Είναι σπάνιο φαινόμενο το πραγματικά "μαγκωμένο νεύρο" στην σπονδυλική στήλη.

Πηγές

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.