Η αυξημένη κάμψη τής οσφυϊκής μοίρας τής σπονδυλικής στήλης κατά την ανύψωση αντικειμένων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ή τη διατήρηση της χαμηλής οσφυαλγίας;

Η σύσταση προς άτομα με χαμηλή οσφυαλγία να αποφεύγουν την κάμψη τού κορμού, ή την ανύψωση αντικειμένων με κάμψη τής οσφυϊκής μοίρας τής σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) είναι μια διαδεδομένη κλινική πρακτική. Βασίζεται στην υπόθεση ότι η αυξημένη κάμψη μπορεί να επιδεινώσει την οσφυαλγία, ή να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισής της. Ωστόσο, τα δεδομένα που υποστηρίζουν αυτή την πρακτική είναι ασαφή. Σύγχρονες έρευνες αμφισβητούν τη σχέση μεταξύ της κάμψης τής ΟΜΣΣ και της οσφυαλγίας, προτείνοντας ότι οι μηχανισμοί εμφάνισης του πόνου είναι πολυπαραγοντικοί και δεν περιορίζονται απλώς σε μηχανικά φορτία. Μια συστηματική ανασκόπηση με μετα-ανάλυση εξέτασε αυτή τη σχέση, συγκρίνοντας τα κινητικά μοτίβα ατόμων με και χωρίς χαμηλή οσφυαλγία, αναλύοντας εάν η αυξημένη κάμψη τής ΟΜΣΣ αποτελεί παράγοντα κινδύνου, ή αν η αποφυγή της είναι απλώς μια προσαρμοστική στρατηγική (Saraceni et al., 2020).

Σκοπός της μελέτης

Ο σκοπός τής συστηματικής ανασκόπησης ήταν η αξιολόγηση της κάμψης τής ΟΜΣΣ ως παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ή επιμονή χαμηλής οσφυαλγίας, καθώς και η πιθανή διαφοροποίηση ατόμων με ή χωρίς οσφυαλγία βάσει του τρόπου ανύψωσης αντικειμένων.

Μεθοδολογία

Η αναζήτηση της βιβλιογραφίας πραγματοποιήθηκε στις βάσεις δεδομένων ProQuest, CINAHL, MEDLINE και Embase έως τις 21 Αυγούστου 2018, χρησιμοποιώντας συνδυασμούς όρων σχετικούς με την οσφυϊκή κάμψη, την ανύψωση αντικειμένων και την εμφάνιση ή επιμονή χαμηλής οσφυαλγίας. Περιλήφθηκαν τόσο διαχρονικές όσο και πειραματικές μελέτες που εξέταζαν την κινηματική της ΟΜΣΣ κατά την ανύψωση αντικειμένων και τη συσχέτισή της με την παρουσία ή την επιδείνωση της χαμηλής οσφυαλγίας.

Η διαδικασία επιλογής περιλάμβανε αρχική αξιολόγηση τίτλων και περιλήψεων, ακολουθούμενη από πλήρη ανάγνωση των επιλεγμένων άρθρων με βάση προκαθορισμένα κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού. Στη μετα-ανάλυση συμπεριλήφθηκε μόνο ένα αποτέλεσμα από κάθε μελέτη, ώστε να αποφευχθεί ο υπερβολικός στατιστικός αντίκτυπος από μελέτες που περιείχαν πολλαπλές συγκρίσεις διαφορετικών εργασιών ανύψωσης. Τα δεδομένα που εξήχθησαν περιλάμβαναν μετρήσεις της οσφυϊκής κάμψης μέσω ενδο-οσφυϊκών και θωρακοπυελικών γωνιών, καθώς και δεδομένα σχετικά με τη συχνότητα και τη σοβαρότητα της χαμηλής οσφυαλγίας.

Αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα τής συστηματικής αυτής ανασκόπησης έχουν ως εξής:

1. Τέσσερις μελέτες που χρησιμοποίησαν ενδο-οσφυϊκές γωνίες για τη μέτρηση της κάμψης ανέλυσαν τη μέγιστη γωνιακή απόκλιση της ΟΜΣΣ κατά τη διάρκεια της ανύψωσης αντικειμένων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μέγιστη κάμψη που καταγράφηκε στα άτομα με χαμηλή οσφυαλγία δεν διέφερε σημαντικά από εκείνη των ατόμων χωρίς οσφυαλγία. Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν μέσω κινηματικής ανάλυσης, αξιοποιώντας αισθητήρες τοποθετημένους στην οσφυϊκή περιοχή, οι οποίοι κατέγραψαν τη γωνιακή μετατόπιση σε πραγματικό χρόνο. Αυτή η έλλειψη διαφοροποίησης υποδηλώνει ότι η ίδια η κινηματική τής οσφυϊκής κάμψης ενδέχεται να μην αποτελεί τον κύριο μηχανισμό που συνδέεται με την εμφάνιση ή την επιμονή τής χαμηλής οσφυαλγίας.

2. Επτά μελέτες που χρησιμοποίησαν θωρακοπυελικές γωνίες για τη μέτρηση της κινηματικής τής ανύψωσης κατέδειξαν ότι τα άτομα με χαμηλή οσφυαλγία εκτελούσαν την ανύψωση με μικρότερη γωνία κάμψης, κατά μέσο όρο 6º λιγότερο, σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς οσφυαλγία. Οι μετρήσεις έγιναν μέσω ανάλυσης κίνησης που καταγράφει τη γωνιακή μετατόπιση μεταξύ της θωρακικής και της πυελικής περιοχής κατά την εκτέλεση ανύψωσης αντικειμένων διαφορετικού βάρους. Αυτή η διαφοροποίηση υποδηλώνει ότι τα άτομα με χαμηλή οσφυαλγία ενδέχεται να προσαρμόζουν την κινηματική τους στρατηγική ώστε να μειώσουν το εύρος κίνησης στην οσφυϊκή μοίρα, πιθανώς λόγω φόβου επανεμφάνισης του πόνου ή αντισταθμιστικών μηχανισμών προστασίας τής σπονδυλικής στήλης.

3. Η πλειονότητα των μελετών που εξετάστηκαν δεν ανέφερε αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις στη μηχανική τής κίνησης κατά την ανύψωση αντικειμένων μεταξύ ατόμων με και χωρίς χαμηλή οσφυαλγία. Οι αναλύσεις κινηματικής που πραγματοποιήθηκαν περιλάμβαναν τη μέτρηση διαφόρων βιομηχανικών παραμέτρων, όπως η ταχύτητα κίνησης, η γωνιακή επιτάχυνση, η κατανομή φορτίων και η ενεργοποίηση των μυών τού κορμού κατά τη διάρκεια της ανύψωσης. Παρότι υπήρχαν μικρές διαφοροποιήσεις στη στρατηγική ανύψωσης, αυτές δεν κρίθηκαν στατιστικά σημαντικές, υποδεικνύοντας ότι η μηχανική τής κίνησης από μόνη της πιθανώς δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την εμφάνιση ή την επιμονή τής χαμηλής οσφυαλγίας.

4. Οι μελέτες που περιλήφθηκαν, αξιολογήθηκαν ως χαμηλής ποιότητας κυρίως λόγω περιορισμένων μεγεθών δείγματος, ετερογένειας στις μεθοδολογίες μέτρησης της οσφυϊκής κάμψης και πιθανών σφαλμάτων επιλογής. Επιπλέον, η πλειονότητα των ερευνών βασίστηκε σε δεδομένα παρατήρησης και όχι σε πειραματικά σχέδια υψηλής εγκυρότητας, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη σαφή εξαγωγή αιτιολογικών συμπερασμάτων. Αυτοί οι περιορισμοί μειώνουν την ικανότητα γενίκευσης των ευρημάτων στον γενικό πληθυσμό και απαιτούν περαιτέρω μελέτες υψηλής ποιότητας για πιο ακριβείς εκτιμήσεις της σχέσης μεταξύ οσφυϊκής κάμψης και χαμηλής οσφυαλγίας.

Συμπεράσματα

Τα αποτελέσματα της ανασκόπησης δεν υποστηρίζουν την υπόθεση ότι η αυξημένη κάμψη τής οσφυϊκής μοίρας τής σπονδυλικής στήλης κατά την ανύψωση αντικειμένων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ή τη διατήρηση της χαμηλής οσφυαλγίας. Αντιθέτως, φαίνεται ότι τα άτομα που ήδη πάσχουν από οσφυαλγία τείνουν να περιορίζουν την κάμψη τής οσφυϊκής μοίρας τους, πιθανώς ως μηχανισμό αποφυγής πόνου ή λόγω νευρομυϊκών προσαρμογών. Αυτή η προστατευτική κινητική στρατηγική μπορεί να μην αντικατοπτρίζει την πραγματική αιτιολογία τού πόνου, αλλά μάλλον μια προσαρμοστική αντίδραση του οργανισμού, η οποία ενδέχεται να επηρεάζει τη λειτουργικότητα και την κινητική συμπεριφορά των ατόμων αυτών.

Πηγή

Saraceni, N., Kent, P., Ng, L., Campbell, A., Straker, L., & O’Sullivan, P. (2020). To flex or not to flex? Is there a relationship between lumbar spine flexion during lifting and low back pain? Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 50(3), 121-130. doi:10.2519/jospt.2020.9218