30 Απριλίου 2020

Κατηγορία

Manual Therapy

# Topics

κρανιοϊερή θεραπεία, περιτονία, manual therapy, craniosacral therapy, χειροθεραπεία, προσαρμοστική ικανότητα, ομοιόσταση

Social sharing

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΧΕΙΡΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Κρανιοϊερή Θεραπεία και Χειροθεραπεία. Υπάρχουν στεγανά μεταξύ αυτών των τεχνικών, ή ο θεραπευτής μπορεί να ενσωματώσει στο θεραπευτικό σχήμα που ακολουθεί χειρισμούς και από τις δυο θεραπευτικές προσεγγίσεις;

Στόχος τόσο των τεχνικών τής χειροθεραπείας, όσο και της κρανιοϊερής θεραπείας είναι η αποκατάσταση της αρμονίας στη λειτουργικότητα του οργανισμού. Η Χειροθεραπεία (Manual Therapy) είναι η θεραπευτική προσέγγιση κατά την οποία ο εκπαιδευμένος θεραπευτής με χρήση των χεριών του προσπαθεί να εντοπίσει, να αναγνωρίσει και τελικά εφαρμόζοντας ήπιους χειρισμούς να αποκαταστήσει τις πάσχουσες περιοχές τού σώματος. Η μεθοδολογία της την κατατάσσει στις πλέον ασφαλείς θεραπευτικές μεθόδους, με σχεδόν ανύπαρκτες επιπλοκές. Μέσα από τη λεπτομερή αξιολόγηση του μυοσκελετικού και νευρικού συστήματος, οι πάσχουσες περιοχές μπορούν να αναγνωρισθούν και να αποκατασταθούν πριν προκαλέσουν μεγαλύτερο πρόβλημα. Αν μία δυσλειτουργία -όπως για παράδειγμα ο χρόνιος πόνος- υπάρχει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε δύσκολα αναστρέψιμες καταστάσεις.

Ομοιόσταση

Είναι γνωστό πως προσαρμοζόμαστε σε κάθε μεταβαλλόμενο συνδυασμό βιοχημικών, βιομηχανικών και ψυχοκοινωνικών επιβαρυντικών παραγόντων, που περιγράφουμε κατά περίπτωση ως «βάρος», «πίεση», ή «άγχος». Από τη διάρκεια, την ένταση, τις απαιτήσεις, την επιμονή, ή τα διαλείμματα των επιβαρυντικών παραγόντων, αλλά και από την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών αντίδρασης εξαρτάται η τελική επίδραση στην υγεία και την λειτουργικότητα τόσο σε τμηματικό επίπεδο, όσο στο σύνολο του οργανισμού. Αυτός ο μηχανισμός διατυπώθηκε θαυμάσια στα μέσα του προηγούμενου αιώνα από τον Hans Selye, ο οποίος περιέγραψε τα στάδια στα οποία ένας αρχικός προστατευτικός μηχανισμός ενεργοποιείται ως απάντηση σε κάποιον επιβαρυντικό παράγοντα, ακολουθούμενος -σε περίπτωση που ο παράγοντας ή περισσότεροι παράγοντες επιμένουν-, από μια φάση προσαρμογής (αντίστασης) η οποία όταν εξαντληθεί, το αποτέλεσμα είναι η κατάρρευση, η ασθένεια και ο θάνατος.

Ο Selye όρισε αυτή τη βασική έμφυτη, ενδογενή, αυτο-ρυθμιστική διαδικασία ως «ομοιόσταση», η οποία όταν υπερφορτωθεί αποτυγχάνει και τότε περνάμε στη φάση τής «ετερόστασης», όπου απαιτείται μια θεραπευτική προσέγγιση προκειμένου να μειωθεί η επιβάρυνση της προσαρμογής ή να ενισχυθεί η προσαρμοστική ικανότητα, με σκοπό να αποφευχθεί η προσαρμοστική εξάντληση. Δηλαδή να αποφευχθεί το σημείο χωρίς επιστροφή, όπου η ατομική προσαρμοστική ικανότητα καταρρέει. Θεραπευτικός μας στόχος, λοιπόν, είναι να ενισχύσουμε την προσαρμοστική ικανότητα του οργανισμού, ενισχύοντας τον φυσικό αμυντικό μηχανισμό που διαθέτει, ενισχύοντας δηλαδή την ομοιόσταση.

Κρανιοϊερή Θεραπεία (Upledger)

Η Κρανιοϊερή Θεραπεία είναι μια μέθοδος με ήπιους χειρισμούς, που εφαρμόζεται από κατάλληλα εκπαιδευμένο θεραπευτή σε διάφορα σημεία τού σώματος -κυρίως στα οστά τού κρανίου, του προσώπου, στη σπονδυλική στήλη και στο ιερό οστό-, με σκοπό να εκτιμήσει, αλλά και να αποκαταστήσει τη λειτουργικότητα του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο λειτουργούν ο Εγκέφαλος και ο Νωτιαίος Μυελός. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλει στη βελτίωση της λειτουργίας τού νευρικού συστήματος, ιδιαίτερα του Εγκέφαλου, με αποτέλεσμα να ενισχύεται ο φυσικός αμυντικός μηχανισμός τού οργανισμού (ομοιόσταση) και να καταπολεμώνται τα συμπτώματα ασθενειών, μερικά εκ των οποίων είναι χρόνια. Η Κρανιοϊερή Θεραπεία είναι μία ήπια θεραπεία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για την θεραπευτική αγωγή πολλών παθήσεων σε όλες τις ηλικίες. Είναι εξαιρετικά ήπια, μη επεμβατική και δεν προκαλεί δυσφορία ή ενόχληση στον ασθενή, ούτε ενέχει κινδύνους ή αντίθετες παρενέργειες. Επίσης, συνδυάζεται αποτελεσματικά με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Η χρησιμότητα ενσωμάτωσης τεχνικών της Κρανιοϊερής Θεραπείας στη Χειροθεραπεία

Η ενσωμάτωση τεχνικών τής κρανιοϊερής θεραπείας μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της χειροθεραπείας. Συνήθως τα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι πολύπλοκα. Αν λάβουμε υπόψη ότι ο κάθε ασθενής είναι μοναδικός και η κλινική του εικόνα που “βλέπουμε” κατά την κλινική αξιολόγηση είναι αποτέλεσμα προσαρμογής, επιβάλλεται να ανιχνεύσουμε τον πυρήνα τού προβλήματός του. Όπως σε κάθε άνθρωπο υπάρχει ο καρδιακός και ο αναπνευστικός ρυθμός, έτσι υπάρχει και ο Κρανιοϊερός Ρυθμός, ο οποίος, σύμφωνα με τον Dr John Upledger, προκαλείται από την παραγωγή και απορρόφηση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό). Ο ανεπαίσθητος αυτός ρυθμός μπορεί να γίνει αντιληπτός σε ολόκληρο το σώμα -ψηλαφίζεται με τα χέρια από θεραπευτή εκπαιδευμένο στην Κρανιοϊερή Θεραπεία- και η συχνότητά του είναι 6 έως 12 κύκλους ανά λεπτό. Με ένα απαλό άγγιγμα σε διάφορα σημεία τού σώματος ένας εκπαιδευμένος θεραπευτής μπορεί να εντοπίσει περιοχές με ασυμμετρία του Κρανιοϊερού ρυθμού. Αυτή η ασυμμετρία μάς δείχνει ότι για κάποιο λόγο η συγκεκριμένη περιοχή δυσλειτουργεί. Η δυσλειτουργία μπορεί να εκφρασθεί με ποικιλία συμπτωμάτων. Τραύμα, λοιμώξεις, εξαιρετικά αγχώδεις καταστάσεις είναι μερικές μόνο από τις αιτίες πρόκλησης ενεργειακά δαπανηρών δυσλειτουργιών στο σώμα που εξαντλούν τα ενεργειακά του αποθέματα. Μέσω του Κρανιοϊερού Ρυθμού, ο θεραπευτής έχει τη δυνατότητα να προσδιορίσει πού βρίσκεται ο πυρήνας τού προβλήματος για τον συγκεκριμένο ασθενή και να ορίσει τις προτεραιότητες της θεραπευτικής του προσέγγισης.

Σύμφωνα με τον Δρ. Pischinger η Περιτονία/Fascia είναι όργανο. Επιπλέον, ισχυρίζεται ότι είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος -το μοναδικό σύστημα που αγγίζει κάθε άλλο σύστημα (παρόλο που πολλοί στην επιστημονική κοινότητα ισχυρίζονται ότι το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο). Ο Pischinger ήταν ένας από τους πρώτους που αναγνώρισε την μεγάλη σημασία τής περιτονίας όταν, πριν από περίπου μισό αιώνα, είπε: "Η περιτονία πρέπει να θεωρείται ως ένα ενιαίο όργανο, ένα ενιαίο σύνολο, το περιβάλλον στο οποίο λειτουργούν όλα τα σωματικά συστήματα". Περιορισμοί στην περιτονία συνήθως αποτελούν κύρια πηγή πρόκλησης λειτουργικής δυσλειτουργίας. Αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα, το σώμα προσαρμόζεται λειτουργικά σε αυτές. Ανεξάρτητα αν η θεραπεία επικεντρωθεί στα οστά, στο μυϊκό σύστημα, στις αρθρώσεις, στα σπλάχνα, στα αγγεία ή στα νεύρα η περιτονία θα εμπλακεί με κάποιο τρόπο σε αυτή. Η ενσωμάτωση στην Χειροθεραπεία (Manual Therapy) τεχνικών τής Κρανιοϊερής θεραπείας -οι οποίες βελτιώνουν την ελαστικότητα και την λειτουργικότητα της περιτονίας- έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει την ικανότητα των ιστών για αποκατάσταση. Οι τεχνικές αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό πριν, κατά τη διάρκεια, ή μετά από άλλες θεραπευτικές τεχνικές.

Γραμμή Έντασης

Η Γραμμή έντασης είναι μια ζώνη τάσης μεταξύ δυο περιορισμών. Μια γραμμή έντασης είναι πάντοτε η πιο αποδοτική διαδρομή μεταξύ δυο θέσεων τάσης, αλλά δεν είναι πάντοτε σε ευθεία γραμμή. Αυτό εξαρτάται από την πυκνότητα των ιστών που μεσολαβούν. Δεν είναι καινούργιο στην Χειροθεραπεία ο θεραπευτής να βρίσκει και να απελευθερώνει μια γραμμή έντασης. Παραδοσιακά η Χειροθεραπεία αντιμετωπίζει μια γραμμή έντασης με άμεση τεχνική, με έμμεση τεχνική, ή απλά αντιμετωπίζει τους περιορισμούς ελπίζοντας η γραμμή έντασης να εξαφανισθεί. Στην έμμεση τεχνική ο θεραπευτής ακολουθεί τον ιστό προς την κατεύθυνση της ευκολίας, δηλαδή προς τα εκεί που κινείται πιο εύκολα, επιτρέποντας την ενεργοποίηση της διαδικασίας αυτο-διόρθωσης του ασθενή. Η υποβοήθηση και η παρακολούθηση του ιστού με την ελάχιστη τάση/δύναμη του επιτρέπει να κινηθεί σε ένα μοναδικό πρότυπο ισορροπημένης τάσης. Καθώς ο θεραπευτής υποστηρίζει αυτήν την ισορροπία, διοχετεύει στον εγκέφαλο πληροφορίες ότι η εμπλεκόμενη περιοχή είναι ασφαλής, με αποτέλεσμα την απελευθέρωση/χαλάρωση. Δηλαδή περνώντας τους χειρισμούς μέσα από τον φακό τού Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, οδηγούμαστε στην αυτο-διόρθωση. Η προσέγγιση αυτή αποτελεί βασικό στοιχείο στην Κρανιοϊερή θεραπεία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό και με άλλες τεχνικές χειροθεραπείας.

Κεντρικό και Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα

Η αποτελεσματική λειτουργία τού Κεντρικού και Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος είναι βασική προϋπόθεση για την οργάνωση των τρισεκατομμυρίων κυττάρων τού σώματος, αλλά και την αρμονία στη λειτουργικότητά του. Οι νευρώνες τού νευρικού συστήματος και τα προ-γαγγλιακά κύτταρα του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος βρίσκονται εντός του «κρανιοϊερού συστήματος». Αυτό είναι ένα λειτουργικό σύστημα που αναφέρεται στις δομές οι οποίες περιβάλλουν το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και τις οποίες ο Dr Upledger τις συνέδεσε σε μια λειτουργική ενότητα/οντότητα με τον όρο «κρανιοϊερό σύστημα». Οι δομές που απαρτίζουν αυτό το σύστημα είναι τα οστά τού κρανίου, του προσώπου, της σπονδυλικής στήλης, το ιερό οστό, το σύστημα των μεμβρανών που εφάπτεται του εσωτερικού αυτών των οστών σαν φόδρα, το εγκεφαλονωτιαίο υγρό και ό,τι άλλο σχετίζεται με αυτά. Στην κρανιοϊερή θεραπεία υπάρχουν τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας στο κρανιοϊερό σύστημα, η ομαλή λειτουργικότητα του οποίου θα οδηγήσει με τη σειρά της σε βελτίωση της λειτουργικότητας του νευρικού συστήματος. Οι τεχνικές αυτές μπορούν εύκολα να ενσωματωθούν ως συμπλήρωμα σε μια υπάρχουσα θεραπευτική πρακτική, ή να ενταχθούν ως κύρια μορφή θεραπείας.

Συμπέρασμα

Η Κρανιοϊερή θεραπεία έχει ελάχιστες αντενδείξεις. Μπορεί να αντιμετωπίσει ένα ευρύ φάσμα δυσλειτουργιών με ένα ήπιο, πολύπλευρο και αποτελεσματικό τρόπο. Η εφαρμογή τεχνικών τής Κρανιοϊερής θεραπείας σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές χειροθεραπείας έχει τη δυναμική να ενισχύσει τη διαδικασία αυτο-διόρθωσης και αποκατάστασης του ασθενή.

Πηγές

Effectiveness of craniosacral therapy in musculoskeletal pain disorders, Kacper Pajor, Justyna Szpyt, Agnieszka Turoń-Skrzypińska, I. Rotter less, Published 30 September 2020, Medicine, Journal of Education, Health and Sport
Craniosacral therapy for chronic pain: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, H. Haller, R. Lauche, T. Sundberg, G. Dobos, H. Cramer less, Published in BMC Musculoskeletal Disorders 31 December 2019, Medicine
A Comparison of Three Manipulative Therapy Techniques: CranioSacral Therapy, Muscle Energy Technique, and Fascial Distortion Model, Jessica M. Cole, Published 2017, Engineering, Medicine

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.