Πολλές φορές ως θεραπευτές ερχόμαστε αντιμέτωποι, τις περισσότερες φορές τηλεφωνικά ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, με ερωτήσεις που περίπου καταλήγουν ως εξής: "...πιστεύεται ότι μπορείτε να με βοηθήσετε να λύσω το πρόβλημα μου;» Η απάντηση για να είναι ειλικρινής απαιτεί την κατάλληλη επεξεργασία. Απαιτεί να γνωρίζει τόσο ο θεραπευτής, όσο και ο ασθενής τι εκπροσωπεί η «θεραπευτική διαδικασία».

Όπως για παράδειγμα: «Αντιμετωπίζω εδώ και πολύ καιρό ένα πρόβλημα υγείας... (εδώ μπορεί να αναφερθεί ένα σύνολο συμπτωμάτων), έχω γυρίσει πολλούς γιατρούς και κάνεις δεν μπορεί να μου βρει λύση ή δυστυχώς έχω ξοδέψει του κόσμου τα χρήματα (που δεν μου περισσεύουν) σε γιατρούς χωρίς να βρω λύση. Πιστεύεται ότι μπορείτε να με βοηθήσετε να λύσω το πρόβλημα μου;» 

Ας εξερευνήσουμε πως η βασική κατανόηση της λειτουργίας του νευρικού συστήματος, μπορεί να επεκταθεί για να μας βοηθήσει να είμαστε αποτελεσματικοί σε πολύπλοκες ασθενείς που περιλαμβάνουν το σώμα, το μυαλό και το πνεύμα!

Λειτουργικά, το νευρικό σύστημα κάνει τρεις βασικές εργασίες. Και οι τρεις εργασίες καθοδηγούν την αλληλεπίδραση μεταξύ μας και του περιβάλλοντος. Η πρώτη εργασία του νευρικού συστήματος είναι να συλλέγει πληροφορίες - εισροές- από το περιβάλλον. Αυτό γίνεται μέσω των αισθήσεων: όραση, ακοή, γεύση, αφή, οσμή. Κάποιοι μπορεί να υποστηρίζουν ότι υπάρχουν πρόσθετες μέθοδοι αντίληψης από τις παραπάνω αισθήσεις, αλλά για τους σκοπούς αυτού του άρθρου, δεν έχει σημασία. Το κύριο σημείο είναι ότι το νευρικό μας σύστημα συλλέγει πληροφορίες/εισροές από το περιβάλλον. Η δεύτερη εργασία του νευρικού μας συστήματος είναι να συλλέξει όλα αυτά τα δεδομένα ώστε να τα κατανοήσουμε. Αυτό γίνεται μέσω του νωτιαίου μυελού και της εκπληκτικής ικανότητας επεξεργασίας του εγκεφάλου. Η τρίτη εργασία του νευρικού συστήματος είναι κατόπιν της επεξεργασίας των εισερχομένων πληροφοριών να υπάρξει η κατάλληλη ανταπόκριση -εκροές- στο περιβάλλον. Αυτή η συνολική διαδικασία επαναλαμβάνεται καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας και είναι η βάση της επαφής οποιουδήποτε οργανισμού με το περιβάλλον γύρω από αυτό.

Καθένα από αυτά τα τρία βήματα είναι εξαιρετικά περίπλοκο, αλλά για τον σκοπό αυτού του άρθρου, δεν είναι πραγματικά απαραίτητο να βυθιστούμε πολύ βαθιά σε κάποιον από τους επιμέρους τομείς, αλλά να καταλάβουμε ότι αυτά τα τρία βήματα αποτελούν τη βάση για το πώς αλληλεπιδράμε με το περιβάλλον. Επίσης η παρεξήγηση αυτών των βημάτων μπορεί να δυσχεράνει την επικοινωνία μεταξύ του θεραπευτή και των ασθενών του.

ΕΙΣΡΟΕΣ —) ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ —) ΕΚΡΟΕΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ —) ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ —) ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ

Κάθε έμπειρος θεραπευτής γνωρίζει ότι δεν είναι δυνατό να υποσχεθεί κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα σε έναν ασθενή. Οι άνθρωποι και τα προβλήματα τους είναι πάρα πολύ περίπλοκα. Είναι δυνατόν να υπάρχουν 10 διαφορετικοί άνθρωποι με την ίδια διάγνωση ή ακόμη και παρόμοια συμπτώματα και η θεραπευτική διαδικασία για κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις να είναι πολύ διαφορετική. Όσο πιο έμπειρος είναι ο θεραπευτής, τόσο πιο πιθανό είναι ότι μπορεί να κάνει μια πρόβλεψη βασισμένη σε πρότυπα εμπειρίας, αλλά δεν υπάρχουν εγγυήσεις για το πώς ένα άτομο θα ανταποκριθεί σε κάποια θεραπευτική διαδικασία ή θεραπευτή.

Γιατί λοιπόν μια τόσο απλή ερώτηση: "Θα μπορέσετε να με βοηθήσετε με ____ κατάσταση;" αποτελεί εξελικτική πρόκληση για πολλούς θεραπευτές; Πρόκειται για μια πρόκληση, που εξελίσσεται με την εμπειρία, διότι είναι μια ερώτηση που από την ίδια τη φύση συγχέει τα τρία παραπάνω βήματα: της πληροφόρησης, της επεξεργασίας και της ανταπόκρισης.

Οποιαδήποτε συμπτώματα μπορεί να έχει κάποιος ασθενής είναι ανταπόκριση ενός δυσλειτουργικού συστήματος. Ας υποθέσουμε ότι ένας ασθενής έχει χαμηλή οσφυαλγία. Η εμπειρία του ασθενή από τον πόνο και την ταλαιπωρία είναι μια ανταπόκριση του συστήματος αφού έχει επεξεργαστεί και ενσωματώσει διάφορες πληροφορίες από το σώμα, συμπεριλαμβανομένων μυών ευρισκομένων σε σπασμό, τραυματισμό/πρόσκρουση νευρικών ριζών, οστικών μετατοπίσεων, οιδήματος, συναισθηματικής φόρτισης ή οποιουδήποτε άλλου αριθμού παραγόντων. Ας υποθέσουμε ότι ένας διαφορετικός ασθενής αντιμετωπίζει άγχος ή κατάθλιψη. Τα συμπτώματα του άγχους ή της κατάθλιψης μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός σύνθετου συνδυασμού παραγόντων άγχους που περιλαμβάνουν χημική ανισορροπία, συμβάντα ζωής, παρελθόντα τραύματα, σωματικές ενοχλήσεις, κοινωνικές πιέσεις κλπ. Η εμπειρία του ασθενή από το άγχος ή την κατάθλιψη στην περίπτωση αυτή είναι μια ανταπόκριση μετά την ενσωμάτωση του μεγάλου μείγματος εισροών/πληροφόρησης στη ζωή του. Το σημαντικό να θυμόμαστε ως θεραπευτές είναι ότι κάθε εμπειρία ενός ατόμου (που περιλαμβάνει όλα τα συμπτώματα) είναι μια μετά την επεξεργασία των πληροφοριών/εισροών, ανταπόκριση του σώματος. Έτσι, κάθε φορά που ένας ασθενής ζητά βοήθεια με ένα συγκεκριμένο σύνολο συμπτωμάτων, ζητάει στη πραγματικότητα να αλλάξουν οι ανταποκρίσεις ενός δυσλειτουργικού συστήματος.

Και εδώ είναι το πρόβλημα, η όποια θεραπεία δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει άμεσα στην ανταπόκριση του συστήματος. Λειτουργεί μόνο δίνοντας πληροφορίες/ερεθίσματα. Ένας θεραπευτής δεν είναι σε θέση να χαλαρώσει τους μύες, μπορεί μόνο να βοηθήσει δίνοντας ερεθίσματα που είναι πιθανό να οδηγήσουν στη χαλάρωση των μυών. Ο θεραπευτής δεν μπορεί να κάνει κάποιον να αισθάνεται λιγότερη κατάθλιψη ή άγχος, μπορεί μόνο να συνεργαστεί με τον ασθενή για να παράσχει τους τύπους των ερεθισμάτων που είναι πιθανό να οδηγήσουν σε καλύτερη διάθεση. Ένας θεραπευτής δεν μπορεί να κάνει κάποιον να κοιμηθεί καλύτερα, μπορεί να βοηθήσει μόνο να αλλάζοντας τις πληροφορίες/εισροές, που μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα συνολικά καλύτερο ύπνο.

Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι όλη η θεραπεία αφορά την απομάκρυνση ενός ή δύο βημάτων που οδήγησαν τον ασθενή σε εμάς. Βασικά, περιοριζόμαστε μέσω της θεραπευτικής διαδικασίας στο να παρέχουμε στο σύστημα πληροφορίες/εισροές με την ελπίδα δημιουργίας διαφορετικών ανταποκρίσεων του. Ακόμη και τα πιο απλά παράπονα ασθενών μπορούν να είναι μια σύνθεση από έναν μεγάλο αριθμών πληροφοριών/εισροών. Όσο πιο πολύπλοκη είναι η ασθένεια, τόσο πιο σύνθετες είναι οι αναρίθμητες εισροές και αντιδράσεις που προκάλεσαν την εμφάνιση της. Και όσο πιο πολυδιάστατη είναι η ασθένεια, τόσο μεγαλύτερη χρονικά είναι η θεραπευτική διαδικασία ώστε να αλλάξει η μορφή της, όσο αφορά το σώμα, το νου και το πνεύμα.

Για τους νεότερους θεραπευτές, όσο αφορά την αξιοπιστία στο έργο τους, αυτό είναι δύσκολο, ειδικά με την κατανοητή επιθυμία τους να είναι αποτελεσματικοί και να βοηθούν ουσιαστικά τους ασθενείς. Αυτό τους δίνει ώθηση για εκπαίδευση σε νέες τεχνικές, που υπόσχονται πως είναι πιο αποτελεσματικές από άλλες!

Έτσι, το δύσκολο έργο για τους θεραπευτές, είναι με κάποιο τρόπο να ενστερνιστούν και να εργαστούν συνειδητοποιώντας ότι οποιοσδήποτε φιλόδοξος θεραπευτικός στόχος, ιδιαίτερα αυτός που συνεπάγεται την πολύπλοκη αλληλεπίδραση του σώματος, του νου και του πνεύματος, θα χρειαστεί μια πιο βαθιά κατανόηση του ρόλου που παίζει ο θεραπευτής στο ταξίδι του ασθενή. Μια κατανόηση που βασίζεται σε σύνθετες αλληλεπιδράσεις, την πρόκληση που έχουμε όλοι για την αλλαγή καλά ριζωμένων προτύπων και τα όρια που έχουμε όσον αφορά τις πληροφορίες/εισροές, την επεξεργασία και την ανταπόκριση του συστήματος.

Ένα καλό πρώτο βήμα για έναν θεραπευτή, ώστε να αρχίσει να κατανοεί αυτή την αντίληψη, είναι να αρχίσει να αναγνωρίζει και να είναι παρατηρεί τις αλλαγές μεταξύ των πληροφοριών εισόδου, επεξεργασίας και ανταπόκρισης σε επίπεδο σώματος. Τελικά, αυτή η απλή διάκριση γίνεται ένας τρόπος οικοδόμησης μιας κρίσιμης γέφυρας μεταξύ διαφορετικών θεραπευτικών τεχνικών. Ακόμα καλύτερα, είναι μια διάκριση που δεν δίνει προτεραιότητα στο σώμα, το μυαλό ή το πνεύμα - μια από τις μακρόχρονες προκλήσεις της ενσωμάτωσης του Βιοψυχοκοινωνικού μοντέλου στη κλινική πράξη.

Τέλος ας θυμηθούμε ένα από τα σπουδαιότερα Ιπποκρατικά κείμενα που είναι βέβαια «οι Αφορισμοί». Ο πρώτος και πιο γνωστός λέγει: «η ζωή είναι σύντομη, η δε ιατρική τέχνη μακρά, η ευκαιρία φευγαλέα, η πείρα απατηλή και η ορθή κρίσεις των γεγονότων δυσχερής. Είναι λοιπόν ανάγκη όχι μόνον ο ίδιος ο γιατρός να παρέχει στον άρρωστο αυτά που πρέπει, αλλά επίσης απαιτείται και η συνεργασία του αρρώστου και του οικογενειακού του περιβάλλοντος και επιπρόσθετα να υφίσταται και πρόσφοροι συνθήκαι» (μετάφραση Γ.Κ. Πουρναρόπουλου στο «Ιπποκράτους Άπαντα»). Δεχόμαστε ότι ο ασθενής και το περιβάλλον του είναι συνεργάσιμοι, ποιες είναι οι πρόσφορες συνθήκες για να αποκατασταθεί η υγεία του ασθενή; Υπάρχει απάντηση σε αυτό το ερώτημα!

Τελικά, το μόνο που περνά από το χέρι μας είναι μέσω των τεχνικών μας να δίνουμε στο νευρικό σύστημα τέτοια ερεθίσματα/πληροφορίες, ώστε μετά την κατάλληλη επεξεργασία να ελπίζουμε σε καλύτερη ανταπόκριση!

ΠΗΓΗ

theideacrucible.com