Τα φορτία και οι δυνάμεις συμπίεσης που δέχεται το σώμα, κατανέμονται ομοιόμορφα χάρη στο δυναμικό σύστημα tensegrity αντιβαρυτικής τάσης. Αυτό το μοντέλο θέλει τη θέση και τη στάση των οστών να εξαρτώνται κυρίως από την ισορροπία μεταξύ των μαλακών ιστών, αποδυναμώνοντας οποιαδήποτε χειρισμό ανάταξης για την επαναφορά της σωστής "ευθυγράμμισης". 

Ο όρος tensegrity προκύπτει από τη σύμπτυξη των αγγλικών λέξεων tension (τάση) και integrity (συνοχή), δηλαδή η συνοχή έγκειται στην ισορροπία των τάσεων, και χαρακτηρίζει ένα συγκεκριμένο είδος δομικού συστήματος που αποκτά και διατηρεί την ακεραιότητά του µέσω εφελκυστικών τάσεων. Δηλαδή η συνοχή μιας κατασκευής προέρχεται από την ισορροπία των τάσεων και όχι από τη συμπίεση των δομικών στοιχείων. Η έννοια των tensegrity συστημάτων αναπτύχθηκε από τους Buckminster Fuller και Kenneth Snelson τη δεκαετία τού 1940 ενώ η πρώτη, απλή σχετικά, κατασκευή υλοποιήθηκε πολλά χρόνια αργότερα.

Οι περισσότερες κατασκευές είναι “συμπιεστικές” -η συνοχή τους βασίζεται στη συνεχή συμπίεση από το τούβλο στην κορυφή τού κτιρίου μέχρι το χαμηλότερο κομμάτι από σκυρόδεμα στο κάτω μέρος των θεμελίων ενός σπιτιού. Η συμπίεση εκτείνεται σε μια άρρηκτη γραμμή από στοιχείο σε στοιχείο μέχρι το έδαφος. Όταν σκεφτόμαστε απλοϊκά, μπορεί να θεωρήσουμε ότι το σώμα μας είναι κατασκευασμένο με τον ίδιο τρόπο: ο σκελετός είναι μια στοίβα από οστά, όπως μια στοίβα από τούβλα. Είναι, δηλαδή, μια συνεχής δομή συμπίεσης από το κρανίο μέχρι τα πόδια. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει. Ο σκελετός συγκρατείται από ένα πλέγμα μαλακών ιστών που ακολουθούν το μοντέλο tensegrity. Δηλαδή, η συνοχή τού σκελετού προέρχεται από την ισορροπία τάσεων μεταξύ των δομικών στοιχείων.

Ένα σημαντικό μέρος αυτού του πλέγματος μαλακών ιστών είναι η περιτονία. Η αδιάκοπη συνέχεια της περιτονίας στο σώμα συνηγορεί ότι το μυοπεριτόνιο (ο πολυεπίπεδος συνδετικός ιστός στο σώμα μας που συγκρατεί, σταθεροποιεί και συνδέει τα πάντα) δρα ως ένα προσαρμοζόμενο tensegrity γύρω από το σκελετό. Ως ένα, δηλαδή, δίκτυο συνεχούς έλξης προς τα μέσα, όπως τα λάστιχα (prestress -προένταση), με τα οστά να δρουν σαν τις δοκούς στο μοντέλο τού tensegrity, πιέζοντας ενάντια στις περιοριστικές "λαστιχένιες ταινίες". Αυτό εξασφαλίζει άμεση μηχανική απόκριση, δηλαδή η μετακίνηση ενός στοιχείου γίνεται αισθητή από όλα τα άλλα. Αν ασκηθεί πίεση σε μια δομή tensegrity, η παραμόρφωση θα κατανεμηθεί σε όλη τη δομή. Σε μια δομή συμπίεσης αν ασκηθεί πίεση θα επιβαρύνει τη περιοχή όπου η πίεση είναι μεγαλύτερη. Σε μια δομή tensegrity η πίεση θα μεταφερθεί στο πιο αδύνατο σημείο της, για παράδειγμα το φορτίο που προκαλεί πόνο ή καταπόνηση στη μέση μπορεί να προέρχεται από το πόδι ή τον ώμο. 

Συχνά στο σώμα των ασθενών υπάρχουν περιοχές με περιορισμό, ή είναι ακινητοποιημένες. Θεραπευτικός στόχος είναι να διευκολύνουμε την απελευθέρωση αυτών των περιοχών. Χαρακτηριστικό των δομών tensegrity είναι ότι όταν επιτυγχάνεται αυτή η απελευθέρωση, εξαπλώνεται σε όλους τους άξονες της δομής. Ο Eric Dalton αναφέρει: «Μην κυνηγάτε τον πόνο!». Η Ida Rolf έλεγε: «Εκεί που νομίζεις ότι είναι, δεν είναι». Αυτές οι απόψεις δείχνουν τη φύση τής δομής tensegrity του σώματος.

Τα φορτία και οι δυνάμεις συμπίεσης που δέχεται το σώμα, κατανέμονται ομοιόμορφα χάρη στο δυναμικό σύστημα tensegrity αντιβαρυτικής τάσης. Η πλούσια σε συνδέσμους πύελος αποτελεί βασική δομή και τμήμα ενός άρτιου μυοπεριτονιακού ιστού, σχεδιασμένου να μεταβιβάζει δυνάμεις από ανώτερες και κατώτερες περιοχές κατά τη διάρκεια της κίνησης. Όταν όλα λειτουργούν σωστά, οι σταθεροποιητές τού κορμού, όπως ο εγκάρσιος κοιλιακός μυς, η θωρακο-οσφυϊκή περιτονία, οι πολυσχιδείς μύες και τα πυελικά/αναπνευστικά διαφράγματα σχηματίζουν μια τέλεια αντλία αντιβαρύτητας που ανορθώνει τον θώρακα σε κάθε βήμα. Με την παρουσία των φυσιολογικών κυρτωμάτων τής σπονδυλικής στήλης, το οστικό πλαίσιο του σώματος υποστηρίζεται και λειτουργεί αποτελεσματικά χάρη σε αυτό το αξιοσημείωτα ελαστικό μυοπεριτονιακό δίκτυο. Καθώς το άτομο περπατά ή τρέχει, ο μηχανισμός αντιβαρύτητας τύπου ελατηρίου αποσυμπιέζει τους μεσοσπονδυλίους δίσκους και τις πλευρικές αρθρώσεις, επιτρέποντας την κίνηση των υγρών για καλύτερο μεταβολισμό.

Πηγές

1. Varela, F.J., & Frenk, S. (1987). The organ of form:  towards a theory of biological shape. J Social Biol Struct, 10, 73-83.

2. Barnes J.F. (1990). Myofascial Release: The Search for Excellence. Paoli, PA: Rehabilitation Services Inc.

3. Cantu, R.I., & Grodin, A.J. (1992). Myofascial Manipulation: Theory and Clinical Application. Gaithersburg, MD: Aspen Publishers.

4. Chaitow, L. (1980). Soft-Tissue Manipulation. Rochester, VT: Healing Arts Press.

5. Paoletti, S. (1998). Les fascias – Role des tissues dans la mecanique humaine. Vannes cedex, France: Le Prisme.

6. Rolf, I.P. (1977). Rolfing: The Integration of Human Structures. Santa Monica, CA: Dennis-Landman.

7. Ward, R.C. (1993). Myofascial Release Concepts. In J.V. Basmajian and R.E. Nyberg (Eds.), Rational Manual Therapies. Baltimore, MD: Williams & Wilkins. 

8. Juhan, D. (1987). Job’s Body: A Handbook for Body work. Barrytown, NY: Station Hill Press. 

9. Twomey, L., & Taylor, J. (1982). Flexion, creep, dysfunction and hysteresis in the lumbar vertebral column.  Spine, 7(2), 116-122.

10. Currier, D.P., & Nelson, R.M. (1992). Dynamics of Hu man Biologic Tissues. Philadelphia, PA: F.A. Davis Company.

11. Oschman, J.L. (2000). Energy Medicine. Edinburgh, United Kingdom: Churchill Livingstone.

12. Athenstaedt, H. (1974). Pyroelectric and piezoelectric properties of vertebrates. Ann NY Acad Sci, 238, 68-110. 13. Juhan, D. (1998). Job’s Body: A Handbook for Bodywork. Barrytown, NY: Station Hill Press.

14. Threlkeld, A.J. (1992). The Effects of Manual Therapy on Connective Tissue. Phys Ther, 72(12), 893-901.

15. Chaudhry, H., Schleip, R., Zhiming, J., Bukiet, B., Maney, M., & Findley, T. (2008). Three-Dimensional Mathematical Model for Deformation of Human Fasciae in Manual Therapy. J Am Osteopath Assoc, 108(8), 379-390.

16. Schleip, R. (1989). A new explanation of the effect of Rolfing. Rolf Lines, 15(1), 18-20.

17. Still, A.T. (1899). Philosophy of Osteopathy. Kirksville, MO: Academy of Osteopathy. 

18. Kandel, E.R. (1995). Essentials of neural science and behavior. New York, NY: Appleton & Lange.

19. Schleip, R. (2000). Lichtblicke im Dschungel der Gehirnforschung. FeldenkraisZEIT, 1, 47-56.

20. Engeln, H. (1994). Konzert der Muskeln und Sinne. GEO Wissen, 1(Mai), 90-97.

21. Folkow, B., Gelin, L.E., Lindell, S.E., Stenberg, K., & Thoren, O. (1962). Cardiovascular Reactions During Abdominal Surgery. Ann Surg, 156(6), 905-913.

22. Koizumi, K., & Brooks, C.M. (1972). The integration of autonomic system reactions: a discussion of autonomic reflexes, their control and their association with somatic reactions. Ergeb Physiol, 67, 1-68.

23. Gellhorn, E. (1967). Principles of Autonomic Somatic Integrations: Physiological Basis and Psychogical and Clinical Implications. Minneapolis, MN:  University of Minnesota Press.

24. Arbuckle, B.E. (1994). Selected Writings. Indianapolis, IN: American Academy of Osteopathy.