Η ακριβής αιτία για την ημικρανία είναι άγνωστη, εντούτοις, οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι κρίσεις ημικρανίας έχουν να κάνουν με «χημικές αλλαγές» στον εγκέφαλο. Σε αυτές τις αλλαγές εμπλέκονται αιμοφόρα αγγεία και συγκεκριμένα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου.

Η ημικρανία μια εξασθενητική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από σοβαρούς πονοκεφάλους, παράλληλα με άλλα συνωδά συμπτώματα. Επηρεάζει περίπου το 10% του πληθυσμού. Η πλειοψηφία είναι γυναίκες, ενώ οι μισές περίπου σχετίζουν τις ημικρανίες με τον ορμονικό τους κύκλο. Έρευνες έδειξαν ότι τα έξοδα για υπηρεσίες υγείας, στις οικογένειες στις οποίες κάποιο μέλος πάσχει από ημικρανία είναι κατά 70% αυξημένα σε σχέση με τις υπόλοιπες, αν μάλιστα είναι δυο τα μέλη της οικογένειας με το ίδιο πρόβλημα, οι δαπάνες είναι αυξημένες κατά 90%. Ακόμα αυτές οι οικογένειες καταναλώνουν κατα μέσο όρο 5% περισσότερα φάρμακα σε σχέση με τις υπόλοιπες. Οι αυξημένες δαπάνες είναι αποτέλεσμα των συχνών ιατρικών επισκέψεων, των χαμένων εργατοωρών και της αυξημένης κατανάλωσης ακριβών φαρμάκων. Το πρόβλημα της ημικρανίας δεν επηρεάζει μόνον την ποιότητα της ζωής των ασθενών, αλλά μπορεί να προκαλέσει σημαντικά οικονομικά προβλήματα.

Υπάρχουν δύο τύποι ημικρανίας:

• Ημικρανία χωρίς «αύρα» (συνήθης ημικρανία). Αναφέρεται σε σοβαρό, παλμικό πονοκέφαλο, συνήθως γίνεται αντιληπτός στην μια πλευρά του κεφαλιού, με συνωδά συμπτώματα όπως είναι η απώλεια της όρεξης, ναυτία, εμετός, απέχθεια προς το φαγητό, δυσκοιλιότητα ή διάρροια. Αυτός ο τύπος αφορά εννέα στους δέκα ασθενείς.
• Ημικρανία με «αύρα» (κλασσική ημικρανία). Χαρακτηρίζεται από διαταραχές της όρασης όπως είναι λάμψεις, ασύμμετρες γραμμές (zig zag), μαύρα σημεία ή μυρμήγκιασμα στα άκρα. Ο μέσος όρος διάρκειας είναι 22 ώρες, ενώ ο μέσος όρος κρίσεων είναι 13 τον χρόνο.

Οι χημικές αλλαγές που σχετίζονται με την ημικρανία πυροδοτούνται από:

• Το άγχος (stress).
• Φυσική κακουχία ή έλλειψη ύπνου.
• Συγκεκριμένες τροφές όπως είναι το τυρί ή το αλκοόλ.
• Συναισθηματική φόρτιση.
• Άτακτα γεύματα.
• Ορμονικές διαταραχές, χρήση αντισυλληπτικών χαπιών, θεραπεία με οιστρογόνα.
• Προσβλητικά λεκτικά ερεθίσματα.
• Κατάθλιψη.
• Μόλυνση του περιβάλλοντος.

Θεραπευτική προσέγγιση

Για την επιλογή της πιο αποτελεσματικής θεραπευτικής προσέγγισης επιβάλλεται να απαντήσουμε σε δυο ερωτήματα: 

1. Θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το σύμπτωμα ή την αιτία του προβλήματος; 
2. Προτιμούμαι να αντικαταστήσουμε τον φυσικό αμυντικό μηχανισμό του σώματος με «ειδικά φάρμακα» ή να τον ενισχύσουμε ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αποτελεσματικά, όπως εκείνος ξέρει καλύτερα από το οποιονδήποτε ειδικό;

Υπάρχουν πολλά και καλά φάρμακα για να προλάβουν ή να σταματήσουν το πονοκέφαλο. Είναι όμως αυτός ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης ή είναι μόνο προσωρινή λύση; Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης είναι να γνωρίσει ο ασθενής το πρόβλημα. Πρέπει να ενημερωθεί για το πρόβλημα του, να καταλάβει τον πιθανό μηχανισμό που τον προκαλεί, ώστε να πάρει τον έλεγχο στα χέρια του αντί να βρίσκει υποκατάστατα που ενδεχομένως προσωρινά να του προσφέρουν ανακούφιση. Η θεραπεία που προτείνουμε έχει να κάνει με την ενίσχυση της λειτουργικότητας του Νευρικού Συστήματος ή αν προτιμάτε με την ενίσχυση του φυσικού αμυντικού μηχανισμού του σώματος, που αποτελεί ίσως το περισσότερο αξιόπιστο σύμμαχο που διαθέτει. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της Κρανιοϊερής Θεραπείας που εμπνεύστηκε ο Αμερικανός Οστεοπαθητικός Ιατρός Dr. John Upledger. 

Η φιλοσοφία αυτής της τεχνικής στηρίζεται στην ύπαρξη του Κρανιοϊερού Συστήματος, που αποτελεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο υπάρχει και λειτουργεί ο Εγκέφαλος και ο Νωτιαίος Μυελός (Κεντρικό Νευρικό Σύστημα). Αποτελείται από τα οστά του κρανίου, του προσώπου, της σπονδυλικής στήλης, του ιερού οστού και οτιδήποτε υπάρχει μέσα σε αυτά (μήνιγγες, εγκεφαλονωτιαίο υγρό κ.ά.). Είναι γνωστό ότι η λειτουργία του Εγκέφαλου και του Νωτιαίου Μυελού απαιτεί ένα απόλυτο ισορροπημένο περιβάλλον, ενώ βασίζεται στην παραγωγή και μετάδοση ηλεκτρικών ερεθισμάτων. Η μείωση της λειτουργικότητας του Κρανιοϊερού συστήματος έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των πιέσεων που ασκούνται μέσω του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού πάνω στον Εγκέφαλο. Αυτή η αύξηση της πίεσης προκαλεί δυσλειτουργία που εκφράζεται με «χημικές αλλαγές» στον Εγκέφαλο. Οι «χημικές αλλαγές» εκφράζονται με ποικιλία συμπτωμάτων, όπως είναι και η ημικρανία. Σκοπός μας είναι να αναγνωρίσουμε αυτήν την δυσλειτουργία και να την ανατάξουμε. Τα υπόλοιπα αναλαμβάνει το ίδιο το Νευρικό Σύστημα να τα διορθώσει. Η ανάταξη επιτυγχάνεται με ήπιους χειρισμούς βάρους 5gr που ασκούνται σε διάφορα σημεία του σώματος από ανάλογα εκπαιδευμένο θεραπευτή. 

Πρόληψη

Προτείνουμε δραστηριότητες μικρής έντασης αλλά μεγάλης αξίας όπως είναι το περπάτημα, το κολύμπι, το στατικό ποδήλατο κ.ά., έτσι ενεργοποιείται η παραγωγή ενδορφίνης, μιας χημικής ουσίας του σώματος που ελαττώνει τον πόνο και βελτιώνει την διάθεση.

Διατροφικές συνήθειες αποτελούν επιβαρυντικό παράγοντα για ημικρανία

Σύμφωνα με μελέτες η διατροφή ευθύνεται για την εκδήλωση ημικρανίας στο 20% έως 40% των περιπτώσεων. Συχνά, οι πονοκέφαλοι ξεκινούν ως αποτέλεσμα αλλεργικών αντιδράσεων σε τρόφιμα, τις οποίες ο ασθενής συχνά δεν αντιλαμβάνεται άμεσα. Η δυσανεξίες σε τρόφιμα διαφέρουν από άτομο σε άτομο και επηρεάζονται από παράγοντες όπως η ψυχολογική κατάσταση. Αν το άτομο που υποφέρει από ημικρανίες υποψιάζεται ότι έχει ευαισθησία σε κάποιες τροφές, μπορεί να τις απομακρύνει από το διαιτολόγιό του για ένα διάστημα και να ελέγξει αν οι ημικρανίες περιορίστηκαν σε ένταση και συχνότητα. Σε πολλές πάντως περιπτώσεις, αιτία της ημικρανίας είναι η παράλειψη γευμάτων και οι εξαντλτητικές δίαιτες. Οι κυριότερες τροφές που μπορούν να προκαλέσουν κρίση ημικρανίας σε ευαίσθητα άτομα είναι: Τα πολύ ώριμα τυριά (τσένταρ, μοτσαρέλα, παρμεζάνα, ροκφόρ, κασέρι, έμενταλ, γκούντα κ.ά) περιέχουν την ουσία τυραμίνη η οποία σχετίζεται με τις ημικρανίες σε ποσοστό 15%. Oι μπανάνες, τα σύκα, οι σταφίδες, τα καπνιστά, τα φασολάκια και τα κουκκιά, τα παστά και τα αλλαντικά, τα οποία επίσης περιέχουν τυραμίνη. Το αλκοόλ, και ειδικά το κόκκινο κρασί, έχει αγγειοσυσπαστικές ιδιότητες και σχετίζεται με τις ημικρανίες. Πρόσθετα τροφίμων, όπως η γλυκαντική ουσία ασπαρτάμη, τα νιτρώδη συντηρητικά και το ενισχυτικό γεύσης γλουταμινικό μονονάτριο. Η υπερκατανάλωση καφεΐνης ή η απότομη διακοπή της κατανάλωσής του, τα προϊόντα με μαγιά. Στην πρόληψη των κρίσεων ημικρανίας βοηθά το άφθονο νερό, τα λιπαρά ψάρια και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη Β2 και μαγνήσιο.

 Πηγές

1. Craniosacral therapy and Maitlands mobilisation in cervicogenic headache K. M. Rao, Subhash M. Khatri 2017, International journal of applied research
2. Effectiveness of craniosacral therapy in cervicogenic headache K. M. Rao, Subhash M. Khatri 2017
3. Craniosacral therapy for migraine: a feasibility study J. Mann, S. Gaylord, K. Faurot, C. Suchindran, R. Coeytaux, L. Wilkinson, R. Coble, P. Curtis 2012, BMC Complementary and Alternative Medicine
4. Manual Craniosacral Therapy May Reduce Symptoms of Migraine Headache H. King 2017, The Journal of the American Osteopathic Association
5. Efficacy of craniosacral therapy in tension-type headaches in adult patients Karolina Domarańczyk, A. Truszczyńska-Baszak 2020, Advances in Rehabilitation
6. MANUAL THERAPY IN THE TREATMENT OF PRIMARY HEADACHES-a systematic review -Samara Géssica Germano Facó, R. Farias, N. Souza, M. Orsini, Jano, A. D. Souza, K. Rocha, S. Teixeira, A. Carolina, Martins, V. Bastos 2016
7. Efficacy of manual therapy in the treatment of tension-type headache. A systematic review from 2000 to 2013 C. López, J. Jimenez, J. Aizpurúa, J. Grande, C. Peñas 2016, Neurologia
8. Complementary and Alternative Medicine Use Among US Adults With Headache or Migraine: Results from the 2012 National Health Interview Survey Yan Zhang, Jeff A. Dennis, M. Leach, F. Bishop, H. Cramer, V. Chung, Craig Moore, R. Lauche, Ron Cook, D. Sibbritt, Jon Adams Published in Headache 1 September 2017
9. Complementary and integrative medicine in the management of headache Denise M. Millstine, C. Y. Chen, B. Bauer Published in British medical journal 16 May 2017
10. S. Department of Agriculture and U.S. Department of Health and Human Services Dietary Guidelines for Americans, 2010. 7th edition, Washington, D.C.: U.S. Government Printing Office, December 2010.
11. http://health.gov/dietaryguidelines/dga2010/DietaryGuidelines2010.pdf
12. Rockett, F. C. et al. Dietary aspects of migraine trigger factors. Nutr. Rev. 70, 337–356 (2012).