Το 50% περίπου των γυναικών θα παρουσιάσουν πόνο στην μέση κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνήθως τα συμπτώματα αρχίζουν μετά τον έκτο μήνα, ενώ μπορεί να διαρκέσουν ακόμα έξη μήνες μετά τον τοκετό. Μερικές φορές (10%) τα συμπτώματα είναι τόσο σοβαρά ώστε να εμποδίζουν την γυναίκα να κοιμηθεί, να εργασθεί ή να ασχοληθεί με τις καθημερινές της δραστηριότητες. 

Ο αριθμός των γυναικών που παραπονούνται για πόνο στην μέση στην διάρκεια της εγκυμοσύνης, έχει αυξηθεί τα τελευταία είκοσι χρόνια, ίσως γιατί αυξήθηκε ο αριθμός των γυναικών που εργάζεται, τις περισσότερες φορές με όχι καλές περιβαλλοντικές συνθήκες. Σε μελέτη που έγινε στην Σουηδία βρέθηκε ότι το 70% των γυναικών έλειψε, λόγω πόνου στην μέση, από την εργασία για κάποιο χρονικό διάστημα στην διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση του πόνου είναι:

• Προηγούμενο ιστορικό πόνου στην μέση
• Εργασία με σωματική επιβάρυνση
• Η κακή φυσική κατάσταση

Αρκετές Βιομηχανικές και Ορμονολογικές αλλαγές στην διάρκεια της εγκυμοσύνης συμβάλλουν στην πρόκληση αυτού του πόνου.

Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλάζει η στάση του σώματος καθώς το έμβρυο μεγαλώνει, για να βοηθήσει την γυναίκα να έχει καλή ισορροπία στην όρθια στάση. Μετά την 12η εβδομάδα η μήτρα διογκώνεται μετακινούμενη έξω από την λεκάνη προς τα επάνω, μπροστά και πλάγια. Οι κοιλιακοί μύες διατείνονται ενώ ο μυϊκός τους τόνος ελαττώνεται. Επίσης χάνουν την ικανότητα τους να διατηρούν την ουδέτερη στάση στον κορμό, έτσι μετακινείται το κέντρο βάρους του σώματος προς τα πίσω και κάτω. Αν και θα περίμενε κανείς να αυξηθεί η λόρδωση στην Οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, αυτό δεν συμβαίνει ή συμβαίνει σε μικρό βαθμό. Ο μηχανισμός αυτός προκαλεί επιβάρυνση στις αρθρώσεις των σπονδύλων (facet), στους σταθεροποιητικούς μύες της σπονδυλικής στήλης αλλά και στους συνδέσμους της περιοχής. Αποτέλεσμα είναι ο πόνος και ο περιορισμός της λειτουργικότητας. Καθώς η εγκυμοσύνη προχωρά, με την παραγωγή ορμονών όπως η relaxin, estrogen και progesterone, προκαλείται χαλάρωση στις αρθρώσεις της λεκάνης, ιδιαίτερα στην ηβική σύμφυση και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις. Αυτό γίνεται για να διευκολυνθεί φυσικά ο τοκετός, αλλά παράλληλα προκαλεί δυσλειτουργία στην στατική του σκελετού, με αποτέλεσμα τον πόνο. 

 Υπάρχουν τρεις κατηγορίες πόνου

1. ΟΣΦΥΪΚΟΣ ΠΟΝΟΣ – με ή χωρίς να ακτινοβολεί στα πόδια. Πραγματική ισχιαλγία (ριζίτιδα) είναι σπάνια.
2. ΙΕΡΟΛΑΓΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ – γίνεται αντιληπτός περιφερειακά πλάγια από την οσφύ, στην περιοχή της οπίσθιας λαγόνιας άκανθας, και μπορεί να ακτινοβολεί στον γλουτό και στον μηρό πλάι και πίσω. Είναι τέσσερις φορές πιο συχνός από τον πόνο στην οσφύ. 
3. ΠΟΝΟΣ ΤΗΝ ΝΥΚΤΑ – Μερικές γυναίκες εμφανίζουν αποκλειστικά πόνο την νύκτα. Άλλες έχουν πόνο την νύκτα αλλά και πόνο στην οσφύ ή ιερολαγόνιο πόνο. Υπάρχουν πολλές θεωρίες για αυτόν τον πόνο. Άλλοι ισχυρίζονται ότι προκαλείται από μυϊκή καταπόνηση στην διάρκεια της ημέρας που εκδηλώνεται με τον πόνο την νύκτα, άλλοι ότι προκαλείται από την δυσλειτουργία των ιερολαγόνιων αρθρώσεων. Ακόμα ενοχοποιούνται αλλαγές του κυκλοφορικού συστήματος.

Το 20% έως 30% των γυναικών θα παρουσιάσουν πόνο στην οσφύ αλλά και ιερολαγόνιο πόνο. 

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση στηρίζεται στην λήψη λεπτομερούς ιστορικού από τον ασθενή με σκοπό να διευκρινισθεί η αιτία του πόνου. Η κλινική αξιολόγηση θα δώσει απαντήσεις για τον μηχανισμό που τον προκαλεί. Περιλαμβάνει ειδικά tests, νευρολογικό έλεγχο, έλεγχο λειτουργικότητας και φυσικά αξιολόγηση της στάσης του σώματος.

Ακτινογραφίες δεν περιλαμβάνονται στην διαδικασία της διάγνωσης. Συνήθως ο κλινικός έλεγχος είναι αρκετός. Μπορεί να χρειαστεί Μαγνητική Τομογραφία σε περίπτωση Κήλης Μεσοσπονδυλίου Δίσκου όπου υπάρχει προβληματισμός χειρουργικής αντιμετώπισης, κάτι που είναι εξαιρετικά σπάνιο.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗΣ – αποτρέπει την μηχανική επιβάρυνση πάνω στην σπονδυλική στήλη και φυσικά σε όλες εκείνες τις κατασκευές που την στηρίζουν, μύες συνδέσμους. Θα πρέπει να εκπαιδευτούν ώστε να διατηρούν την λεκάνη σε ουδέτερη στάση σε όλες τους τις δραστηριότητες.

Πρέπει να αποφεύγουν να χρησιμοποιούν παπούτσια με ψηλό τακούνι. Σε ορθοστασία θα πρέπει περιοδικά το κάθε πόδι να στηρίζεται σε υποπόδιο, ώστε να αποφορτίζετε η τάση πάνω στην οσφύ.

ΧΕΙΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ (MANUAL THERAPY) – με ήπιους χειρισμούς, χρησιμοποιώντας το σώμα και την δύναμη της ίδιας της γυναίκας, προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε την σωστή διάταξη του σκελετού, δίνοντας λειτουργικότητα στην σπονδυλική στήλη. Πρόκειται για μια ασφαλή τεχνική χωρίς επιπλοκές.

ΕΙΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ – με σκοπό να διατηρηθεί η λειτουργικότητα της σπονδυλικής στήλης, αλλά και να αυξηθεί ο μυϊκός τόνος ώστε να μπορεί το μυϊκό σύστημα να ανταποκρίνεται στις επιβαρύνσεις που δέχεται το σώμα, μέσα από τις καινούργιες ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί. 
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην εκπαίδευση των εν τω βάθει κοιλιακών και των πολυσχιδών μυών, η συνεργασία των οποίων διατηρεί την λεκάνη σε ουδέτερη θέση. 

Σωστή στάση ξεκούρασης στο κρεβάτι (ξαπλώνοντας στο πλάι με ελαφρά λυγισμένα τα πόδια)

 

Σε περιπτώσεις οξύ πόνου στην διάρκεια της εγκυμοσύνης συνίσταται η εφαρμογή της θεραπευτικής μεθόδου Νευροθεραπεία δια χειρισμών (MNT)

Η “Νεύροθεραπεία δια χειρισμών" είναι μία προχωρημένη θεραπευτική μέθοδος όπου ειδικές νεύρο-αντανακλαστικές τεχνικές επί του σώματος συνδυάζονται με νεύρο-ρεφλεξολογία (NR). Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη θεραπευτική προσέγγιση έχουν τα “Νεύρο-αντανακλαστικά σημεία” στο σκελετό του ποδιού (NR).

Τι είναι τα 'νεύρο-αντανακλαστικά σημεία' στο σκελετό του ποδιού;

Τα 'νεύρο-αντανακλαστικά σημεία' (NR), είναι συγκεκριμένα σημεία που αφορούν χιλιοστά από το περιόστεο των οστών του άκρο πόδα. Θεωρούμε ότι αυτά τα μικρά σημεία αναλογικά αντανακλούν σε συγκεκριμένα νεύρα του σώματος, άρα και τους ιστούς που ελέγχονται από αυτά. Έχουμε διαπιστώσει ότι όταν πιέζουμε/ερεθίζουμε αυτά τα σημεία, έχουμε ένα άμεσο αποτέλεσμα στα αντίστοιχα νεύρα και στους ιστούς στόχους.

Ασκώντας σταθερή πίεση σε αυτά τα σημεία, επιλέγοντας ο θεραπευτής τα κατάλληλα κάθε φορά, ανάλογα με το προσδοκώμενο όφελος, χρησιμοποιώντας τη πρώτη φάλαγγα του αντίχειρα ή τη φάλαγγα του δείκτη του χεριού του, μεταφέρει ερεθίσματα, μέσω του νευρικού συστήματος, ώστε να προκληθεί θεραπευτική μεταβολή στις δομές στόχος. Εάν το νεύρο ή οι ιστοί στόχος δυσλειτουργούν, τα σημεία θα αντιδράσουν εκλύοντας άλγος. Η πίεση διατηρείται μέχρι να φύγει το άλγος (όχι πάντως περισσότερο από 15 δευτερόλεπτα). Έως τότε μπορεί να παρατηρηθεί κάποιο θεραπευτικό αποτέλεσμα στους ιστούς στόχο ή στο νεύρο ή στη νευρική δομή. Κάποια σημεία ενδεχομένως να αντιδράσουν εκλύοντας αυξανόμενο άλγος ή παρατεταμένο άλγος. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα υπάρξει θεραπευτική μεταβολή στους ιστούς στόχο και επιβάλλεται να διακοπή η πίεση.

Φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις.

Το πρώτο εξάμηνο μετά τον τοκετό, το μυϊκό σύστημα προοδευτικά θα αποκτήσει φυσιολογικό μυϊκό τόνο. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα υπάρχει η ανάγκη της αξιολόγησης τόσο της μορφολογίας, όσο και της λειτουργικότητας της σπονδυλικής στήλης, γιατί αν δεν αποκατασταθούν οι αλλαγές στον σκελετό, υπάρχει κίνδυνος να παγιωθούν, με αποτέλεσμα προοδευτικά ακόμα και γυναίκες που δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα πόνου στην διάρκεια της εγκυμοσύνης να παρουσιάσουν.