Ο πόνος, ως σύμπτωμα, μπορεί να αποδειχτεί ένας δύσκολος γρίφος τόσο για τον ασθενή, όσο και για τον θεραπευτή. Η απάντηση βρίσκεται στην όσο το δυνατόν καλύτερη ευθυγράμμιση του σκελετού. 

 Δεν είναι λίγες οι φορές όπου ο πόνος του ασθενή «μετακινείται». Δηλαδή τη μια εβδομάδα ο πόνος βρίσκεται στο αριστερό ισχίο και την επόμενη στο δεξιό γόνατο. Αν ο θεραπευτής κάνει το λάθος να «κυνηγά» τον πόνο, το αποτέλεσμα είναι ο πόνος να συνεχίζει να μετακινείται, να αλλάζει σε ένταση αλλά να μην υποχωρεί. Είναι φανερό πως χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση, η οποία θα εστιάζει την προσοχή της στη βασική αιτία των προβλημάτων του ασθενή και όχι στα επιμέρους συμπτώματα.

Μια θεραπευτική προσέγγιση προς αυτή την κατεύθυνση είναι η προσπάθεια για επίτευξη της όσο το δυνατόν καλύτερης ευθυγράμμισης του σκελετού. Η επίτευξη, δηλαδή, να ισορροπήσει το κεφάλι στον αυχένα και η λεκάνη στα πόδια. Με τον τρόπο αυτόν, προσπαθούμε να διορθώσουμε ανισορροπίες που προκύπτουν από την ανατομική ασυμμετρία ώστε να αποφορτιστούν όλες οι δομές από τη δύναμη της βαρύτητας.  

Κανένας άνθρωπος δεν είναι απόλυτα συμμετρικός. Από τη γέννηση, οι περισσότεροι από εμάς εμφανίζουμε μονόπλευρα, μια κυρίαρχη κινητική πλευρά (one-sided motor dominance). Συνήθως είναι η πλευρά του σώματος που χρησιμοποιείται περισσότερο για τις καθημερινές δραστηριότητες όπως η γραφή ή η ρίψη μιας μπάλας. Σχετίζεται με την αντίστοιχη κυριαρχία του εγκεφάλου στην επεξεργασία της κινητικής πληροφορίας και της ανακατεύθυνσης των κινήσεων. Αν κοιτάξουμε τον εαυτό μας σε έναν ολόσωμο καθρέφτη, στη περίπτωση όπου κυριαρχεί η δεξιά πλευρά: τα δάχτυλα του δεξιού ποδιού γυρίζουν περισσότερο προς τα έξω σε σχέση με τα δάχτυλα του αριστερού ποδιού, ο δεξιός ώμος είναι πιθανώς χαμηλότερα από τον αριστερό και το σώμα είναι ελαφρώς σε στροφή προς τα αριστερά. Αν σ’ αυτή τη ασυμμετρία, προσθέσουμε μικροτραυματισμούς από επαναλαμβανόμενες κακές στάσεις και τις καταπονήσεις του σώματός μας στη καθημερινότητα, αυτή η ασυμμετρία επιδεινώνεται. Η επιδείνωση είναι το αποτέλεσμα της προσαρμογής του οργανισμού στη προσπάθειας να ελαχιστοποιηθεί η επιβάρυνση που δέχεται. Οι αλλαγές στην ευθυγράμμιση του μυοσκελετικού συστήματος θα οδηγήσουν σε άνιση κατανομή του βάρους. Τα ασύμμετρα πρότυπα στάσης εδραιώνονται, το νευρικό σύστημα, αντί να διορθώνει τη λανθασμένη στάση του σώματος αρχίζει να αντιλαμβάνεται την δυσλειτουργική μυϊκή δραστηριότητα και τις προσαρμογές της στάσης του σώματος ως φυσιολογικές. Μερικοί άνθρωποι προσαρμόζονται στις αλλαγές στάσης χωρίς να βιώνουν πόνο ή δυσφορία. Οι περισσότεροι άνθρωποι, ωστόσο, αναπτύσσουν πρότυπα πόνου που επιμένουν μέχρι να αλλάξει κάτι. Οι θεραπευτικές μέθοδοι που ευθυγραμμίζουν το κεφάλι με το ιερό οστό, βοηθούν στην αποκατάσταση της ισορροπίας του σώματος και στην επανεκπαίδευση του νευρικού συστήματος.

Όταν το κεφάλι δεν είναι ευθυγραμμισμένο με το υπόλοιπο σώμα ή η λεκάνη με το ιερό οστό (αποτελούν τη βάση στήριξης της σπονδυλικής στήλης) βρίσκονται σε κλίση ή περιστροφή, ένα πολύπλοκο σύστημα που ελέγχεται από το κεντρικό νευρικό σύστημα προσπαθεί να τα εξισορροπήσει. Οι προσαρμογές που προκύπτουν οδηγούν σε αλλαγές στη στάση, μυϊκή ανισορροπία και μειωμένη κινητικότητα, με τελικό αποτέλεσμα ένα ανακυκλώσιμο κύκλο έντασης και πόνου. Η θεραπευτική προσέγγιση με ήπια κινητοποίηση στις αρθρώσεις των εμπλεκομένων περιοχών -αποφεύγοντας χειρισμούς ανάταξης- μεταφέρει νέες πληροφορίες στον εγκέφαλο, ώστε να μειωθεί η αίσθηση της απειλής. Όταν το σώμα αισθάνεται ασφάλεια να κινηθεί, μειώνει τη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και εγκαταλείπει τον προστατευτικό μυϊκό σπασμό, οπότε επιτυγχάνεται η επαναφορά της αρχικής ευθυγράμμισης. Τεχνικές όπως: παθητικές, ενεργητικές και κινήσεις με αντίσταση, νευρική κινητοποίηση και η διέγερση των μυϊκών ατράκτων, επαναπρογραμματίζουν το νευρικό σύστημα και αποκαθιστούν την αρμονία/ισορροπία στη λειτουργικότητα της περιοχής. Βασικό στοιχείο για την ευθυγράμμιση του σκελετού είναι η χρήση ήπιας κινητοποίησης για την επανεκπαίδευση του νευρικού συστήματος.

Συμπερασματικά, σε ασθενή με δυσεπίλυτο πόνο τις περισσότερες φορές η απάντηση βρίσκεται στην ευθυγράμμιση του κεφαλιού με το ιερό οστό μέσω ήπιας κινητοποίησης. Έτσι, μειώνουμε την αίσθηση της απειλής που αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλος, μειώνεται η δράση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, λύνεται ο προστατευτικός μυϊκός σπασμός και επιτυγχάνεται η αρμονία στη λειτουργικότητα.

Πηγές

1. https://www.massagetoday.com/articles/1684871969097/leveling-head-tail
2. https://erikdalton.com/blog/leveling-head-tail-treating-neuromuscular-righting-reflexes/