Skip to main content
Hits: 1679
30 Σεπτεμβρίου 2011
# Topics
Follow Us
SOCIAL SHARING

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Η ύπαρξη μαθησιακών δυσκολιών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην μάθηση ή στην ανάπτυξη ορισμένων δεξιοτήτων του ατόμου, το οποίο απαιτείται να λάβει την ενδεδειγμένη βοήθεια. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν σημαίνουν πρόβλημα νοημοσύνης.

Ο όρος “Μαθησιακή δυσκολία” είναι αρκετά γενικός, ωστόσο έχει σκοπό να περιγράψει συγκεκριμένα προβλήματα μάθησης. Ένα παιδί με μαθησιακά προβλήματα δεν έχει την δυνατότητα να προσπαθήσει περισσότερο ώστε να βελτιώσει τα κίνητρά του, ή να διατηρήσει την προσοχή του από μόνο του. Συνεπώς χρειάζεται βοήθεια για να ανταποκριθεί στις συγκεκριμένες απαιτήσεις, καθώς οι μαθησιακές διαταραχές δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση πρόβλημα νοημοσύνης.

Πιο συγκεκριμένα, τα μαθησιακά προβλήματα οφείλονται στον διαφορετικό τρόπο που ο εγκέφαλος λαμβάνει, κοινοποιεί και επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Τόσο τα παιδιά, όσο και οι ενήλικες με μαθησιακά προβλήματα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επεξεργασία των αισθητηριακών πληροφοριών που δέχονται, επειδή βλέπουν, ακούν και αντιλαμβάνονται τα πράγματα διαφορετικά από τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Η ύπαρξη μαθησιακών δυσκολιών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα τόσο στην μάθηση, όσο και στην ανάπτυξη ορισμένων δεξιοτήτων. Οι δεξιότητες που επηρεάζονται συχνότερα είναι: η ανάγνωση, η γραφή, η ακοή, η ομιλία, ο συλλογισμός ως μέρος της λογικής αιτιολογίας των πραγμάτων και η μαθηματική κατανόηση.

Οι μαθησιακές δυσκολίες ποικίλουν από άτομο σε άτομο, καθώς ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικά ξεχωριστός και διαφορετικός από τους υπόλοιπους. Έτσι, ένα άτομο με μαθησιακά προβλήματα δεν σημαίνει ότι έχει τις ίδιες ακριβώς δυσκολίες με οποιονδήποτε άνθρωπο που έχει διαγνωστεί με το ίδιο πρόβλημα. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες με την ανάγνωση και την γραφή, ενώ ένα άλλο μπορεί να έχει δυσκολίες στην μαθηματική κατανόηση. Τέλος, υπάρχει περίπτωση κάποιος να αντιμετωπίζει δυσκολίες σε όλες αυτές τις περιοχές και επιπλέον να μην μπορεί να κατανοήσει και τα λεγόμενα των ανθρώπων γύρω του.

Αιτιολογία

Οι μαθησιακές δυσκολίες γενικά προκαλούνται εξαιτίας του τρόπου που ο εγκέφαλος αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Ωστόσο γεγονότα κατά τη διάρκεια του τοκετού μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του βρέφους, ακόμα και η περίοδος αμέσως μετά τη γέννα είναι πιθανό να είναι καθοριστική για την μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού. Πολλά πράγματα μπορούν να συμβούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και να επηρεάσουν το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα του βρέφους, προκαλώντας στη συνέχεια μαθησιακά προβλήματα. Ένα παιδί είναι πιθανό να γεννηθεί με μαθησιακά προβλήματα εάν η μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει κάποιο ατύχημα, ασθενήσει ή αν ακόμα το ίδιο το βρέφος αναπτύξει ορισμένα γονίδια που συνδέονται με την εμφάνιση μαθησιακών διαταραχών. H έλλειψη οξυγόνου κατά τη διάρκεια του τοκετού ή η πρόωρη γέννα πολλές φορές συνδέονται με την ανάπτυξη μαθησιακών δυσκολιών στο παιδί. Όμως και μετά τη γέννα , η πρόκληση ασθενειών από νωρίς στο βρέφος μπορεί να συνδεθεί με την μετέπειτα εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών. Τέλος είναι πολύ πιθανό το βρέφος να κληρονομήσει τις μαθησιακές δυσκολίες ως αποτέλεσμα των γονιδίων που πήρε από τους γονείς του. Οι πιο κοινές αιτίες της κληρονομούμενης μαθησιακής δυσκολίας είναι το σύνδρομο Down και το σύνδρομο Fragile Χ ή εύθραυστο σύνδρομο. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τις περισσότερες φορές είναι πολύ δύσκολο να πούμε γιατί κάποιος έχει μαθησιακές δυσκολίες.

Συμπτωματολογία

Σύμφωνα με την 24η ετήσια έκθεση προς το Κογκρέσο το 2002, το Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ ανάφερε πως 1 στους 5 ανθρώπους στις ΗΠΑ αντιμετωπίζει κάποιο μαθησιακό πρόβλημα. Σύμφωνα με την έκθεση, σχεδόν 3 εκατομμύρια παιδιά, ηλικίας 6 έως 21 ετών, έχουν κάποια μορφή μαθησιακής δυσκολίας και λαμβάνουν ειδική εκπαίδευση στο σχολείο. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σημάδια που να δείχνουν ότι κάποιος έχει μαθησιακά προβλήματα. Ωστόσο, οι ειδικοί αναζητούν αξιοσημείωτες διαφορές ανάμεσα στο πόσο ικανός είναι κάποιος στο σχολείο και στο πόσο καλός θα μπορούσε να είναι σύμφωνα με την νοημοσύνη και τις δεξιότητές του. Όταν ένα παιδί αντιμετωπίζει μαθησιακά προβλήματα, υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις που γίνονται αντιληπτές από τα πρώτα κιόλας χρόνια εκπαίδευσής του στο δημοτικό σχολείο. Ένα παιδί πιθανότατα δεν θα παρουσιάσει όλα τα σημάδια, αλλά ακόμη και η εμφάνιση μερικών από αυτά δείχνει ότι ο δάσκαλος και οι γονείς θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο ότι το παιδί μπορεί να πάσχει από κάποιο μαθησιακό πρόβλημα.

mathΌταν ένα παιδί έχει μαθησιακά προβλήματα μπορεί:

  • να δυσκολεύεται να μάθει την αλφάβητο, να μην μπορεί να χρησιμοποιήσει ομοιοκαταληξίες, ή να μην μπορεί να συνδυάσει τα γράμματα με τους ήχους τους
  • να κάνει πολλά λάθη όταν διαβάζει δυνατά και να επαναλαμβάνει, ή να σταματάει συχνά κατά την ανάγνωση
  • να μην καταλαβαίνει τι διαβάζει
  • να έχει πρόβλημα με την ορθογραφία των λέξεων
  • να έχει άσχημο/ ακατάστατο γραφικό χαρακτήρα και να κρατάει το μολύβι αδέξια
  • να δυσκολεύεται να εκφράσει τις ιδέες του γραπτώς
  • να δυσκολεύεται ή να αργεί να μάθει την γλώσσα και να έχει περιορισμένο λεξιλόγιο
  • να δυσκολεύεται να ξεχωρίσει τους ήχους των γραμμάτων, ή να αντιληφθεί τις μικρές τους διαφορές
  • να δυσκολεύεται να καταλάβει ένα αστείο, ή έναν σαρκασμό
  • να έχει πρόβλημα στο να ακολουθεί κατευθύνσεις/ οδηγίες
  • να προφέρει λάθος λέξεις, ή να χρησιμοποιεί λάθος την λέξη επειδή ακούγεται παρόμοια με κάποια άλλη
  • να αντιμετωπίζει προβλήματα στην οργάνωση αυτών που θέλει να πει, ή να μην μπορεί να σκεφτεί την κατάλληλη λέξη που επιθυμεί να γράψει ή να πει
  • να μην είναι σε θέση να ακολουθήσει τους κοινωνικούς κανόνες επικοινωνίας για εκ περιτροπής διάλογο, ή να κάθεται πολύ κοντά στον συνομιλητή
  • να μπερδεύει τα μαθηματικά σύμβολα, ή να διαβάζει λάθος τους αριθμούς
  • να μην είναι σε θέση να αφηγηθεί μια ιστορία με την σωστή σειρά (πρώτα συνέβη αυτό… έπειτα… μετά…), ή να μην ξέρει από πού να την ξεκινήσει, ή πώς να την συνεχίσει από κάποιο σημείο

Επομένως, αν ένα παιδί έχει απροσδόκητα προβλήματα στο να μάθει ανάγνωση, γραφή, στο να ακούει, ή να μιλάει, ή να κάνει μαθηματικές πράξεις τότε πιθανότητα ο δάσκαλος σε συνεργασία με τους γονείς θα πρέπει να ερευνήσουν τις δυσκολίες αυτές σε βάθος, ώστε να διαπιστωθεί αν όντως το παιδί πάσχει από κάποια μαθησιακή δυσκολία.

Υπάρχει θεραπεία για τις μαθησιακές δυσκολίες;

Διάγνωση

learning 2022Πολλές φορές οι γονείς ψάχνοντας να βρουν τον αποτελεσματικότερο τρόπο διάγνωσης των μαθησιακών δυσκολιών, πέφτουν σε σύγχυση. Ωστόσο, αν οι εκπαιδευτικοί, ή ο γονέας υποπτεύονται πως το παιδί πάσχει από κάποιο μαθησιακό πρόβλημα θα πρέπει να το παραπέμψουν σε κάποιον ειδικό, ώστε να αρχίσει η διαδικασία ελέγχου, με σκοπό να βοηθηθεί με την αναγκαία παροχή ειδικής εκπαίδευσης.

Η διαδικασία ελέγχου είναι μια πολύπλοκη διαδικασία συγκέντρωσης πληροφοριών σε όλους τους τομείς, οι οποίοι σχετίζονται με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί. Γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η επανεξέταση των εκπαιδευτικών αρχείων, η παρατήρηση του παιδιού, η επανεξέταση των εργασιών του, η ιατρική εξέταση του παιδιού για τυχόν διάγνωση προβλημάτων ακοής ή όρασης, το κοινωνικό και εξελικτικό ιστορικό του, η εξέταση της προσαρμοστικής συμπεριφοράς του παιδιού, η αξιολόγηση της κινητικότητάς του, της γλώσσας και του λόγου του, των ακαδημαϊκών, κοινωνικών και συναισθηματικών του προσόντων, καθώς επίσης και η συμπεριφοριστική και ψυχιατρική εξέτασή του.

Η διαδικασία αυτή συνήθως απαιτεί την συμμετοχή και συνεργασία πολλών ειδικών, όπως: εκπαιδευτικοί, εκπαιδευτικές διαγνώσεις, ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές, ιατροί, σύμβουλοι, εργασιοθεραπευτές ακόμα και φυσιοθεραπευτές. Οι αξιολογήσεις και οι εκθέσεις των παραπάνω βοηθούν στην εξέλιξη της θεραπείας. Η πιο συνηθισμένη θεραπεία των μαθησιακών δυσκολιών είναι η ειδική εκπαίδευση.

Μόλις, λοιπόν, ολοκληρωθεί η διαδικασία αξιολόγησης του παιδιού με μαθησιακά προβλήματα, οι εξειδικευμένοι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να αναπτύξει τις δεξιότητές του ανάλογα με τις ικανότητές του, καθώς και να διορθώσει ή να αντισταθμίσει τις αδυναμίες του. Σε αυτή την διαδικασία ο ρόλος του λογοθεραπευτή, ή της ψυχολογικής θεραπείας μπορεί να είναι εξαιρετικά σημαντικός.

Πως οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν:

little boy learning 2022Η θέση του γονέα που ανακαλύπτει πως κάτι μπορεί να σταθεί εμπόδιο στον δρόμο της επιτυχίας του παιδιού του είναι ανησυχητική και δύσκολη. Είτε το παιδί έχει να αντιμετωπίσει κάποια μαθησιακή δυσκολία, είτε όχι, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως ο ρόλος του γονέα και ο τρόπος που θα συμπεριφερθεί στο παιδί θα έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην συμπεριφορά του προς το δρόμο της επιτυχίας.

Ο καθένας από εμάς έχει να αντιμετωπίσει εμπόδια στην ζωή του και το καλύτερο που μπορεί να προσφέρει ένας γονέας στο παιδί του, εκτός από την αγάπη και την συμπαράστασή του, είναι να του μάθει πώς να αντιμετωπίζει τα εμπόδια με τα οποία θα έρθει αντιμέτωπο στην διάρκεια της ζωής του. Η τήρηση μιας θετικής στάσης δεν θα λύσει το πρόβλημα, αλλά θα προσφέρει ελπίδα και πίστη στο παιδί ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα.

Ο πρώτος στόχος ενός γονέα του οποίου το παιδί έχει να αντιμετωπίσει κάποιο μαθησιακό πρόβλημα είναι να καταλάβει ότι μπορεί να κάνει πολλά πράγματα για να το βοηθήσει. Πρώτα απ’ όλα, ο γονέας οφείλει να μην αφήσει τον φόβο να τον κατακλείσει στο άκουσμα της είδησης ότι το παιδί του πάσχει από κάποιας μορφής μαθησιακή δυσκολία, καθώς πρέπει να θυμόμαστε ότι κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του τρόπο εκμάθησης. Το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να κάνει ο γονέας είναι να βοηθήσει με διακριτικότητα το παιδί του να διατηρήσει την αυτοεκτίμησή του, παρέχοντάς του την απαραίτητη συναισθηματική, εκπαιδευτική και ηθική υποστήριξη, ακόμα και όταν αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο εξαιτίας των συνθηκών.

Τέλος, οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι η επιρροή τους απέναντι στο παιδί τους είναι μεγαλύτερη απ' όλων των άλλων, καθώς το παιδί ακολουθεί πάντα το παράδειγμα των γονέων. Έτσι, αν η προσέγγιση της μάθησης γίνεται με αισιοδοξία, σκληρή δουλειά και αίσθηση του χιούμορ από τον γονέα, το παιδί είναι πολύ πιθανό να αγκαλιάσει αυτήν την πρόκληση με την οποία είναι αντιμέτωπο με τον ίδιο τρόπο που βλέπει ότι το κάνει και ο γονέας.

Η κατάσταση στο σχολείο δεν χρειάζεται να είναι τέλεια, όπως οι περισσότεροι τείνουμε να πιστεύουμε. Το πιο σημαντικό είναι να διοχετεύουμε όλη μας την ενέργεια στο να γνωρίσουμε τι λειτουργεί καλύτερα και αποτελεσματικότερα για το παιδί μας και να το εντάσσουμε στην ζωή του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Βιβλιογραφία

1. Kemp,G. Segal,J. and Cutter,D . (2010). Learning Disabilities in Children Learning http://www.helpguide.org/mental/learning_disabilities.htm. Last accessed 29/05/2011.Logsdon, A. (2011).
2. Learning Disability Testing - Understanding Testing for a Learning Disability. Available:http://learningdisabilities.about.com/od/assessmentandtesting/a/spedtesting.htm. Last accessed 29/05/2011.
3. Medicine.net. (1996-2011). Learning Disabilities. Available: http://www.medicinenet.com/learning_disability/article.htm. Last accessed 29/05/2011.
4. Mencap. (2011). Causes A learning disability is caused by the way the brain develops - before, during or soon after birth. . Available:http://www.mencap.org.uk/page.asp?id=1701. Last accessed 29/05/2011.

 

Ψυχολόγος

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
| Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surroundedΣε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

  • close up portrait of upset african american girl l 2024Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
  • Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
  • empowering gorgeous businesswomen sitting togetherΕργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
  • Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
  • Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
  • close up of psychologist comforting his depressed 202Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
  • Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentraΤο χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

  • Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
  • Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
  • Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
  • Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
  • Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

  • adult woman with her granddaughters morningΣωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
  • Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
  • Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
  • Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

  • Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
  • Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
  • Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011).  Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yogaΗ αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

  • Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
  • Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
  • Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
  • Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

  • American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
  • Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
  • Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
  • Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
  • Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
  • Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
  • Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
  • Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
  • World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.

 

Η ΠΑΡΑΦΩΝΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ: ΓΙΑΤΙ Ο ΠΟΝΟΣ ΕΠΙΜΕΝΕΙ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Πληροφορίες για τον Εγκέφαλο

Ακόμα κι όταν δεν υπάρχει πια σωματική βλάβη, ο εγκέφαλος μπορεί να συνεχίζει να “θυμάται” τον πόνο. Τα νευρωνικά του δίκτυα λειτουργούν έτσι ώστε να κρατούν τον πόνο ενεργό, παρόλο που δεν υπάρχει πια πραγματική ζημιά στον ιστό.

ΜΗΧΑΝΗΜΑ "ΕΝΕΡΓΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ" (ATM): Σύγχρονες Προσεγγίσεις στη Φυσικοθεραπεία
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Μηχάνημα Ενεργής Θεραπευτικής Κίνησης (ATM2)

Η σύγχρονη φυσικοθεραπεία και αποκατάσταση έχει εμπλουτιστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια με την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και θεραπευτικών προσεγγίσεων.

ΠΕΛΜΑΤΟΓΡΑΦΗΜΑ: ΕΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Ανάλυση της βάδισης - Πελματογράφημα

Κάθε φορά που κάνουμε ένα βήμα τα πόδια μας αφήνουν ένα "αποτύπωμα" πίεσης στο έδαφος. Mία μοναδική υπογραφή που αποκαλύπτει μυστικά για τον τρόπο που κινούμαστε, την υγεία μας και ακόμη και την προσωπικότητά μας.

ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ: Η ΕΚΤΗ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Ιδιοδεκτικότητα

Ο μηχανισμός που επιτρέπει στον άνθρωπο να αντιλαμβάνεται τη θέση και την κίνηση του σώματός του στον χώρο χωρίς τη βοήθεια της όρασης.

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ & ΥΓΕΙΑ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σκέψεις

Το καλοκαίρι αποτελεί μια περίοδο μοναδικών προκλήσεων και ευκαιριών για την ανθρώπινη υγεία.

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΫΠΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Διαταραχές ύπνου

Χωρίς ποιοτικό ύπνο, η παραγωγικότητα, η δημιουργικότητα και η ψυχική αντοχή μας φθίνουν˙ και μαζί τους, η πορεία προς την επιτυχία.