19 Ιουνίου 2011

Κατηγορία

Παθήσεις

# Tags

κρανιοϊερή θεραπεία, κρανιοϊερή θεραπεία του upledger, craniosacral therapy, Παθήσεις, νόσος πάρκινσον

Social sharing

Ν. ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ & ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η Ν. Πάρκινσον, είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη εκφυλιστική νόσος του Εγκεφάλου, που επηρεάζει κυρίως τη κίνηση.

Υπάρχει μια περιοχή στον Εγκέφαλο, η μέλαινα ουσία, η οποία ελέγχει τις κινήσεις των μυών. Στη νόσο του Πάρκινσον η περιοχή αυτή εκφυλίζεται. Ο εκφυλισμός της εν λόγω περιοχής συνοδεύεται με μείωση της παραγωγής ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη είναι νευροδιαβιβαστής, δηλαδή συμβάλλει στην επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων του νευρικού συστήματος. Η έλλειψη ντοπαμίνης καθιστά δύσκολο τον έλεγχο των μυών και την κίνηση των ασθενών. Συνήθως οι γιατροί, δεν παραπέμπουν ασθενείς με τη Ν. Πάρκινσον, σε θεραπευτές που εφαρμόζουν τεχνικές Manual Therapy ή συμπληρωματικές θεραπείες, παρόλο που αυξάνονται οι αναφορές στη βιβλιογραφία, τα τελευταία 10 χρόνια, ότι οι θεραπείες με τα χέρια (hands-on therapies), μπορούν να αποτελέσουν έναν οικονομικό τρόπο διαχείρισης των συμπτωμάτων της νόσου.

Οι στόχοι αυτής της παρέμβασης μπορούν να οριοθετηθούν ως εξής:

Ομαλοποίηση της εμβιομηχανικής (αρθρική λειτουργία) ολόκληρης της λεκάνης, της σπονδυλικής στήλης και συνολικά του μυοσκελετικού συστήματος.
Ενδυνάμωση των μυών, βελτίωση της ικανότητας των να επιμηκύνονται και να ανταποκρίνονται κατάλληλα στα σήματα του νευρικού συστήματος.
Βελτίωση της παροχέτευσης των υγρών μέσα στη κρανιακή κοιλότητα, κυρίως του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ), και φυσικά την αποτελεσματικότερη απομάκρυνση των τοξινών από το σώμα.
Προστασία της ακεραιότητας της περιτονίας.
Βελτίωση του αμυντικού μηχανισμού του σώματος, αλλά και της ικανότητας του για αποκατάσταση.
Ομαλοποίηση της υγείας συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των νευρολογικών και παθοφυσιολογικών συμπτωμάτων, καθώς και τις χρόνιες φλεγμονές.
Ίσως η ‘Ενοποιημένη Ιατρική’ (Integrative Medicine), που περιλαμβάνει και τις συμπληρωματικές θεραπείες, είναι η θεραπευτική προσέγγιση, την οποία χωρίς να το γνωρίζει μνημονεύει ο Dr. Michael Aminoff, Director of the Parkinson’s disease Clinic and Research Center at the University of California: «Είναι προσωπική μου πεποίθηση ότι στα επόμενα 10 χρόνια, θα υπάρξει ένας εντελώς νέος τρόπος αντιμετώπισης της νόσου του Πάρκινσον. Αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε μόνο τα συμπτώματα του Πάρκινσον, σαν να δίνουμε ασπιρίνη στο πονοκέφαλο. Υποψιάζομαι ότι μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια θα είμαστε σε θέση να διεγείρουμε τον Εγκέφαλο να αντικαταστήσει τα ανεπαρκή η χαμένα τμήματα του» (Spirit Magazine, 2002).

ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Οι επιπτώσεις της Ν. Πάρκινσον αφορούν το σύνολο του ατόμου, απαιτείται θεραπευτική προσέγγιση που να κάνει το ίδιο. Η Κρανιοϊερή θεραπεία, την οποία εμπνεύστηκε ο Αμερικάνος Οστεοπαθητικός γιατρός Dr. John Upledger, είναι μια μη φαρμακευτική, ήπια, θεραπευτική προσέγγιση με τα χέρια, όπου εκτιμάται και διευκολύνεται η λειτουργικότητα ενός φυσιολογικού συστήματος του σώματος, του επονομαζόμενου κρανιοϊερού συστήματος, που περιλαμβάνει εκτός των άλλων τις μεμβράνες και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ), που περιβάλλουν και προστατεύουν τον Εγκέφαλο και τον Νωτιαίο Μυελό. Θα εξετάσουμε παρακάτω τις περιπτώσεις στις οποίες η κρανιοϊερή θεραπεία δρα ευεργετικά για τους ασθενείς με Ν. Πάρκινσον.

1- ΠΕΡΙΤΟΝΙΑ (Fascia)

Οι περιορισμοί στη περιτονία μπορεί να είναι η κύρια πηγή στρεβλώσεων στη δομή του σώματος. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να παραμείνει ως το μοτίβο γύρω από το οποίο το σώμα οργανώνεται και λειτουργεί. Έχει γίνει πλέον σαφές ότι η περιτονία δεν είναι απλά ένα υλικό αναφοράς, με ελάχιστη λειτουργικότητα εκτός από τον προφανή υποστηρικτικό ρόλο της, αλλά μάλλον ένας διαδεδομένος, συνεκτικός, συνδετικός ιστός εμπλεκόμενος στενά σχεδόν σ’ όλες τις θεμελιώδεις διαδικασίες των δομών του σώματος, στη λειτουργικότητα και τον μεταβολισμό. Ως εκ τούτου, είναι ο ιστός μέσω του οποίου γίνονται βιοχημικές ανταλλαγές, ενώ συμμετέχει στην εμβιομηχανική του σώματος. Το σύστημα των μεμβρανών που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό είναι τμήμα της περιτονίας. Όποια θεραπεία επικεντρώνεται στα οστά, τους μύες, στις αρθρώσεις, στα νεύρα ή τα σπλάχνα, η περιτονία θα εμπλέκεται. Ενσωμάτωση τεχνικών Κρανιοϊερής Θεραπείας (ΚΙΘ), η οποία αυξάνει τη ελαστικότητα της περιτονίας, έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την διορθωτική ικανότητα μέσα στους ιστούς. Οι τεχνικές αυτές της ΚΙΘ μπορούν να εφαρμοσθούν πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά από άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις.

2 – ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ:

Η ΚΙΘ προωθεί την απρόσκοπτη ανταλλαγή υγρών μεταξύ των πολυάριθμων φυσιολογικών συστημάτων. Στη πραγματικότητα, αν ένας θεραπευτής μπορούσε να επιλέξει μόνο ένα φυσιολογικό αποτέλεσμα που προκύπτει από μια συνεδρία ΚΙΘ, θα ήταν «κινήστε τα υγρά». Η απρόσκοπτη ανταλλαγή των υγρών, διανέμει τις θρεπτικές ουσίες, τα αντισώματα, ενώ απομακρύνει τα απόβλητα. Λιπαίνει τους ιστούς, συμβάλλοντας στην επιμήκυνση των μυϊκών ινών, την μυϊκή ισχύ ενώ μειώνει τη τάση. Ενισχύει τη αγγειακή και λεμφική ροή, τη διανομή των ηλεκτρολυτών, τη ρύθμιση της θερμοκρασίας, τη λειτουργικότητα του νευρικού συστήματος και ενισχύεται η κυτταρική ακεραιότητα. Πιο εξειδικευμένα η ΚΙΘ ενισχύει τη κυκλοφορία του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ), το οποίο εκτός των άλλων είναι γνωστό πλέον ότι κυκλοφορεί ανάμεσα στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου και περιέχει μόρια, τα οποία προσκολλούνται στα άτομα των βαρέων μετάλλων που βρίσκονται στον εγκέφαλο (chelation). Έτσι επιταχύνεται και ενισχύεται η απομάκρυνσή τους, προλαμβάνοντας την αποσύνθεση των βασικών γαγγλίων και του φλοιού του εγκεφάλου. Διαδικασία ευεργετική για ασθενείς με Ν. Πάρκινσον.

3-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ:

Οι λειτουργικότητα του Κεντρικού και του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος είναι κομβική σημασίας στην οργάνωση των τρισεκατομμυρίων κυττάρων του σώματος και στην διαδικασία της αρμονίας στη λειτουργικότητα του με έναν τρόπο ολοκληρωμένο, συγκροτημένο και ισορροπημένο. Τα κύτταρα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) και τα προ-γαγγλιακά του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος (ΑΝΣ), βρίσκονται μέσα στο κρανιοϊερό σύστημα. Κατά συνέπεια η υπολειτουργικότητα στο κρανιοϊερό σύστημα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος. Υπάρχουν συγκεκριμένες τεχνικές ΚΙΘ, που χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπισθούν περιορισμοί στη λειτουργικότητα, τόσο στη κρανιακή κοιλότητα, όσο και σε στοιχεία της σπονδυλικής στήλης. Οι τεχνικές αυτές μπορούν να προστεθούν σε μια ήδη υπάρχουσα θεραπευτική προσέγγιση, ως συμπλήρωμα, είτε ως βασική μορφή θεραπείας. Δεν θα ήταν μακριά από την αλήθεια να σχολιάζαμε ότι η Ν. Πάρκινσον θα μπορούσε να χαρακτηριστεί περισσότερο ως ‘απώλεια της διαχείρισης’ παρά μια πάθηση. Τόσο πολύ τοξικό υλικό έχει μαζευτεί στο κέντρο του εγκεφάλου (που οφείλεται στους περιορισμούς γύρω από αυτό), ώστε η απελευθέρωση των χρόνιων περιορισμών γύρω από αυτό, μέσω της ΚΙΘ, θα είχε ευεργετικό αποτέλεσμα. Ο Dr. Upledger, δηλώνει: “nothing is impossible”, «τίποτα δεν είναι αδύνατον», συμπληρώνοντας: «…το κλινικό αποτέλεσμα σε ένα συγκριμένο ασθενή, είναι η μόνη πραγματική διαδικασία αξιολόγησης».

Δεν αμφισβητώ τον Dr Upledger, αλλά θα ήταν εποικοδομητικό αν μπορούσαν να αναφερθούν αποτελέσματα μελετών που σχετίζουν την ΚΙΘ με τη Ν. Πάρκινσον. Η αναζήτηση στην βιβλιογραφία δεν απέδωσε. Στις περισσότερες ομάδες ελέγχου εχορηγείτο και κάποια φαρμακευτική αγωγή. Μια ομάδα υποστήριξης ασθενών Ν. Πάρκινσον στο Portland, Oregon, U.S.A., το 2005 ανέθεσε σε εκπαιδευμένους θεραπευτές της ΚΙΘ να αξιολογήσουν την επίδραση της θεραπείας στα συμπτώματα των μελών της. Τα μέλη της ομάδας ελέγχου επιλέχθηκε να μη λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για τη πάθηση τους, ενώ κανένας δεν είχε προηγούμενη εμπειρία με ΚΙΘ. Συμμετείχαν έντεκα ασθενείς, εκ των οποίων ένας εξαιρέθηκε γιατί οι γιατροί του διαπίστωσαν ότι τα συμπτώματα του οφείλονταν σε άλλη νόσο (Lyme disease). Υποβλήθηκαν σε 6 συνεδρίες διάρκειας 30’ με συχνότητα μια θεραπεία κάθε δυο βδομάδες. Για την εκτίμηση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκαν οι κλίμακες αξιολόγησης Unified Parkinson’s Disease Rating Scale (URDRS) και Parkinson’s Disease Questionnaire 39 (PDQ-39). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ΚΙΘ βοήθησε στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, ενώ βελτιώθηκε η ποιότητα της ζωής των εθελοντών.

Το κέντρο υποδεικνύει την περιοχή ελεύθερη συμπτωμάτων. Όσο μεγαλύτερη απόσταση από το κέντρο, τόσο χειρότερα τα συμπτώματα. Το κόκκινο σημείο υποδεικνύει το μέσο όρο των συμπτωμάτων πριν τη θεραπεία, το πράσινο το μέσο όρο των συμπτωμάτων στις 3 συνεδρίες ενώ το μπλε στο τέλος των έξη συνεδριών. Σε όλες τις περιπτώσεις υπήρξε βελτίωση των συμπτωμάτων. Φυσικά πρόκειται για μια μελέτη, απαιτούνται και άλλες για να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα.

ΑΛΛΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ:

Υπάρχει μια ποικιλία συμπληρωματικών – εναλλακτικών θεραπειών που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων της Ν. Πάρκινσον. Ο βελονισμός, μια παραδοσιακή Κινέζικη θεραπεία, χρησιμοποιείται για να προάγει τη καλή υγεία, διεγείροντας συγκεκριμένα βελονιστηκά σημεία στο σώμα. Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν υπάρξει ακόμα σημαντικά ευρήματα σχετικά με το βελονισμό και τη νόσο, φαίνεται ότι βοηθά στον έλεγχο ορισμένων συμπτωμάτων, όπως οι ακούσιες κινήσεις, ο τρόμος και η μυϊκή δυσκαμψία. Το ιατρικό περιοδικό ‘Movement Disorders’ (www.movementdisorders.org) διενήργησε δοκιμές σχετικά με την αποτελεσματικότητα του βελονισμού σε ένα ευρύ φάσμα των συμπτωμάτων της νόσου. Οι ερευνητές δεν βρήκαν καμία βελτίωση εκτός από τη ποιότητα του ύπνου. Η θεραπευτική μάλαξη βοηθάει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της νόσου, όπως μειωμένη μυϊκή ελαστικότητα και η κακουχία. Είναι γνωστό ότι τα συμπτώματα της νόσου επιδεινώνονται με το στρες. Κάθε παρέμβαση που βοηθά στην αντιμετώπιση του στρες θα είναι χρήσιμη. Όπως για παράδειγμα ο διαλογισμός, η γιόγκα, η τεχνική Alexander, Tai Chi κ.α. Συνεισφέρουν στην ισορροπία, τη σωστή στάση και την αποτελεσματική αναπνοή. Τρέχουσες μελέτες εξετάζουν τα πιθανά οφέλη του συνενζύμου Q10 και της κρεατινίνης. Ουσίες σημαντικές για την ενέργεια, τον μεταβολισμό και τη μυϊκή λειτουργία. Λαμβάνονται με φυσικά συμπληρώματα διατροφής, πάντα εν γνώσει του θεράποντος ιατρού. Επίσης η βιταμίνη Β-12 φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του εγκέφαλου και του νωτιαίου μυελού. Δεδομένου ότι η ζωική πρωτεΐνη είναι η κύρια πηγή της Β-12, οι χορτοφάγοι πρέπει να ενσωματώσουν τροφές πλούσιες σε Β-12, όπως τα εμπλουτισμένα δημητριακά. Η διατροφή των ασθενών πρέπει να περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά, που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, ψάρια (όπως η ρέγγα, ο σολομός, το σκουμπρί) πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Η ομοιοπαθητική είναι το είδος της εναλλακτικής θεραπείας που περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση ενός μικρού ποσού από ένα συγκεκριμένο συστατικό για τη τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο η αποτελεσματικότητα της σε ασθενείς με Πάρκινσον μένει να αποδειχθεί.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η παραδοσιακή ιατρική και η σχετική φαρμακευτική θεραπεία παραμένει βασική θεραπεία στη Ν. Πάρκινσον. Θα πρέπει όμως να αναγνωριστεί και να κατοχυρωθεί, μέσα από την εμπειρία και την έρευνα, η συμβολή των συμπληρωματικών θεραπειών στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας της ζωής των ασθενών με τη Ν. Πάρκινσον.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ernst E, Pittler M, Wider B, Boddy K (2008) Oxford Handbook of Complementary Medicine Oxford University Press, Oxford
Singh S, Ernst E (2008) Trick or treatment? Alternative medicine on trial Bentham, London
A pilot study of therapeutic massage for people with Parkinson’s disease: the added value of user involvement, Charlotte Patersona, Jeffrey A Allenb, Margaret Browningc, Gillian Barlowd, Paul Ewingsb.
Guide 4Living, Independent health information online, Alternative Treatments for Parkinson’s disease, www.guide4living.com
Craniosacral Therapy relieves symptoms of Parkinson’s, About Parkinson’s Disease, Natural Health Concepts, www.blogparkinsonsrecovery.com
Cranio sacral Therapist & student Newsletter Number 26, Posted August, 2009 in Newsletter Archive, Open Source Cranio,
www.open-source-cranio.com
Clinical Applications of Craniosacral Therapy, a context for healing body, mind, and spirit, Kailas, LMT, NCTMB, CST,Cert. Ayu,
www.regenerate-now.com
Η Ν. Πάρκινσον με μια ματιά, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ – κίνηση, www.parkinsonportal.gr
Why Incorporate Craniosacral Therapy into an existing Manual Therapy practice? By Tad Wanveer, LMT, CST-D, Massage Today, April 2007, vol 07, Issue 04,www.massagetoday.com
The Burnham Review, Parkinson’s disease and Complementary Medicine, Issue 7-09, www.TheBurnhamReview.com
Craniosacral Therapy, Touchstone for natural healing. John Upledger, DO, OMM, p. 89, North Atlantic Books, Berkeley, California, 2001
ISBN 1-55643-368-9
Craniosacral Rhythm, Daniel Agustoni, p. 41, Churchill Livingstone – Elsevier, 2008, ISBN: 978 0443 067372

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Ενότητες

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.