30 Ιουνίου 2011

# Topics

λεμφοίδημα, λεμφικό σύστημα, λεμφικό υγρό, λέμφος, λεμφαδένες, μαστεκομή, λεμφοκύτταρα

SOCIAL SHARING

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΛΕΜΦΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Η πρώτη αναφορά για την ύπαρξη του λεμφικού συστήματος έγινε από τον Ιπποκράτη ο οποίος μιλούσε για λευκό αίμα και αναφαίρετο σε περιγραφές του Αριστοτέλη για ανατομικά στοιχεία τα οποία περιέχουν ένα άχρωμο υγρό. Η πραγματική ανακάλυψη των λεμφικών αγγείων έγινε το 1627 από τον Ιταλό ανατόμο Gaspare Aselli , ο οποίος τα βρήκε και τα ονόμασε γαλακτοφόρους φλέβες.

Το λεμφικό σύστημα, είναι τμήμα του αμυντικού μηχανισμού του οργανισμού, αποτελείται από ένα δίκτυο αγγείων (τα οποία βρίσκονται σε όλο το σώμα, εκτός από το νευρικό σύστημα και το περιτόναιο), που μεταφέρει το ενδιάμεσο υγρό και τα συστατικά του από τον μεσοκυττάριο χώρο πίσω στο φλεβικό σύστημα, αφού πρώτα καθαρισθεί από τους παθογόνους μικροοργανισμούς μέσα στους λεμφαδένες. Το λεμφικό φορτίο περιλαμβάνει πρωτεΐνες, λίπος, νεκρά κύτταρα, άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού, βακτηρίδια, οργανικά και ανόργανα κυτταρικά παράγωγα, νερό.

Οι δύο πιο σημαντικές λειτουργίες του λεμφικού συστήματος είναι:

1. Η διατήρηση ισορροπίας των υγρών στο εσωτερικό του οργανισμού.
2. Η άμυνα του οργανισμού από παθογόνους εξωτερικούς παράγοντες αλλά και ενδογενείς.

Το λεμφικό σύστημα συνεργάζεται στενά και με άλλα συστήματα του σώματος για να εκτελέσει αποτελεσματικά τις λειτουργίες του.

Βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα στην καταστροφή παθογόνων μικροοργανισμών και φιλτράρει τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού, ώστε η λέμφος να επιστρέψει καθαρή και ασφαλής στο κυκλοφορικό σύστημα.
Το λεμφικό σύστημα απομακρύνει το πλεονάζων υγρό, υπολείμματα, νεκρά κύτταρα, τοξίνες κ.α. από τα κύτταρα και τον μεσοκυττάριο χώρο.
Επίσης συνεργάζεται με το κυκλοφορικό σύστημα για τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών, οξυγόνου και ορμονών από το αίμα στα κύτταρα των ιστών του σώματος.
Απομακρύνει τις πρωτεΐνες από το ενδιάμεσο υγρό. Είναι πολύ σημαντική η απομάκρυνση των πρωτεϊνών από τη περιοχή, γιατί αφενός είναι πολύ ογκώδη για να απομακρυνθούν από τα φλεβικά τριχοειδή αγγεία, αφετέρου αν παραμείνουν κάνουν κατακράτηση νερού, με αποτέλεσμα φυσικά την δημιουργία οιδήματος.

Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΛΕΜΦΟΥ

Η λέμφος προέρχεται από το πλάσμα, που αποτελεί το υγρό στοιχείο του αίματος. Το πλάσμα του αίματος με την βοήθεια των πρωτεϊνών περνάει από τα τοιχώματα των τριχοειδών αρτηριακών αγγείων. Σχηματίζει το «ενδιάμεσο υγρό», που είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες. Το 90% έως 98% αυτού του υγρού μετά την ολοκλήρωση του έργου του επιστρέφει στα φλεβικά τριχοειδή αγγεία για τον δρόμο επιστροφής προς την καρδιά, ώστε να εμπλουτιστεί σε οξυγόνο και άλλα θρεπτικά συστατικά για να επαναληφθεί ο ίδιος κύκλος. Το 2% έως 8% αυτού του υγρού θα απομακρυνθεί με το Λεμφικό σύστημα, μέσω των λεμφικών αγγείων. Μόλις το πλάσμα εισέλθει στα λεμφικά αγγεία τότε ονομάζεται λέμφος.
Η λέμφος περιέχει λευκά αιμοσφαίρια, που ονομάζονται και λεμφοκύτταρα. Αυτά είναι κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Υπάρχουν δυο βασικοί τύποι λεμφοκυττάρων: Τ – λεμφοκύτταρα και Β – λεμφοκύτταρα.

Η ΑΙΜΑΤΙΚΗ ΡΟΗ ΣΥΓΚΡΙΝΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗ ΛΕΜΦΙΚΗ ΡΟΗ

Το κυκλοφορικό σύστημα αντλείται από την καρδιά. Κυκλοφορεί σ’ ολόκληρο το σώμα, ενώ φιλτράρεται στα νεφρά. Το λεμφικό σύστημα δεν έχει κάποια αντλία να βοηθήσει στη ροή του, αντίθετα είναι σχεδιασμένο να ρέει μόνο προς τα επάνω ταξιδεύοντας μέσα στο σώμα από τα άκρα προς τη βάση του αυχένα. Καθώς μετακινείται μέσα στο σώμα περνά μέσα από τα λεμφικά γάγγλια ή λεμφαδένες όπου φιλτράρεται. Στη βάση του αυχένα η λέμφος εισέρχεται στην υποκλείδιο φλέβα, όπου μετονομάζεται πλάσμα.

ΛΕΜΦΙΚΑ ΑΓΓΕΙΑ

Η λέμφος μεταφέρεται μέσα στο λεμφικό σύστημα μέσω των λεμφικών αγγείων. Περίπου το 70% αυτών είναι επιφανειακό, το ονομάζουμε επιπολής λεμφικό δίκτυο, βρίσκεται στο όριο μεταξύ επιδερμίδας και δέρματος, αποτελείται από ιδιαίτερα ευαίσθητες κατασκευές, που περιλαμβάνουν ίνες ελαστικές και κολλαγόνου, ενώ το υπόλοιπο 30%, το ονομάζουμε εν τω βάθει λεμφικό δίκτυο και περιβάλει τα περισσότερα από τα όργανα του σώματος. Τα τριχοειδή λεμφικά αγγεία ξεκινούν ως ‘τυφλοί σωλήνες’ με λεπτό μονοκύτταρο τοίχωμα, όπου τα κύτταρα είναι διατεταγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε το ένα να επικαλύπτει ελαφρώς το άλλο, όπως όταν σκεπάζεται με λεπτές σανίδες η οροφή ενός σπιτιού. Καθένα από αυτά τα κύτταρα δένεται με τα γειτονικά του με στηρικτικά νήματα.

Η αυξανόμενη πίεση στον μεσοκυττάριο χώρο , λόγω αύξησης της ποσότητας του ενδιάμεσου υγρού, αναγκάζει αυτά τα κύτταρα να διαχωριστούν στιγμιαία επιτρέποντας το πλάσμα να εισέλθει στα τριχοειδή λεμφικά αγγεία και να μετονομαστεί σε λέμφο. Στη συνέχεια κλείνει το τοίχωμα μη επιτρέποντας την παλινδρόμηση του υγρού προς τα έξω, αντίθετα ωθείτε προς τα εμπρός. Τα τριχοειδή λεμφικά αγγεία προοδευτικά ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα δίκτυο από αγγεία ευρισκόμενα βαθύτερα στο σώμα. Καθώς γίνονται μεγαλύτερα, τα ονομάζουμε λεμφικά αγγεία, τα οποία έχουν βαλβίδες μίας κατεύθυνσης. Ο χώρος μεταξύ των δύο βαλβίδων ονομάζεται lymph angion. Αυτό είναι η «καρδιά» που μετακινεί την λέμφο. Στα τοιχώματα κάθε Lymph angion υπάρχουν αισθητήρια όργανα ευαίσθητα στην διάταση. Μόλις διαταθούν τα τοιχώματα του από την είσοδο του λεμφικού υγρού, τότε γίνεται σύσπαση των λείων μυών του τοιχώματος. Η σύσπαση προκαλεί μια κίνηση σαν να «στύβονται» τα αγγεία, προωθώντας το υγρό στο επόμενο. Αυτή η λειτουργία δημιουργεί ένα φαινόμενο απορρόφησης του λεμφικού υγρού σε ολόκληρο το σύστημα. Έτσι αν κινητοποιείται το υγρό στην περιοχή της κοιλίας, αυτό επηρεάζει αυξάνοντας την κινητοποίηση στα πόδια.

Η κίνηση του λεμφικού υγρού επηρεάζεται από:

Από την σύσπαση των τοιχωμάτων των λεμφαγγείων.
Από την μυϊκή σύσπαση.
Από την αναπνοή. Διαφορά πίεσης στον θώρακα και στη κοιλιακή χώρα.
Από τον παλμό των αρτηριών.
Επίδραση από την αντλία που δημιουργείται από τη κίνηση των αρθρώσεων.

ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ

Υπάρχουν περίπου 600 με 700 λεμφαδένες κατά μέσο όρο στο ανθρώπινο σώμα. Ο ρόλος τους είναι να φιλτράρουν τη λέμφο πριν αυτή επιστρέψει στο κυκλοφορικό σύστημα. Παρόλο που αυτοί οι λεμφαδένες αυξομειώνονται σε μέγεθος κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, αν καταστραφούν ή πάθουν ζημία δεν αναγεννάτε.
Σε κάθε λεμφαδένα παρατηρούμε προσαγωγά λεμφαγγεία που εισδύουν στην επιφάνεια του ,και απαγωγά λεμφαγγεία που ξεκινούν από την πύλη του λεμφαδένα και εκβάλλουν σε κεντρικότερο λεμφαδένα ή λεμφαγγείο.

Τα προσαγωγά λεμφαγγεία μεταφέρουν τη λέμφο μέσα στον λεμφαδένα, όπου τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού φιλτράρονται. Σ’ άλλο τμήμα του λεμφαδένα, οπού υπάρχουν λευκά αιμοσφαίρια, εξουδετερώνουν τους παθογόνους μικροοργανισμούς που πιθανόν να υπάρχουν.

Τα απαγωγά λεμφαγγεία μεταφέρουν την φιλτραρισμένη λέμφο έξω από τα λεμφαδένα για να συνεχίσει τη πορεία επιστροφής στο κυκλοφορικό σύστημα.

Οι λεμφαδένες βρίσκονται σε διάφορες περιοχές όπως στον αυχένα, στις μασχάλες, στη βουβωνική χώρα κ.α.

Σε περιπτώσεις λοίμωξης μπορεί να πρηστούν.

ΑΜΥΓΔΑΛΗ – ΘΥΜΟΣ ΑΔΕΝΑΣ – ΣΠΛΗΝΑ

Η Αμυγδαλή, ο Θύμος αδένας και η Σπλήνα είναι όργανα του Λεμφικού συστήματος. Λεμφοκύτταρα στην αμυγδαλή προστατεύουν τον οργανισμό από εισπνεόμενους παθογόνους μικροοργανισμούς. Τα ανώριμα Τ λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και αποκτούν τους μοναδικούς υποδοχείς τους στον θύμο αδένα. Η σπλήνα φιλτράρει παθογόνους μικροοργανισμούς και εξαντλημένα αιματοκύτταρα από το αίμα, ενώ αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό αντισωμάτων. Επίσης παράγει, αποθηκεύει και συντονίζει τα λεμφοκύτταρα. Το ίδιο ισχύει και για τον μυελό των οστών που βρίσκεται στα μεγάλα οστά του σώματος.

Αθηνά Κατσιμήτρου-Τιγγινάγκα, Mld/Cdt

Ειδικός Λεμφικής Παροχέτευσης με εξειδίκευση στη τεχνική του Dr. Vodder

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.