25 Αυγούστου 2025

Κατηγορία

Μηχάνημα Ενεργής Θεραπευτικής Κίνησης (ATM2)

# Topics

ενεργή θεραπευτική κίνηση, μηχάνημα ενεργής θεραπευτικής κίνησης, αποκατάσταση μυοσκελετικών παθήσεων, μυοσκελετικές παθήσεις, νευροπλαστικότητα, νευρομυϊκή επανεκπαίδευση

Social sharing

ΜΗΧΑΝΗΜΑ "ΕΝΕΡΓΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ" (ATM): Σύγχρονες Προσεγγίσεις στη Φυσικοθεραπεία

Η σύγχρονη φυσικοθεραπεία και αποκατάσταση έχει εμπλουτιστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια με την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και θεραπευτικών προσεγγίσεων.

Ανάμεσα σε αυτές, το μηχάνημα "Ενεργής Θεραπευτικής Κίνησης" (Active Therapeutic Movement - ATM) αναδεικνύεται ως μια πρωτοποριακή λύση για τη διαχείριση Μυοσκελετικών παθήσεων και τη βελτίωση της λειτουργικότητας των ασθενών. Το σύστημα ATM, και ειδικότερα η δεύτερη γενιά του (ATM2), αντιπροσωπεύει μια παραδειγματική εξέλιξη στον τομέα της αποκατάστασης, συνδυάζοντας τις αρχές της νευροφυσιολογίας με τις σύγχρονες τεχνολογίες υποστήριξης και κίνησης. Η θεραπευτική αυτή μέθοδος βασίζεται στον επαναπρογραμματισμό των νευρομυϊκών προτύπων κίνησης μέσω της εκτέλεσης λειτουργικών ασκήσεων σε ελεγχόμενο περιβάλλον χωρίς πόνο.

Θεωρητικό Υπόβαθρο και Μηχανισμός Δράσης

Η θεωρητική βάση τού συστήματος ATM εδράζεται στις σύγχρονες αρχές τής νευροεπιστήμης και στην κατανόηση της πλαστικότητας του κεντρικού νευρικού συστήματος. Σύμφωνα με τη θεωρία που διέπει την τεχνική, οι ασκήσεις αντίστασης που εκτελούνται μέσω του μηχανήματος «κατευθύνουν» το κεντρικό νευρικό σύστημα να μάθει έναν νέο, βελτιωμένο τρόπο χρησιμοποίησης των μυών, αυτή τη φορά όμως ελεύθερο από πόνο. Αυτή η διαδικασία επιτυγχάνεται μέσω της δημιουργίας ενός περιβάλλοντος στο οποίο ο ασθενής μπορεί να εκτελέσει λειτουργικές κινήσεις, χωρίς να βιώσει τον πόνο που συνήθως συνοδεύει αυτές τις κινήσεις. Ο μηχανισμός δράσης του ATM2 βασίζεται στην αρχή της "mobilization-with-movement", μια έννοια που αναπτύχθηκε από τον Brian Mulligan και έχει ευρεία εφαρμογή στη φυσικοθεραπεία. Το σύστημα επιτρέπει την ασφαλή στήριξη και τοποθέτηση των ασθενών μέσω εξειδικευμένων ιμάντων, ενώ παράλληλα παρέχει τη δυνατότητα εκτέλεσης κινήσεων με ελεγχόμενη αντίσταση. Αυτή η προσέγγιση διευκολύνει την κινητοποίηση συγκεκριμένων τμημάτων τού σώματος και εξασφαλίζει ότι ο ασθενής μπορεί να κινείται χωρίς πόνο, ενεργοποιώντας τους σωστούς μύες και μηχανισμούς.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά και Λειτουργία

Το μηχάνημα ATM2 αποτελεί ένα κάθετο (όρθιο) θεραπευτικό τραπέζι, εξοπλισμένο με τρία σετ εξειδικευμένων ιμάντων. Αυτοί οι ιμάντες επιτρέπουν την ασφαλή υποστήριξη του ασθενούς, ενώ παράλληλα παρέχουν άνετη συμπίεση και τοποθέτηση των συγκεκριμένων επώδυνων περιοχών του σώματος. Η κατακόρυφη διάταξη του μηχανήματος επιτρέπει στον ασθενή να βρίσκεται σε λειτουργική θέση φόρτισης βάρους, κάτι που είναι καθοριστικό για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Η κατασκευή και ο σχεδιασμός τού ATM2 έχουν προστατευθεί από πολλαπλές πατέντες σε διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρώπης, της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και του Καναδά, γεγονός που υποδηλώνει την καινοτομία και την τεχνολογικά προηγμένη φύση τού συστήματος. Η συσκευή έχει σχεδιαστεί να επιτρέπει την εκτέλεση ειδικών ασκήσεων αντίστασης που στοχεύουν στην επαναρρύθμιση των προτύπων ενεργοποίησης των μυών από το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Κλινικές Εφαρμογές και Ενδείξεις

Το φάσμα των κλινικών εφαρμογών τού συστήματος ATM2 είναι ιδιαίτερα ευρύ και καλύπτει μια σειρά από μυοσκελετικές παθήσεις. Το σύστημα έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό στη διαχείριση προβλημάτων τής σπονδυλικής στήλης, συμπεριλαμβανομένων παθήσεων στον μεσοσπονδύλιο δίσκο, προβλημάτων τής αυχενικής και οσφυϊκής μοίρας, καθώς και στην αντιμετώπιση παθήσεων των ώμων και των γονάτων. Επιπλέον, το σύστημα ATM έχει βρει εφαρμογή σε αθλητικές κακώσεις και στην αποκατάσταση αθλητών καθώς επιτρέπει την εκτέλεση λειτουργικών κινήσεων σε ελεγχόμενο περιβάλλον, διευκολύνοντας έτσι την ασφαλή επάνοδο στη φυσική δραστηριότητα. Η δυνατότητα εκτέλεσης κινήσεων χωρίς πόνο καθιστά το σύστημα ιδανικό για ασθενείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα στάσης και για όσους έχουν περιορισμένο εύρος κίνησης λόγου τραυματισμού, ή χρόνιας παθολογίας.

Κλινικά Οφέλη και Αποτελεσματικότητα

Τα κλινικά οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση τού συστήματος ATM2 είναι πολλαπλά και άμεσα αντιληπτά τόσο από τους θεραπευτές, όσο και από τους ασθενείς. Σημαντικά αποτελέσματα σχετικά με τη μείωση του επιπέδου πόνου, τη βελτίωση του εύρους κίνησης, τη γενική αίσθηση ευεξίας και την επίτευξη λειτουργικών στόχων έχουν επιτευχθεί σε ασθενείς άμεσα, κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά τού συστήματος ATM2 είναι ότι η θεραπείες διαρκούν μόνο λίγα λεπτά, αλλά παρέχει άμεση ανακούφιση από τον πόνο. Αυτή η χαρακτηριστική ιδιότητα καθιστά τη μέθοδο ιδιαίτερα ελκυστική τόσο για τους κλινικούς όσο και για τους ασθενείς, ειδικότερα σε περιπτώσεις όπου άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις δεν έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές. Τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα αποτελούν έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα της εφαρμογής τού συστήματος. Τα ευεργετικά αποτελέσματα που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της θεραπείας διατηρούνται μέσω της συνεχούς χρήσης τού συστήματος ATM2, δημιουργώντας έτσι ένα θεραπευτικό πρωτόκολλο που εξασφαλίζει μακροπρόθεσμα οφέλη για τους ασθενείς.

Νευροφυσιολογικές Βάσεις και Μηχανισμοί Προσαρμογής

Η επιστημονική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα ATM2 βασίζεται στις σύγχρονες γνώσεις γύρω από τη νευρομυϊκή προσαρμογή και τη νευρική πλαστικότητα. Η θεραπεία μέσω του ATM2 εκμεταλλεύεται την ικανότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος να επαναπρογραμματίζει τα πρότυπα κινητικής ενεργοποίησης μέσω της επανάληψης συγκεκριμένων κινήσεων σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Ο μηχανισμός δράσης περιλαμβάνει την ενεργοποίηση συγκεκριμένων νευρικών οδών που είναι υπεύθυνες για τον κινητικό έλεγχο και την αισθητηριακή επεξεργασία. Όταν ο ασθενής εκτελεί κινήσεις στο μηχάνημα ATM2 χωρίς να βιώνει πόνο, το κεντρικό νευρικό σύστημα έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει νέες νευρικές συνδέσεις και να ενισχύσει θετικά πρότυπα κινητικού ελέγχου. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως νευρομυϊκή επαναεκπαίδευση και αποτελεί βασικό στοιχείο της σύγχρονης αποκατάστασης. Επιπρόσθετα, η χρήση τού συστήματος ATM2 διευκολύνει την ενεργοποίηση των βαθέων σταθεροποιητικών μυών τής σπονδυλικής στήλης και άλλων αρθρικών συμπλεγμάτων, οι οποίοι συχνά παρουσιάζουν δυσλειτουργία σε καταστάσεις πόνου και τραυματισμού. Η εκ νέου ενεργοποίηση αυτών των μυών είναι καθοριστική για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και λειτουργικότητα του μυοσκελετικού συστήματος.

Εφαρμογή στην Πράξη και Θεραπευτικά Πρωτόκολλα

Η εφαρμογή τού συστήματος ATM2 στην κλινική πράξη απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση και κατανόηση των αρχών τής νευρομυϊκής επαναεκπαίδευσης. Οι θεραπευτές που χρησιμοποιούν το σύστημα πρέπει να είναι σε θέση να αξιολογήσουν τα συγκεκριμένα κινητικά πρότυπα του κάθε ασθενούς και να προσαρμόσουν ανάλογα τις θεραπευτικές παρεμβάσεις. Στην πραγματικότητα είναι συμπλήρωμα των τεχνικών χειροθεραπείας που εφαρμόζει ο εξειδικευμένος θεραπευτής. Το τυπικό θεραπευτικό πρωτόκολλο με ATM2 ξεκινά με την λεπτομερή αξιολόγηση της λειτουργικότητας και των περιορισμών τού ασθενούς. Στη συνέχεια ο θεραπευτής τοποθετεί τον ασθενή στο μηχάνημα, χρησιμοποιώντας τους εξειδικευμένους ιμάντες για να εξασφαλίσει τη σωστή στήριξη και τοποθέτηση. Οι ασκήσεις που εκτελούνται είναι συγκεκριμένες και στοχεύουν στην αντιμετώπιση των παθολογικών κινητικών προτύπων που έχουν αναγνωριστεί κατά την αξιολόγηση. Η διάρκεια των θεραπευτικών συνεδριών είναι σχετικά σύντομη, συνήθως διαρκεί μόλις λίγα λεπτά, γεγονός που καθιστά τη μέθοδο πρακτική και αποτελεσματική από οικονομική άποψη. Η συχνότητα των θεραπειών εξαρτάται από τη φύση και τη σοβαρότητα της παθολογίας, αλλά συνήθως οι ασθενείς παρουσιάζουν βελτίωση μετά από μερικές μόνο συνεδρίες.

Επιστημονική Τεκμηρίωση και Έρευνα

Η επιστημονική τεκμηρίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος ATM2 συνεχώς εμπλουτίζεται με νέες κλινικές μελέτες και ερευνητικές εργασίες. Πρόσφατες κλινικές μελέτες έχουν τεκμηριώσει την αποτελεσματικότητα του συστήματος ATM2 σε ασθενείς που πάσχουν από προβλήματα μεσοσπονδυλίων δίσκων, προβλήματα της αυχενικής και της οσφυϊκής μοίρας τής σπονδυλικής στήλης, προβλήματα των ώμων και των γονάτων. Αυτές οι μελέτες παρέχουν στερεά επιστημονική βάση για τη χρήση τού συστήματος σε κλινική πράξη και υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά του ως θεραπευτικής παρέμβασης. Παράλληλα, η έρευνα στον τομέα τής τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης για την αξιολόγηση της φυσικοθεραπευτικής κίνησης μέσω καμερών βάθους αναδεικνύει νέες δυνατότητες για την ενίσχυση των παραδοσιακών θεραπευτικών μεθόδων όπως το ATM2. Αυτές οι τεχνολογικές εξελίξεις υπόσχονται περαιτέρω βελτίωση στην ακρίβεια της αξιολόγησης και την εξατομίκευση των θεραπευτικών παρεμβάσεων.

Προοπτικές και Μελλοντικές Εξελίξεις

Η εξέλιξη του συστήματος ATM και των παρόμοιων τεχνολογιών αποκατάστασης συνεχίζεται με γρήγορους ρυθμούς, καθώς νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και τεχνολογικές καινοτομίες ενσωματώνονται στη θεραπευτική πρακτική. Η ενσωμάτωση στοιχείων από τη βιομηχανία τής τεχνητής νοημοσύνης και της αυτοματοποίησης αναμένεται να οδηγήσει στην ανάπτυξη ακόμη πιο εξειδικευμένων και προσαρμοσμένων θεραπευτικών προσεγγίσεων. Επιπλέον, η συνεχής έρευνα στους τομείς τής νευροφυσιολογίας και της κινητικής μάθησης θα συνεισφέρει στη βελτίωση της κατανόησης των μηχανισμών μέσω των οποίων λειτουργούν συστήματα όπως το ATM2. Αυτή η εμβάθυνση στις επιστημονικές βάσεις θα επιτρέψει την ανάπτυξη ακόμη πιο στοχευμένων και αποτελεσματικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Η ενσωμάτωση του συστήματος ATM2 σε ολοκληρωμένα προγράμματα αποκατάστασης, σε συνδυασμό με άλλες σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους, αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω την αποτελεσματικότητά του και να διευρύνει το φάσμα των εφαρμογών του. Αυτή η ολιστική προσέγγιση στην αποκατάσταση αντιπροσωπεύει το μέλλον τής φυσικοθεραπείας και της αποκατάστασης.

Συμπεράσματα

Το μηχάνημα Ενεργής Θεραπευτικής Κίνησης (ATM2) αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο στον τομέα τής φυσικοθεραπείας και της αποκατάστασης. Βασιζόμενο στις σύγχρονες νευροεπιστημονικές αρχές και τη δυνατότητά του να παρέχει άμεση και μακροπρόθεσμη ανακούφιση από τον πόνο, το σύστημα αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τους επαγγελματίες υγείας. Η ευρεία γκάμα εφαρμογών τού συστήματος, από τη θεραπεία παθήσεων της σπονδυλικής στήλης έως την αποκατάσταση αθλητικών κακώσεων, καθιστά το ATM2 μια ευέλικτη και προσαρμόσιμη θεραπευτική λύση. Η συνεχής επιστημονική τεκμηρίωση της αποτελεσματικότητάς του, σε συνδυασμό με την πρακτικότητα της εφαρμογής του, το ορίζει ως μια ελκυστική επιλογή τόσο για τους θεραπευτές όσο και για τους ασθενείς. Καθώς η έρευνα και η τεχνολογική ανάπτυξη συνεχίζονται, αναμένουμε περαιτέρω βελτιώσεις και εξελίξεις που θα ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες του συστήματος ATM2 και παρόμοιων θεραπευτικών τεχνολογιών. Αυτές οι εξελίξεις υπόσχονται μια πιο αποτελεσματική και εξατομικευμένη προσέγγιση στη θεραπεία Μυοσκελετικών παθήσεων, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και στην πρόοδο της σύγχρονης ιατρικής.

Πηγές

BackProject Corporation. (2025). The Active Therapeutic Movement 2 (ATM2). Retrieved from https://www.backproject.com/news/active-therapeutic-movement-2-atm2 .
Sensors (2025). Machine Learning-Based Computer Vision for Depth Camera-Based Physiotherapy Movement Assessment: A Systematic Review. Sensors, 25(5), 1586.
Journal of Physical Therapy Science (2014). A preliminary study to evaluate postural improvement in subjects with scoliosis: active therapeutic movement version 2 device and home exercises using the Mulligan's mobilization-with-movement concept. PubMed, PMID: 25150424.
Advanced Chiropractic Center (2024). Active Therapeutic Movement-2 Pro (ATM-2 PRO). Retrieved from https://advanced-chiropractic-center.com/active-therapeutic-movement-2-pro-atm-2-pro/ .
ACC Chiropractic Clinic (2025). Active Therapeutic Movement (ATM2). Retrieved from https://acc.vn/en/acc-combined-therapies/relieving-pain-conditions-sorts-difficult-treat-atm-2-machine/ .

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.