ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ

Ο αθροιστικός πονοκέφαλος είναι ένας σπάνιος και πολύ επώδυνος τύπος πονοκεφάλου. Συνήθως εμφανίζεται με περιόδους συχνών κρίσεων και προκαλεί έντονο πόνο μέσα ή γύρω από το ένα μάτι στη μία πλευρά του κεφαλιού.

Οι περίοδοι με αθροιστική κεφαλαλγία μπορεί να διαρκέσουν από εβδομάδες έως μήνες. Ο πόνος που προκαλείται είναι έντονος και τείνει να επαναλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο κάθε φορά. Εμφανίζεται σε ομάδες ή συστάδες, και κάθε κρίση διαρκεί κατά μέσο όρο περίπου 1 έως 3 ώρες. Η συχνότητα εμφάνισης μπορεί να κυμαίνεται από κάθε δεύτερη ημέρα έως πολλές φορές την ημέρα. Συνήθως ξυπνά τον ασθενή στη μέση της νύκτας με έντονο πόνο μέσα ή γύρω από το ένα μάτι στη μια πλευρά του κεφαλιού. Χαρακτηρίζεται από περιοδικές εξάρσεις, γνωστές ως "cluster periods" και μπορεί να διαρκέσουν συνολικά από εβδομάδες έως μήνες, συνήθως ακολουθούνται από περιόδους ύφεσης, όπου οι "κρίσεις" με έντονο πονοκέφαλο σταματούν εντελώς. Κατά τη διάρκεια της ύφεσης, ο ασθενής μπορεί να μην έχει καθόλου πονοκέφαλο για μήνες και μερικές φορές ακόμη και χρόνια. Αυτή η περίπτωση πονοκεφάλου είναι σπάνια και δεν απειλεί τη ζωή του πάσχοντα.

Συμπτώματα

Ο αθροιστικός πονοκέφαλος εμφανίζεται συνήθως χωρίς προειδοποίηση, αν και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προηγηθεί ναυτία και αύρα όπως στην ημικρανία. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:

Βασανιστικός πόνος μέσα ή γύρω από το ένα μάτι, που ενδέχεται να ακτινοβολεί σε άλλες περιοχές του κεφαλιού, του αυχένα και των ώμων
Ο πόνος είναι μονόπλευρος
Συνοδεύεται από ανησυχία
Υπερβολικά δάκρυα στο μάτι
Ερυθρότητα στο μάτι
Καταρροή ή απόφραξη στη μύτη από την πληγείσα πλευρά
Εφίδρωση στο μέτωπο ή το πρόσωπο
Ωχρό πρόσωπο ή με εξάψεις
Οίδημα γύρω από το μάτι στη πληγείσα περιοχή
Πτώση του βλεφάρου

Χαρακτηριστικά των περιόδων έξαρσης (Cluster periods)

Μια περίοδος έξαρσης διαρκεί από έξι έως δώδεκα εβδομάδες. Ο χρόνος έναρξης και η διάρκεια κάθε περιόδου μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενη. Για παράδειγμα μπορεί να εμφανίζεται εποχιακά, κάθε άνοιξη ή κάθε φθινόπωρο.
Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν περιστασιακούς αθροιστικούς πονοκεφάλους, που διαρκούν από μια εβδομάδα έως ένα χρόνο, ακολουθούμενοι από μια περίοδο ύφεσης (ελεύθερη πόνου), που μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 12 μήνες.
Οι ασθενείς με χρόνιους αθροιστικούς πονοκεφάλους, υποφέρουν για χρονικό διάστημα περισσότερο από ένα χρόνο, ενώ οι περίοδοι ελεύθεροι πόνου μπορεί να διαρκέσουν λιγότερο από ένα μήνα.
Στη περίοδο έξαρσης, ο πονοκέφαλος εμφανίζεται συνήθως κάθε ημέρα την ίδια ώρα (μερικές φορές πάνω από μια φορά/ημέρα). Μπορεί να διαρκέσει από 15 λεπτά έως τρεις ώρες.
Τις περισσότερες φορές συμβαίνει την νύκτα, μία ή δυο ώρες μετά την κατάκλιση. Ο πόνος συνήθως υποχωρεί ξαφνικά, τόσο ξαφνικά όσο άρχισε, με ταχέως μειούμενη ένταση. Οι ασθενείς τότε είναι χωρίς πόνο, αλλά εξαντλημένοι.

Αιτίες

Η ακριβής αιτία των αθροιστικών πονοκεφάλων είναι άγνωστη, αλλά τα μοτίβα του πόνου υποδεικνύουν ότι δυσλειτουργία στο βιολογικό ρολόι του σώματος (υποθάλαμος) ενδεχομένως να παίζει κάποιο ρόλο. Σε αντίθεση με την ημικρανία και τον πονοκέφαλο τάσης, ο αθροιστικός πονοκέφαλος γενικά δεν συνδέεται με παράγοντες όπως ορισμένα τρόφιμα, ορμονικές αλλαγές ή άγχος. Σε περίοδο έξαρσης εντούτοις, η κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να πυροδοτήσει τον πονοκέφαλο, ως εκ τούτου πρέπει να αποφεύγεται. Άλλοι πιθανοί παράγοντες ενεργοποίησης περιλαμβάνουν τη χρήση φαρμάκων, όπως τα νιτρώδη, φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία καρδιακών παθήσεων.

Παράγοντες κινδύνου

Πολλοί παράγοντες μπορούν να συντελέσουν στην εκδήλωση του αθροιστικού πονοκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων του άγχους, της έλλειψης ύπνου, της κακής διατροφής και της κακής στάσης. Επιπλέον:

Φύλο, οι άνδρες κινδυνεύουν περισσότερο
Ηλικία, οι περισσότεροι που κινδυνεύουν να εμφανίσουν αθροιστικό πονοκέφαλο είναι ηλικίας μεταξύ 20 και 50 ετών, αν και μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία
Κάπνισμα, οι καπνιστές κινδυνεύουν περισσότερο. Ωστόσο, η διακοπή του καπνίσματος συνήθως δεν έχει καμία επίδραση στον πονοκέφαλο
Κατανάλωση αλκοόλ
Οικογενειακό ιστορικό

Ο πονοκέφαλος μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την καθημερινότητα και την απόδοση στην εργασία. Η συχνή επαναληπτικότητα του πόνου μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα συγκέντρωσης, κατάθλιψης και επίμονου άγχους.

Διάγνωση

Η διάγνωση στηρίζεται στο λεπτομερές ιστορικό των κρίσεων του πονοκεφάλου. Συμπεριλαμβανομένων της θέσης του πόνου, της έντασης και των σχετικών συμπτωμάτων (διάρκεια, συχνότητα). Ο ιατρός μπορεί να χρειαστεί αξονική ή μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου για να αποκλείσει σοβαρές παθολογικές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα ένα όγκο στον εγκέφαλο ή ανεύρυσμα.

Θεραπεία

Η διαχείριση του αθροιστικού πονοκεφάλου απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση. Η θεραπεία με φαρμακευτικά προϊόντα,εναλλακτικές και συμπληρωματικές θεραπείες, σε συνδυασμό με αλλαγές στον τρόπο ζωής, μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των επεισοδίων. Ο στόχος της θεραπευτικής προσέγγισης είναι η μείωση της συχνότητας εμφάνισης, της έντασης του πόνου και της διάρκειας των κρίσεων.

Κρανιοϊερή Θεραπεία (Dr John Upledger)

Η Κρανιοϊερή Θεραπεία είναι μια ευρέως χρησιμοποιούμενη θεραπευτική προσέγγιση για διάφορα προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των πονοκεφαλιών, των προβλημάτων με τον ύπνο, του στρες και των προβλημάτων με το νευρικό σύστημα.

Καθοριστικό ρόλο στην Κρανιοϊερή Θεραπεία διαδραματίζει το Κρανιοϊερό Σύστημα. Η λειτουργικότητα του Εγκεφάλου, αλλά και του Νωτιαίου Μυελού (βασικές συνιστώσες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος), εξαρτώνται άμεσα από την λειτουργικότητα όλων εκείνων των δομών που τα περιβάλλουν (οστά του κρανίου, του προσώπου, σπονδυλική στήλη, ιερό οστού, ενδοκρανιακές μεμβράνες, σπονδυλικές μήνιγγες, περιτονία, εγκεφαλονωτιαίο υγρό κλπ.). Όλες αυτές οι δομές αποτελούν το Κρανιοϊερό Σύστημα, το οποίο πάλλεται με μία συμμετρική, ισορροπημένη και ρυθμική κίνηση, δηλαδή τον Κρανιοϊερό Ρυθμό. Σύμφωνα με τον Dr John Upledger πρόκειται για τον ρυθμό παραγωγής και απορρόφησης του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, ο οποίος μέσω του νευρικού συστήματος μεταφέρεται σε όλα τα μέρη του σώματος. Ο ρόλος του Κρανιοϊερού Συστήματος είναι τόσο ζωτικός, όσον αναφορά την λειτουργικότητα του εγκέφαλου και του νωτιαίου μυελού, ώστε η ανισορροπία ή η δυσλειτουργία του μπορεί να προκαλέσει σε ένα άτομο αισθητικές, κινητικές, ή νευρολογικές διαταραχές. Κάθε όργανο, μυς, ή ιστός συνδέεται με το κρανιοϊερό σύστημα διαμέσου της νευρικής οδού και των συνδέσεων της περιτονίας. Αυτή η σύνδεση παρέχει την οδό για μία διπλής φοράς διαδικασία αλληλεπίδρασης, μέσω της οποίας μπορεί να αναγνωριστεί αλλά και να αποκατασταθεί η δυσλειτουργία. Η δυσλειτουργία αντανακλάται στους ιστούς του κρανιοϊερού συστήματος και οι διορθωτικές δυνάμεις που εφαρμόζονται στο σύστημα αντανακλώνται πίσω στην προσβληθείσα περιοχή. Περιορισμοί, μπλοκαρίσματα, ή δυσλειτουργίες κάθε είδους οπουδήποτε μέσα στο σώμα αντανακλώνται ως διαταραχές του ρυθμού και της συμμετρίας στο κρανιοϊερό σύστημα. Ο θεραπευτής τοποθετεί τα χέρια του πολύ απαλά επάνω στο σώμα του ασθενή, αναγνωρίζει τις περιοχές περιορισμού ή τάσης και ακολουθεί τις ανεπαίσθητες εσωτερικές έλξεις ή στρέψεις που εκδηλώνονται από το κρανιοϊερό σύστημα μέχρι να βρεθούν και να απελευθερωθούν τα σημεία αντίστασης. Με αυτόν τον τρόπο επιτρέπει στους ιστούς να επιστρέψουν σε φυσιολογική λειτουργικότητα. Ο θεραπευτής, δηλαδή, προσπαθεί να αποκαταστήσει την ισορροπία στο κρανιοϊερό σύστημα.΄Η θεραπευτική αγωγή είναι γενικά κατευναστική, χαλαρωτική και ευχάριστη. Δημιουργεί μία αίσθηση άνεσης, ηρεμίας και ευεξίας. Αν θεωρήσουμε λοιπόν, πως η δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (υποθάλαμος) διαδραματίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση του αθροιστικού πονοκεφάλου, επηρεάζοντας την διαδικασία της ομοιόστασης, δηλαδή της προσαρμοστικής ικανότητας του οργανισμού, τότε η Κρανιοϊερή Θεραπεία μπορεί να συνεισφέρει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του πάσχοντα.