28 Ιουνίου 2003

Κατηγορία

Πονοκέφαλος - Ημικρανίες

# Topics

πονοκέφαλος, ημικρανίες, Πονοκέφαλος - Ημικρανίες, αυχενογενής πονοκέφαλος, γυναίκες και ημικρανία, αθροιστικός πονοκέφαλος

Social sharing

ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ - ΗΜΙΚΡΑΝΙΕΣ

Ο πονοκέφαλος και η ημικρανία αποτελούν δύο συηθισμένα προβλήματα υγείας που επηρεάζουν ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων καθημερινά. Παρά τις ομοιότητες τους, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στην κλινική τους παρουσία και στην επιστημονική τους κατανόηση.

Πονοκέφαλος

Ο πονοκέφαλος σαν σύμπτωμα είναι τόσο συνηθισμένο, ώστε μερικοί άνθρωποι να το θεωρούν σαν κάτι φυσιολογικό για την ζωή τους ή αφού έχουν εξαντλήσει αρκετές θεραπευτικές προσπάθειες, χωρίς αποτέλεσμα, να το έχουν αποδεχθεί. Είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πόνο στην περιοχή του κεφαλιού. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα ποικίλων παραγόντων όπως έλλειψη ύπνου, άγχος, καιρικές αλλαγές ή ακόμα και κατανάλωση ορισμένων τροφών. Στις Η.Π.Α. το 18% των γυναικών και το 6% των ανδρών πάσχουν από πονοκέφαλο, αλλά μόνον οι μισοί ακολουθούν κάποια θεραπευτική αγωγή. Επίσης, περίπου το 90% των ανδρών και το 95% των γυναικών έχουν τουλάχιστον μια κρίση πονοκεφάλου ετησίως. Υπάρχουν δυο βασικοί τύποι πονοκέφαλου: ο πρωτοπαθής πονοκέφαλος, που αφορά ποσοστό μεγαλύτερο από το 90% των περιπτώσεων, και ο δευτεροπαθής πονοκέφαλος. Αναλυτικά:

Α) Πρωτοπαθής Πονοκέφαλος

Ο πιο κοινός τύπος πρωτοπαθούς πονοκεφάλου είναι ο Πονοκέφαλος Τάσης (75%). Αναπτύσσεται προοδευτικά, ο πόνος καλύπτει συνήθως ολόκληρο το κεφάλι, τον λαιμό και τους ώμους, ενώ παρατηρείται έντονος μυϊκός σπασμός στην περιοχή. Αυτή η μορφή πονοκέφαλου είναι συνήθως αποτέλεσμα stress, ή μιας επιβαρυμένης ημέρας. Επίσης, για την εμφάνιση του έχουν ενοχοποιηθεί ψυχολογικοί παράγοντες. Άλλος τύπος πονοκεφάλου είναι εκείνος που οφείλεται σε Αυχενικό Σύνδρομο, Αυχενογενής Πονοκέφαλος. Προκαλείται συνήθως από επαναλαμβανόμενη κακή στάση κατά την διάρκεια της εργασίας ή της ξεκούρασης, όπως είναι η πρόσθια ολίσθηση της κεφαλής. Ο αθροιστικός πονοκέφαλος (Cluster headaches), είναι σπάνιος (αφορά στο 1% του πληθυσμού). Οι άνδρες υποφέρουν σε ποσοστό 85%, ο πόνος είναι πολύ δυνατός, αλλά με διάρκεια όχι μεγαλύτερης της μιας ή δύο ωρών. Το επίκεντρο του πόνου εστιάζεται στο μάτι (ερεθισμένο και υγρό). Επίσης, παρατηρείται ρινική συμφόρεση στην προσβεβλημένη πλευρά, συνήθως εμφανίζεται στη μέση της νύκτας την ίδια ώρα. Τις περισσότερες φορές υπάρχει ιστορικό αλκοολισμού, ενώ ο ασθενής είναι βαρύς καπνιστής. Πονοκέφαλος αναπήδησης (Rebound headache) προκαλείται σε ασθενείς με πονοκέφαλο τάσης ή ημικρανίες. Εμφανίζεται ως το αποτέλεσμα συστηματικής κατανάλωσης παυσίπονων φαρμάκων σε καθημερινή ή σχεδον καθημερινή βάση, αντίθετα με τις οδηγίες.

Β) Δευτεροπαθής Πονοκέφαλος

Ο πονοκέφαλος είναι σύμπτωμα άλλης πάθησης, όπως για παράδειγμα στην υπερτάση. Πιο σπάνια ο πονοκέφαλος είναι σύμπτωμα μιας επικίνδυνης για την ζωή του ασθενή πάθησης, όπως το εγκεφαλικό ανεύρυσμα, ο όγκος εγκεφάλου, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα ή υψηλή αρτηριακή πίεση.

Ημικρανία

Η ημικρανία, από την άλλη πλευρά, είναι ένα πιο σύνθετο και ενοχλητικό πρόβλημα, αποτελεί σαφώς μια πιο δυσάρεστη κατάσταση. Ο πόνος γίνεται συνήθως αντιληπτός στην μία πλευρά του κεφαλιού (60%). Ο πόνος στην ημικρανία συνοδεύεται συχνά από άλλα συμπτώματα όπως αυξημένη ευαισθησία στο φως, τον ήχο και την κίνηση, επίσης, ο ασθενής έχει διαταραχές στην όραση (θολούρα, οπτικά φαινόμενα όπως σκοτεινά ή φωτεινά σημεία, ραβδώσεις κ.α.), ναυτία κ.ά. Περίπου οι τρεις στους τέσσερεις που πάσχουν από ημικρανίες είναι γυναίκες. Ο πόνος ενδέχεται να διαρκεί από λίγες ώρες έως και μερικές ημέρες, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινότητα του ατόμου.

Διαφορές μεταξύ Πονοκεφάλου και Ημικρανίας

Παρά τις κοινές ενδείξεις πόνου στο κεφάλι, υπάρχουν κάποιες σημαντικές διαφορές μεταξύ πονοκεφάλου και ημικρανίας. Η ημικρανία συνήθως περιλαμβάνει έντονο και παλλόμενο πόνο, ενώ ο πονοκέφαλος μπορεί να είναι πιο συνεχής και ευρύτερος. Επίσης, η ημικρανία συνδέεται συχνά με αύξηση της νευροευαισθησίας, ενώ ο πονοκέφαλος μπορεί να είναι αποτέλεσμα πιο συγκεκριμένων παραγόντων όπως η έλλειψη ύπνου.

Αιτιολογία

Η επιστημονική κατανόηση του πονοκεφάλου και της ημικρανίας εξελίσσεται συνεχώς. Οι μελέτες έχουν δείξει ποικιλία αιτιών που μπορεί να προκαλούν κάποια μορφή πονοκεφάλου. Τέτοιες μπορεί να είναι: το άγχος, οι διατροφικές συνήθειες, το κάπνισμα, το αλκοόλ -ιδιαίτερα το κόκκινο κρασί και η μπύρα-, ορμονικές διαταραχές, η θεραπεία με οιστρογόνα, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η προσωπικότητα του ανθρώπου (υπέρμετρες φιλοδοξίες), οι αλλαγές στις συνήθειες (ύπνου, ωρών φαγητού κ.ά.), η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών, τα προσβλητικά λεκτικά ερεθίσματα, η αλλαγή του καιρού, η κατάθλιψη, μυϊκός σπασμός στη περιοχή του αυχένα κ.ά. Ένα εύλογο ερώτημα είναι "πότε κάποιος που πάσχει από πονοκεφάλους πρέπει να επισκεφθεί έναν ειδικό", αλλά και πώς να του περιγράψει την σοβαρότητα της κατάστασής του. Θα πρέπει να αναζητήσει βοήθεια όταν:

Έχει τρεις ή περισσότερες κρίσεις πονοκεφάλου την εβδομάδα.
Έχει ανάγκη παυσίπονου φάρμακου καθημερινά, ή σχεδόν καθημερινά.
Μαζί με τον πονοκέφαλο παρουσιάζει δύσκαμπτο αυχένα, ή πυρετό.
Ο πονοκέφαλος συνοδεύεται από διαταραχή της αναπνοής, πυρετό ή συμπτώματα στα μάτια, τα αυτιά, την μύτη, ή τον λάρυγγα.
Ζαλίζεται, είναι ασταθής, υπάρχει διαταραχή της ομιλίας, γενικευμένη αδυναμία, αισθητικές διαταραχές.
Συνυπάρχει σύγχυση.
Ο πονοκέφαλος παρουσιάζεται μετά από κτύπημα στο κεφάλι.
Ο πονοκέφαλος πυροδοτείται από έντονη προσπάθεια, βήχα, σκύψιμο, ή σεξουαλική δραστηριότητα.
Παρατηρείται συνεχής επιδείνωση των συμπτωμάτων.
Αλλάζει μορφή.
Συνοδεύεται από εμετούς.
Πονοκεφάλους μετά την ηλικία των 50 ετών.

Πολλές φορές υπάρχει η δυσκολία της περιγραφής των συμπτωμάτων και της αξιολόγησης της σοβαρότητας του προβλήματος. Για τον σκοπό αυτό, μια ομάδα ερευνητών έχει σχεδιάσει ερωτηματολόγιο, όπου με βάση την βαθμολογία που συγκεντρώνει ο κάθε ασθενής μπορεί να αξιολογηθεί η βαρύτητα της κατάστασής του, αλλά και αποτελεί το μέτρο σύγκρισης για την εξέλιξη της θεραπευτικής προσέγγισης.

Θεραπεία

Υπάρχουν πολλά και καλά φάρμακα για να προλάβουν ή να σταματήσουν τον πονοκέφαλο. Είναι, όμως, αυτός ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης; Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης ενός προβλήματος είναι να γνωρίσεις το πρόβλημα. Ο ασθενής πρέπει να ενημερωθεί για το πρόβλημα του και να καταλάβει τον μηχανισμό που τον προκαλεί, ώστε να πάρει τον έλεγχο στα χέρια του, αντί να βρίσκει υποκατάστατα, που ενδεχομένως προσωρινά να του προσφέρουν ανακούφιση. Το πρώτο βήμα για να γνωρίσει ο ασθενής το πρόβλημά του είναι το "Ημερολόγιο του Πονοκεφάλου". Κάθε φορά που εμφανίζεται πονοκέφαλος θα πρέπει να καταγράφονται πληροφορίες, χρήσιμες τόσο για τον ίδιο τον ασθενή, όσο και για τον θεραπευτή που έχει την ευθύνη της θεραπευτικής προσέγγισης. Οι πληροφορίες που καταγράφονται είναι:

Ημερομηνία και ώρα.
Δραστηριότητες προ της εμφάνισης, όπως τι έφαγε, συναισθηματική φόρτιση, συνθήκες ύπνου και οτιδήποτε άλλο χρήσιμο.
Εντοπισμός του πόνου.
Περιγραφή του πόνου (πιεστικός, καυστικός κ.α.).
Ένταση του πόνου, με τη χρησιμοποίηση της κλίμακας του πόνου 1 έως 10. Αυτό σημαίνει: 1-3 ελαφρός, 4-5 μέτριος, 6-8 έντονος, 9-10 ανυπόφορος.
Διάρκεια.
Συνοδά συμπτώματα, ναυτία, ζάλη κ.ά.
Προσπάθεια αντιμετώπισης, φάρμακα ή άλλα.
Αποτέλεσμα της προσπάθειας αντιμετώπισης ή άλλες παρενέργειες.

Άλλο σημαντικό βήμα που πρέπει να κάνει ο ασθενής για την αντιμετώπιση του πονοκεφάλου είναι η ενίσχυση του φυσικού αμυντικού μηχανισμού του σώματος, που αποτελεί ίσως το περισσότερο αξιόπιστο σύμμαχο που διαθέτει. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω διαφόρων θεραπευτικών προσεγγίσεων -διαλογισμός, γίογκα-, καθώς και συμπληρωματικών ή εναλλακτικών θεραπειών, όπως είναι η Κρανιοϊερή Θεραπεία του Dr John Upledger. Η φιλοσοφία της συγκεκριμένης τεχνικής βασίζεται στην εκτίμηση της λειτουργικότητας του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και στην εν συνεχεία αποκατάσταση περιοχών με δυσλειτουργία, ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία της αυτοδιόρθωσης ή αυτορύθμισης του συστήματος, και η αποκατάσταση της ομοιόστασης, δηλαδή της δυναμικής ισορροπίας του οργανισμού. Ο αριθμός των συνεδριών ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο και από περιστατικό σε περιστατικό. Ενδεχομένως να χρειαστούν από μία έως τρεις θεραπείες την εβδομάδα, για μια ή περισσότερες εβδομάδες. Τέλος ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθεί ένα πρόγραμμα αεροβικής άσκησης, δηλαδή δραστηριότητες μικρής έντασης αλλά μεγάλης αξίας. Στατικό ποδήλατο, περπάτημα, κολύμπι, κ.α. είναι δραστηριότητες που δεν καταπονούν τον οργανισμό, αλλά προκαλούν την παραγωγή ενδορφίνης· μιας χημικής ουσίας του σώματος που ελαττώνει τον πόνο και βελτιώνει την διάθεση.

Συμπεράσματα

Συνοψίζοντας, ο πονοκέφαλος και η ημικρανία αποτελούν δύο σύνθετα φαινόμενα που απαιτούν διαφορετικές προσεγγίσεις στη διάγνωση και τη θεραπεία. Η σωστή κατανόηση των εν λόγω παθήσεων μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής των ατόμων που πάσχουν από αυτές.

Πηγές

https://www.medicalnewstoday.com/articles/324890?c=1042804035941
https://www.pennmedicine.org/updates/blogs/health-and-wellness/2019/november/migraines-vs-headaches
https://www.webmd.com/migraines-headaches/migraine-vs-other-headaches
Headache and migraine: a leading cause of absenteeism, Khosrow Baigi, Walter Francis Stewart

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.