Ο πόνος στο αυχένα είναι ένα συχνό πρόβλημα υγείας με δυσάρεστες συνέπειες για την καθημερινή προσωπική και επαγγελματική ζωή των ασθενών.

Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, περίπου 10% του πληθυσμού πάσχουν από πόνους του αυχένα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πόνος στον αυχένα έχει περιόδους έξαρσης και περιόδους ύφεσης. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που διαρκούν για περισσότερο από 3 μήνες και έτσι γίνονται χρόνιοι. Το ερώτημα, ποια είναι η καλύτερη επιλογή για τον ασθενή, παραμένει υπό έρευνα. Υπάρχουν μόνο λίγα επιστημονικά τεκμηριωμένα δεδομένα για το ποια θεραπευτική αγωγή προσφέρει την καλύτερη ανακούφιση στον ασθενή με πόνο στον αυχένα. Πρόσφατα, γιατροί από τον Καναδά, δημοσίευσαν τα αποτελέσματα θεραπευτικών δοκιμών που διεξήγαγαν σε 151 άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι έπασχαν από χρόνιο πόνο στον αυχένα, ήπιας μορφής. Με τυχαιοποιημένο τρόπο χώρισαν τους ασθενείς σε 4 ομάδες, για να υποβληθούν σε 4 διαφορετικές μορφές θεραπείας, για διάρκεια 12 εβδομάδων. Οι μορφές θεραπείες που εφαρμόστηκαν ήταν:

• Η πρώτη ομάδα ήταν η ομάδα ελέγχου και έλαβε θεραπεία placebo (εικονική θεραπεία) που αποτελείτο από ζεστά - κρύα επιθέματα και μάλαξη.
• Στη δεύτερη ομάδα δόθηκε ένα ειδικό μαξιλάρι που στήριζε τον αυχένα μαζί με την αγωγή placebo.
• Η τρίτη ομάδα έκανε ασκήσεις του αυχένα και ταυτόχρονα λάμβανε την αγωγή placebo. Οι ασκήσεις του αυχένα διαρκούσαν από 5 έως 10 λεπτά και αφορούσαν κυρίως ισομετρικές κινήσεις του κεφαλιού, του αυχένα και των ώμων. Αρχικά οι ασθενείς έκαναν τις ασκήσεις κάτω από την επίβλεψη του φυσιοθεραπευτή και ακολούθως, συνέχιζαν μόνοι τους, στο σπίτι. 
• Η τέταρτη ομάδα έλαβε και τις 3 θεραπείες, δηλαδή έκανε τις ασκήσεις, χρησιμοποιούσε το ειδικό μαξιλάρι με στήριξη του αυχένα και την αγωγή placebo.

Οι συμμετέχοντες ελάμβαναν θεραπείας από φυσιοθεραπευτές για περίοδο 6 εβδομάδων. Η κατάσταση τους αξιολογείτο από ανεξάρτητους εκτιμητές στην αρχή της έρευνας και μετά στις 3, 6, 12, 24 εβδομάδες και 12 μήνες. Η αξιολόγηση στις 12 εβδομάδες θεωρήθηκε ως η καθοριστική για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Η αποτελεσματικότητα της κάθε θεραπείας βασίστηκε σε ειδικό ερωτηματολόγιο αξιολόγησης του πόνου του αυχένα.

Αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι κατά τη 12η εβδομάδα, η ομάδα που λάμβανε και τις 3 μεθόδους (placebo, ασκήσεις και μαξιλάρι στήριξης), ανέφερε σημαντική βελτίωση στον πόνο. Οι άλλες 3 ομάδες δεν ανέφεραν οποιαδήποτε βελτίωση. Τα συμπεράσματα των Καναδών γιατρών ήταν ότι τα καλύτερα αποτελέσματα επιτεύχθηκαν όταν οι ασθενείς χρησιμοποιούσαν μαξιλάρι με στήριξη του αυχένα με ταυτόχρονη διενέργεια ασκήσεων του αυχένα οι οποίες τους είχαν διδαχθεί από τους φυσιοθεραπευτές. Ούτε το μαξιλάρι από μόνο του, ούτε οι ασκήσεις από μόνες τους, είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς με ήπιο χρόνιο πόνο του αυχένα, θα μπορούσαν να επιτύχουν τα καλύτερα αποτελέσματα ανακούφισης από την πάθηση τους εάν με τη συμβουλή και παρακολούθηση από το γιατρό τους, τύχουν εκπαίδευσης από φυσιοθεραπευτή για τη διενέργεια ασκήσεων του αυχένα και την ορθή χρήση μαξιλαριών με στήριξη του αυχένα. Στις περιπτώσεις ασθενών με σοβαρής μορφής πόνους στον αυχένα, πιθανόν η κατάσταση να είναι διαφορετική και σε κάθε περίπτωση, οι ασθενείς πρέπει να ακολουθούν θεραπείες που τους συστήνει ο γιατρός σε συνεργασία με φυσικοθεραπευτή, μετά από ενδελεχή αξιολόγηση της πάθησης τους.

Πηγές

• Effect of Therapeutic Exercise and Sleeping Neck Support on Patients with Chronic Neck Pain: A Randomized Clinical Trial, The Journal of Rheumatology 2007;34:151–158, Ιανουάριος 2007.
• American Academy of Physical Medicine and Rehabilitation