Ο Εγκέφαλος και ο Νωτιαίος Μυελός – οι δυο βασικές συνιστώσες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) – απαιτούν ένα ισορροπημένο φυσιολογικό περιβάλλον, ώστε να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Το Κρανιοϊερό Σύστημα είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνο να παρέχει αυτό το περιβάλλον.

 Το Κρανιοϊερό Σύστημα είναι ένα φυσιολογικό σύστημα που πληροί τα κριτήρια για να χαρακτηριστεί ως ένα Ημίκλειστο Υδραυλικό Σύστημα. Περιβάλλεται από ένα αδιάβροχο τοίχωμα, που σχηματίζει η εξωτερική επιφάνεια των μηνίγγων η Σκληρά Μήνιγγα (dural mater or dural membrane). Η ελεγχόμενη ροή υγρών στο Κρανιοϊερό Σύστημα παρέχεται κυρίως από το Χοριοειδές Πλέγμα, ενώ η ελεγχόμενη εκροή παρέχεται σε μεγάλο μέρος από το Αραχνοειδές Κοκκιώδες Σύστημα. Το υγρό αυτό είναι το Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό (ΕΝΥ), το οποίο αποστάζεται από το αίμα μέσω του Χοριοειδούς Πλέγματος και επιστρέφει στο αίμα με το Αραχνοειδές Κοκκιώδες Σύστημα.

Η απόσταξη και η απορρόφηση του ΕΝΥ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην οσμωτική πίεση και σε ένα ειδικό μηχανισμό μεταφοράς. Ο Dr. Upledger έχει αναγνωρίσει ιδιοδεκτικούς νευρώνες από την Οβελιαία Ραφή έως τις Κοιλίες του Εγκεφάλου, οι οποίοι ελέγχουν αυτήν την λειτουργία μέσω μηχανισμού επανατροφοδότησης. Η αύξηση του όγκου του ΕΝΥ, προκαλεί αύξηση της υδροστατικής πίεσης, η οποία διευκολύνει την κυκλοφορία του υγρού μέσα στο σύστημα. Ταυτόχρονα προκαλεί διάταση της Οβελιαίας Ραφής. Η διάταση της ραφής διεγείρει τους νευρώνες που υπάρχουν σε αυτήν προκαλώντας την ενεργοποίηση του Αραχνοειδούς Κοκκιώδους Συστήματος, με αποτέλεσμα την απορρόφηση του ΕΝΥ και μείωση της υδροστατικής πίεσης. Η μείωση της πίεσης προκαλεί σύγκλιση της Οβελιαίας Ραφής, άρα αναχαίτιση της λειτουργίας των νευρώνων και εκ νέου ενεργοποίηση του Χοριοειδούς πλέγματος για την παραγωγή ΕΝΥ (Pressurestat model), και ούτω καθεξής.

Οι λειτουργίες του ΕΝΥ εκτελούνται καθώς αυτό κυκλοφορεί εντός του Κρανιοϊερού Συστήματος. Κυκλοφορεί μεταξύ των κυττάρων του Εγκεφάλου και του Νωτιαίου Μυελού, γεμίζοντας το χώρο μεταξύ τους. Διαπερνά επίσης τις κυτταρικές μεμβράνες, εισχωρώντας στον ενδοκυτταρικό χώρο, παρόλο που αυτή η είσοδος είναι εκλεκτική, αποκλείοντας κάποια συστατικά του.

Κάποιες από τις βασικές λειτουργίες του ΕΝΥ είναι:

1. Επιπλέει ο Εγκέφαλος, μειώνοντας τα αποτελέσματα της βαρύτητας κατά 75% – 80%.
2. Αποσβένει του κραδασμούς, προστατεύοντας τον Εγκέφαλο από τραυματισμούς.
3. Παρέχει θρεπτικά συστατικά στον Εγκέφαλο, τον Νωτιαίο Μυελό, στην Υπόφυση και τον αδένα της Επίφυσης. 
4. Απομακρύνει τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού.
5. Λιπαίνει τον χώρο μεταξύ των κυττάρων του ΚΝΣ , αποφεύγοντας την τριβή ή την ακατάλληλη επαφή, που μπορεί να επηρεάσει την μεταφορά των ηλεκτρικών νευρικών φορτίων ή ακόμα την φθορά των κυτταρικών τοιχωμάτων.
6. Διατηρεί την κατάλληλη συγκέντρωση ιόντων, απαραίτητο για την δημιουργία και μεταφορά των νευρικών ερεθισμάτων, ώστε να μπορούμε να σκεπτόμαστε, να θυμόμαστε, να αισθανόμαστε και να κινούμαστε.

Η Σκληρά Μήνιγγα σχηματίζει μια «εσωτερική φόδρα» για αρκετά κρανιακά οστά. Συνδέεται επίσης με συγκεκριμένες περιοχές του σπονδυλικού καναλιού. Αυτές οι περιοχές είναι αραιές σε σχέση με τις ενδοκρανιακές συνδέσεις, επιτρέποντας τις κινήσεις της σπονδυλικής στήλης. Ο περιορισμός της κινητικότητας της Σκληράς Μήνιγγας για οποιονδήποτε λόγο, προκαλεί περιορισμό της λειτουργικότητας του Κρανιοϊερού Συστήματος, με επιπτώσεις στο ΚΝΣ , στο ενδοκρινολογικό σύστημα και το αμυντικό σύστημα του οργανισμού. Ο όγκος του ΕΝΥ μέσα στο Κρανιοϊερό σύστημα συνεχώς και ρυθμικά αυξάνεται και μειώνεται με συχνότητα 6 έως 12 κύκλους το λεπτό. Αυτή η συνεχής αλλαγή του όγκου απαιτεί από τα όρια των μεμβρανών συνεχή απόσβεση, ώστε να αποτραπεί η αύξηση της πίεσης που ασκείται στον λεπτεπίλεπτο Εγκέφαλο και τον Νωτιαίο Μυελό. Μέρος αυτής της απόσβεσης γίνεται από τις ραφές μεταξύ των οστών του κρανίου, που επιτρέπουν μια ελαφρά κίνηση, σε αντίθεση με ότι πίστευαν παλαιότερα.

Παθολογικά αίτια, δυσλειτουργία ή τραυματισμός μπορεί να προκαλέσουν περιορισμό της κινητικότητας των οστών του κρανίου, της σπονδυλικής στήλης ή της λεκάνης. Προκαλείται τότε δυσλειτουργία του Κρανιοϊερού Συστήματος άρα και του ΚΝΣ που μπορεί να εκδηλωθεί με αισθητικές, κινητικές ή νευρολογικές διαταραχές.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Η Κρανιοϊερή Θεραπεία επικεντρώνεται στα εξής:

1. Στον περιορισμό της κινητικότητας όλων των οστών που σχετίζονται με το Κρανιοϊερό Σύστημα (κρανίου, προσώπου, σπονδυλικής στήλης και λεκάνης). Χωρίς ανατάξεις ή κινητοποίηση (manipulation) σε αυτά καθαυτά τα οστά, ο θεραπευτής ασχολείται με οποιονδήποτε παράγοντα μπορεί να συνεισφέρει στην διευκόλυνση της κινητικότητας τους. Είναι συνηθισμένο να προκαλείται ακινητοποίηση των κρανιακών ραφών εξαιτίας τραυματισμού, χειρουργικής επέμβασης, κατάγματος ή άλλης κάκωσης. Όλα τα οστά που σχετίζονται με το Κρανιοϊερό Σύστημα είναι ευάλωτα στην αυξημένη τάση, που προκαλείται από τους μύες, τους τένοντες, τους συνδέσμους και την περιτονία, που έρχονται σε επαφή μαζί τους. Ακόμα μπορεί να μειωθεί η κινητικότητα τους, λόγω περιορισμού της κινητικότητας σε άλλα οστά με τα οποία αρθρώνονται. Για παράδειγμα το κάτω άκρο μπορεί να επηρεάσει την λεκάνη, η οποία με την σειρά της να επηρεάσει το Ιερό οστό, με το οποίο συνδέεται η Σκληρά Μήνιγγα. Το αποτέλεσμα είναι αυξημένη τάση και διαταραχή της λειτουργικότητας του Κρανιοϊερού Συστήματος. Ο Θεραπευτής εντοπίζει αυτούς τους παράγοντες που συνεισφέρουν στην διαταραχή με σκοπό να αποκαταστήσει την λειτουργικότητα, όπου αυτό είναι δυνατόν. Για τον λόγο αυτόν αξιολογεί και εργάζεται με σκοπό να αποκαταστήσει την συνολική κινητικότητα του σώματος. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, ο θεραπευτής βοηθάει το σώμα να αναπτύξει τον καλύτερο μηχανισμό που θα του επιτρέψει να δεσμεύει την λειτουργικότητα του Κρανιοϊερού Συστήματος όσο το δυνατόν λιγότερο.

2. Στον περιορισμό της ελαστικότητας του συστήματος των σπονδυλικών μεμβρανών. Το σύστημα των σπονδυλικών μεμβρανών πρέπει να είναι ελαστικό ώστε να επιτρέπει την ελεύθερη κίνηση της σπονδυλικής στήλης, ενώ επεκτείνεται μέσα στην κοιλότητα του κρανίου. Παράγοντες που περιορίζουν αυτήν την ελαστικότητα είναι, η μειωμένη κινητικότητα των οστών, αλλά και η παρουσία μη φυσιολογικών μορφών τάσης των ίδιων των μεμβρανών (σχηματισμός συμφύσεων λόγω μόλυνσης, χειρουργικής επέμβασης, μικροτραυματισμού και εναπόθεση τοξικών ουσιών). Αυτή η αυξημένη τάση συνήθως μεταφέρεται και στο εσωτερικό της κοιλότητα του κρανίου.

3. Στην ροή του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού και του αίματος. Η ελεύθερη ροή αυτών των υγρών είναι ζωτική για τον οργανισμό. Πολλές τεχνικές της Κρανιοϊερής Θεραπείας επικεντρώνονται στην βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος στο ΚΝΣ.

4. Η Ψυχοσωματική Απελευθέρωση (SomatoEmotional Release) είναι η θεραπευτική διαδικασία, που διευκολύνει το σώμα και την σκέψη να απαλλαγούν από την δράση των υπολειμματικών επιδράσεων, ενός προηγούμενου φυσικού ή συναισθηματικού τραύματος μαζί με την συναισθηματική εμπειρία του. Λειτουργεί συμπληρωματικά με την Κρανιοϊερή Θεραπεία του Dr. J. Upledger, διευρύνοντας και προωθώντας την αποτελεσματικότητα της. Πολλά από τα τραύματα που βιώνουμε στην διάρκεια της ζωής μας, είτε είναι καθαρά συναισθηματικά, είτε έχουν ένα σημαντικό συναισθηματικό φόντο, είτε προκαλούν συναισθηματικές αντιδράσεις. Η φιλοσοφία της Ψυχοσωματικής Απελευθέρωσης (SomatoEmotional Release – SER) στηρίζεται στην άποψη ότι οι άνθρωποι μερικές φορές μεταφέρουν μια συναισθηματική εμπειρία στο σώμα, γεγονός που οδηγεί στην απώλεια της λειτουργικής αρμονίας σε κάποιο όργανο ή στον συνδετικό ιστό, με επακόλουθο την εξασθένηση και την πιθανή παθολογία. Δουλεύοντας ο εκπαιδευμένος θεραπευτής με τα χέρια του, βοηθούμενος μερικές φορές από τον Θεραπευτικό Διάλογο, είναι δυνατόν να επιτύχει τη απελευθέρωση του προσβεβλημένου ιστού, ταυτόχρονα με την απομάκρυνση του συναισθηματικού υπόβαθρου.
Πολλά συστήματα του οργανισμού επηρεάζονται θετικά από την Κρανιοϊερή θεραπεία του Dr. J. Upledger.

Βασικά η Κρανιοϊερή Θεραπεία διευκολύνει και ενισχύει τον φυσικό αμυντικό μηχανισμό του σώματος, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει, όπως εκείνος ξέρει καλύτερα από όλους τους άλλους, τα προβλήματα του. Με την θεραπεία προσπαθούμε να απομακρύνουμε τους παράγοντες εκείνους που περιορίζουν την λειτουργικότητα του Κρανιοϊερού Συστήματος. Ενισχύοντας την λειτουργικότητα του, βελτιώνουμε την κυκλοφορία τόσο του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού, όσο και του αίματος, στον Εγκέφαλο, στον Νωτιαίο Μυελό, στην Υπόφυση, στην Επίφυση , στο σύστημα των Κρανιακών Νεύρων, κ.α.

Μπορούμε με τον τρόπο αυτόν να βελτιώσουμε την λειτουργικότητα του Εγκεφάλου, του Νωτιαίου Μυελού, του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος, την όραση , την ακοή, την όσφρηση, την γεύση, το ενδοκρινολογικό σύστημα, το ανοσοποιητικό σύστημα και την ιδιοδεκτικότητα. Έμεσα επηρεάζει όλα τα άλλα συστήματα του οργανισμού, για τον λόγο αυτόν είναι εξαιρετικά χρήσιμη για τις περισσότερες χρόνιες καταστάσεις αλλά και για πρόληψη.