"Χωρίς πόνο δεν υπάρχει όφελος": Να Το Πιστέψουμε;

Ο πόνος είναι ο κίνδυνος που αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλος. Όταν το θεραπευτικό πρόγραμμα προκαλεί πόνο, το σώμα μας προσπαθεί να μας προειδοποιήσει και να μας πει: "σταμάτα κινδυνεύω από νέο τραυματισμό".

Η φράση "No Pain, No Gain" δηλαδή " Χωρίς πόνο δεν υπάρχει όφελος", ήταν δημοφιλής στην δεκαετία του 1980, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι χωρίς σκληρή και επίπονη προσπάθεια δεν υπάρχει θετικό αποτέλεσμα. Ο μύθος αυτός έχει διαψευστεί πολλές φορές από την ιατρική κοινότητα, φυσικοθεραπευτές και ερευνητές. Εντούτοις υπάρχουν εκείνοι που το πιστεύουν ακόμη και σήμερα. no-pain-no-gain Στο άρθρο τους με θέμα "Good and Bad Pain for Athletes" οι Drs Edward G Mc Farland and Andrew Gasgarea of the Department of Orthopedic Surgery at Johns Hopkins επισημαίνουν: "οι μύες, οι τένοντες, οι σύνδεσμοι, ο χόνδρος και τα οστά του σώματος είναι ζωντανοί οργανισμοί που αντιδρούν στην ένταση των ασκήσεων αργά. Αν επιβαρυνθούν πολύ γρήγορα, δεν μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά και αποτυγχάνουν. Η αποτυχία τους είναι αποτέλεσμα μεγάλης επιβάρυνσης σε μικρό χρονικό διάστημα ή από παρατεταμένη επιβάρυνση. Όταν όμως συμβεί αυτό κάθε μια από αυτές τις δομές αντιδρά διαφορετικά προκαλώντας αυτό που χαρακτηρίζεται ως κακός πόνος". Αν προκαλείται πόνος κατά τη διάρκεια ασκήσεων αποκατάστασης, σημαίνει επιπλέον τραυματισμό στους ιστούς. Πολλοί πιστεύουν πως οι ασκήσεις αποκατάστασης χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για να επιτύχουν μυϊκή ενδυνάμωση. Στη πραγματικότητα κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα: ελαχιστοποιούν τον ουλώδη ιστό κατά τη διαδικασία επούλωσης, αποκαθιστούν ή διατηρούν την ελαστικότητα και ξαναχτίζουν την μυϊκή δύναμη. Η αποκατάσταση πλήρους εύρους κίνησης στις αρθρώσεις εξυπηρετεί φυσικά την ελαστικότητα, αλλά αποτρέπει τον σχηματισμό περιοριστικού ουλώδους ιστού.

Όταν προκληθεί τραυματισμός πολλές δομές επηρεάζονται. Για παράδειγμα, σε διάστρεμμα ποδοκνημικής ο βασικός τραυματισμός αφορά έναν ή περισσοτέρους συνδέσμους της περιοχής. Όμως συνοδεύεται από οίδημα, άρα και αρθρική επιβάρυνση. Επίσης μπορεί να προκληθεί επώδυνη ίνωση στον θύλακα με δραματική επιβάρυνση στην ελαστικότητα. Πιθανά ο ασθενής δεν θα μπορεί να περπατήσει για κάποιο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα μυϊκή αδυναμία, διαταραχή της ιδιοδεκτικότητας, κ.α. Απαιτείται λοιπόν ένας συνδυασμός δια χειρών θεραπείας για να αποκατασταθεί η κίνηση, για τον περιορισμό του ουλώδους ιστού και αύξησης της αιματικής κυκλοφορίας στη περιοχή, παράλληλα με πρόγραμμα ασκήσεων αποκατάστασης για μυϊκή ενδυνάμωση και ελαστικότητα. Αν στο παραπάνω παράδειγμα ακολουθήσουμε το αξίωμα "χωρίς πόνο δεν υπάρχει όφελος", δηλαδή αν ο ασθενής ακολουθήσει ένα σκληρό πρόγραμμα ασκήσεων ενώ δεν είναι ακόμη έτοιμος για κάτι τέτοιο, το αποτέλεσμα είναι να τραυματίσει εκ νέου τις ήδη τραυματισμένες δομές. Ο πόνος είναι ο κίνδυνος που αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλος. Όταν το πρόγραμμα των ασκήσεων προκαλεί πόνο, το σώμα μας προσπαθεί να μας προειδοποιήσει και να μας πει: "σταμάτα κινδυνεύω από νέο τραυματισμό".