Καρκίνος του Μαστού
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΝΩ ΑΚΡΟ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
Μέτρια έως σοβαρά προβλήματα στο σύστοιχο άνω άκρο και στον ώμο παρουσιάζουν οι περισσότερες από τις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση λόγω καρκίνου τού μαστού.
Με θέματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες μετά από χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση καρκίνου του μαστού έχουν γίνει πολλές μελέτες και σε πολλά επίπεδα. Μία από αυτές, και συγκεκριμένα μελέτη που παρουσιάστηκε το 2008 στο American Society of Clinical oncology (ASCO) Breast Cancer symposium έδειξε ότι η πλειοψηφία των γυναικών αυτών, ακόμη και ενάμιση χρόνο μετά το χειρουργείο, εμφάνιζαν περισσότερα από ένα προβλήματα στο σύστυχο άνω άκρο. Τα σημαντικότερα από αυτά ήταν:
Πόνος
- Αιμωδία
- Αδυναμία
- Δυσκαμψία
- Μειωμένο εύρος κίνησης
Στη μελέτη επισημάνθηκε, επίσης, ότι:
- Έξι μήνες μετά το χειρουργείο, το 85% των γυναικών είχε τουλάχιστον ένα ήπιο σύμπτωμα. Δεκαοκτώ μήνες μετά, το75% των γυναικών συνέχιζε να έχει τουλάχιστον ένα ήπιο σύμπτωμα.
- Έξι μήνες μετά το χειρουργείο, οι μισές γυναίκες εμφάνισαν ένα μέτριο έως σοβαρό πρόβλημα στο σύστοιχο άνω άκρο.
- Δεκαοχτώ μήνες μετά το χειρουργείο, περισσότερες από το 37% των γυναικών συνέχιζαν να έχουν ένα μέτριο έως σοβαρό πρόβλημα.
- Ακόμη και αν δεν εμφανίσουν λεμφοίδημα, εμφανίζουν άλλου τύπου προβλήματα μετά το χειρουργείο. Έξι μήνες μετά το χειρουργείο, σε περισσότερες από το 65% των γυναικών που θα εμφανίσουν λεμφοίδημα συνυπάρχουν και άλλα προβλήματα στο άνω άκρο, ενώ σε εκείνες που δεν εμφανίζουν το 44% θα παρουσιάσει προβλήματα στο σύστοιχο άνω άκρο.
- Ανεξάρτητα από την εμφάνιση ή όχι λεμφοιδήματος δεν επηρεάζεται ο αριθμός, η σοβαρότητα και η διάρκεια των συμπτωμάτων στο άνω άκρο.
Σε μια ανασκόπηση των επιπλοκών που αφορούν στο άνω άκρο και στον ώμο μετά από το συγκεκριμένο χειρουργείο, η οποία δημοσιεύτηκε το 2006 στο περιοδικό Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, αναφέρεται ότι σε αυτές περιλαμβάνονται:
- Αυχενική ριζίτιδα. Βασικά συμπτώματά της είναι πόνος ή μούδιασμα που μπορεί να ακτινοβολεί μέχρι τα δάκτυλά του χεριού, αδυναμία στον ώμο ή σε ολόκληρο το άνω άκρο. Οφείλεται είτε σε τραυματισμό, ή "στρίμωγμα" νευρικής ρίζας στην περιοχή τής αυχενικής μοίρας τής σπονδυλικής στήλης, είτε σε βλάβη τού βραχιονίου πλέγματος, είτε σε νευροπάθεια από την χημειοθεραπεία. Έχει υφέσεις και εξάρσεις, επιδεινώνεται με τις αλλαγές στη θέση τού σώματος, ή με τις δραστηριότητες.
Περιφερειακή νευροπάθεια. Πόνος, μούδιασμα και αδυναμία περιφερειακά στο άνω άκρο, στον καρπό, στο χέρι και στα δάκτυλα είναι τα κύρια συμπτώματα. Πρόκειται για συνηθισμένη επιπλοκή μετά από χημειοθεραπεία, κυρίως από τις ταξάνες.
- Τενοντοπάθεια στο πέταλο των στροφέων. Σύνδρομο πρόσκρουσης στον ώμο. Περιαρθρίτιδα ώμου.
- Παγωμένος ώμος
- Επικονδυλίτιδα
- Σύνδρομο Μετά-Μαστεκτομής. Πρόκειται για ιδιαίτερα ενοχλητικό και σύνθετο πρόβλημα, που εμφανίζεται μετά από οποιασδήποτε μορφής χειρουργική επέμβαση στο μαστό. Κάνει αισθητή την παρουσία του με υπερευαισθησία και πόνο στο στήθος, στη μασχάλη και στον σύστοιχο ώμο. Μοιάζει με τα συμπτώματα από το "μέλος φάντασμα" μετά από ακρωτηριασμό άκρου. Άλλωστε, δεν προξενεί έκπληξη το γεγονός πως η αφαίρεση του μαστού στην ιατρική ορολογία αναφέρεται ως ακρωτηριασμός.
- Λεμφοίδημα
- Παγίδευση του βραχιονίου πλέγματος. Οτιδήποτε ασκεί πίεση πάνω στο βραχιόνιο πλέγμα μπορεί να προκαλέσει πόνο, αδυναμία και μούδιασμα στο άκρο, ακόμη και στον αυχένα. Πίεση μπορεί να ασκηθεί πάνω στο βραχιόνιο πλέγμα από τον σχηματισμό ουλώδους ιστού μετά από χειρουργείο στον μαστό, ή από την πρόκληση λεμφοιδήματος, ή και από τα δυο. Επίσης, μπορεί να προκληθεί διατομή τού πλέγματος κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Κάποιες φορές μπορεί να είναι αποτέλεσμα είτε υποτροπής τής νόσου, είτε μεταστατικού καρκίνου. Εντούτοις μπορεί να προκληθεί και ως όψιμο αποτέλεσμα της ακτινοβολίας μήνες, ή και χρόνια μετά τη θεραπεία.
- Κάταγμα πλευρών. Κατάγματα μπορεί να προκληθούν μετά την ακτινοβολία, ή μετά την τοποθέτηση των διαστολέων σε ιστούς τού μαστού οι οποίοι νωρίτερα είχαν ακτινοβοληθεί.
- Παθολογικά κατάγματα. Αυτά σχετίζονται με οστικές μεταστάσεις.
Βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπλοκών που προαναφέρθηκαν είναι η ακριβής διάγνωση. Αρχικά, λοιπόν, ο ασθενής επιβάλλεται να απευθυνθεί στον θεράποντα ογκολόγο ιατρό του, ο οποίος είτε ο ίδιος, είτε παραπέμποντας σε ιατρό άλλης ειδικότητας, θα καθορίσει τα ακριβή αίτια των συμπτωμάτων του ασθενή και θα συστήσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.
Ο ρόλος τής Ογκολογικής Λειτουργικής Αποκατάστασης
Η πρώιμη μετεγχειρητική κινητοποίηση είναι ικανή να βελτιώσει την δυσκαμψία και το εύρος κίνησης στην άρθρωση του ώμου. Συχνά μετά από χειρουργείο για καρκίνο του μαστού οι ασθενείς εμφανίζουν πόνο και δυσκαμψία στην σύστοιχη με το χειρουργείο άρθρωση του ώμου. Αρκετές φορές αυτό το πρόβλημα παραμένει για χρόνια. Το Cochrane Collaboration (ανεξάρτητο παγκόσμιο δίκτυο ερευνητών, επαγγελματιών υγείας, φροντιστών ασθενών και όσων ενδιαφέρονται γενικά για την υγεία) έκανε ανασκόπηση σε 24 ερευνητικές εργασίες για να διαπιστώσει ποιος τύπος ασκήσεων είναι κατάλληλος και ποιος ο χρόνος που επιβάλλεται η έναρξη του προγράμματος αποκατάστασης στην άρθρωση του ώμου μετά το χειρουργείο στο μαστό. Σύμφωνα με την ανασκόπηση, η έναρξη προγράμματος αποκατάστασης από την 1η έως την 3η ημέρα μετά το χειρουργείο συμβάλλει στη διατήρηση της κινητικότητας του ώμου, ενώ ελαχιστοποιεί την πιθανότητα απώλειας της λειτουργικότητας στο άνω άκρο. Το πρόγραμμα αποκατάστασης περιελάμβανε ασκήσεις για τη βελτίωση του εύρους κίνησης και διατάσεις. Εντούτοις η επικεφαλής τής ανασκόπησης Margaret McNeely, βοηθός καθηγητή Φυσικοθεραπείας στο University of Alberta, επισημαίνει ότι υπάρχει σκεπτικισμός για τη δυναμική κινητοποίηση μετά το χειρουργείο, καθώς μπορεί να προκαλέσει διάνοιξη του τραύματος, αύξηση του μετεγχειρητικού πόνου, ενώ μπορεί να καθυστερήσει την επούλωση του τραύματος. Στην περίπτωση που η χειρουργική επέμβαση συνοδεύεται από ακτινοθεραπεία, η άσκηση είναι ακόμη πιο σημαντική για τη διατήρηση της κινητικότητας του άνω άκρου και του ώμου. Η ακτινοθεραπεία από μόνη της μπορεί να επηρεάσει το άκρο και τον ώμο για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά το τέλος τής θεραπείας. Ακριβώς λόγω των προηγουμένων διαπιστώσεων, κρίνεται απαραίτητο ο ασθενής μετά από ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο τού μαστού να ασκείται τακτικά, ώστε να διατηρήσει τη κινητικότητα στο άκρο και στον ώμο του. Το πρόγραμμα των ασκήσεων που θα ακολουθήσει επιβάλλεται να το υποδείξει εκπαιδευμένος φυσικοθεραπευτής.
Γενικές Οδηγίες
Για τις πρώτες 3 έως7 ημέρες μετά το χειρουργείο:
Χρησιμοποιείτε το σύστοιχο με την επέμβαση άνω άκρο φυσιολογικά στις καθημερινές σας δραστηριότητες, χωρίς να σηκώνεται βάρος.
- Ξαπλωμένοι σε ύπτια θέση ανυψώστε το χέρι για 45 λεπτά πάνω από το επίπεδο της καρδιάς. Εφαρμόστε το 2 έως 3 φορές την ημέρα. Δηλαδή, τοποθετήστε το χέρι πάνω σε μαξιλάρια έτσι ώστε τα δάκτυλα να είναι ψηλότερα από τον καρπό και ο αγκώνας ψηλότερα από τον ώμο. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται το οίδημα μετά το χειρουργείο.
- Ενώ το άκρο είναι τοποθετημένο όπως αναφέρεται προηγούμενα, κλείνετε και ανοίγετε τα δάκτυλα 15 έως 25 φορές. Στη συνέχεια κάνετε κάμψη και έκταση του αγκώνα. Επαναλάβετε τις ασκήσεις 3 έως4 φορές την ημέρα. Οι συγκριμένες ασκήσεις διευκολύνουν την κίνηση του λεμφικού υγρού.
- Εξασκηθείτε σε βαθειά διαφραγματική αναπνοή τουλάχιστον 6 φορές ημερησίως. Από ύπτια θέση πάρτε αργά βαθειά εισπνοή. Εισπνεύστε όσο περισσότερο μπορείτε, ώστε να διευρύνεται τον θώρακα και την κοιλιά σας. Χαλαρώστε και εκπνεύστε. Επαναλάβετε την αναπνοή αυτή 4 έως 5 φορές. Η αναπνοή αυτή θα διευκολύνει την διατήρηση φυσιολογικής κίνησης στον θώρακα, βοηθώντας τους πνεύμονες.
- Μην ξαπλώνετε πάνω στο σύστοιχο με την επέμβαση άκρο.
Έναρξη προγράμματος ασκήσεων μια εβδομάδα ή περισσότερο μετά το χειρουργείο:
Θα αισθανθείτε σφίξιμο στο θώρακα και τη μασχάλη μετά το χειρουργείο. Αυτό είναι φυσιολογικό και θα υποχωρήσει με τις ασκήσεις.
- Πολλές γυναίκες νοιώθουν αίσθηση καψίματος, μουδιάσματος, αιμωδία, ή κακουχία στο άνω άκρο και στον θώρακα. Αυτό οφείλεται στην τομή αισθητήρων νευρών κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Αυτές οι αισθητικές διαταραχές μπορεί να αυξηθούν μερικές εβδομάδες μετά το χειρουργείο. Συνεχίστε, παρόλα αυτά, τις ασκήσεις, εκτός αν παρατηρήσετε ασυνήθιστο οίδημα ή ένταση (επιβάλλεται τότε να επικοινωνήσετε με τον θεράποντα ιατρό). Κάποιες φορές είναι χρήσιμο να τρίβετε ελαφρά την περιοχή με το χέρι σας, ή ένα μαλακό ύφασμα ώστε να μειωθεί η ευαισθησία στην περιοχή.
- Να φοράτε άνετα και χαλαρά ρούχα στη καθημερινότητα σας και όταν ασκείστε.
- Εφαρμόστε τις ασκήσεις αργά μέχρι να νιώσετε μια ελαφρά τάση. Διατηρήστε αυτή την τάση για 5 δευτερόλεπτα. Προσοχή! Δεν θα πρέπει να νιώθετε πόνο, αλλά μια μικρή διάταση. Επαναλάβετε τις ασκήσεις 10 φορές.
- Εκτελείτε το πρόγραμμα των ασκήσεων τουλάχιστον δυο φορές την ημέρα.
- Προσοχή στην αναπνοή σας κατά τη διάρκεια των ασκήσεων.
- Για οποιαδήποτε απορία ή αμφιβολία επικοινωνήστε με τον φυσικοθεραπευτή σας.
Πηγές
- http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/type/breast-cancer/treatment/surgery/after-your-breast-cancer-operation
- http://www.thebreastcaresite.com/breast-cancer-news/early-exercise-post-surgery-can-improve-stiffness-range-motion-shoulders/
- http://www.breastcancer.org/research-news/20080909
- Am J Clin Oncol. 2001 Apr;24(2):172-6. / Shoulder and arm problems after radiotherapy for primary breast cancer., Deutsch M1, Flickinger JC.
Στην ίδια κατηγορία
-
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
-
ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ
-
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ
-
ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ
-
Η ΠΑΡΑΦΩΝΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ: ΓΙΑΤΙ Ο ΠΟΝΟΣ ΕΠΙΜΕΝΕΙ
-
ΜΗΧΑΝΗΜΑ "ΕΝΕΡΓΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ" (ATM): Σύγχρονες Προσεγγίσεις στη Φυσικοθεραπεία
-
ΠΕΛΜΑΤΟΓΡΑΦΗΜΑ: ΕΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ
-
ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ: Η ΕΚΤΗ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
-
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ & ΥΓΕΙΑ
-
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΫΠΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ
-
ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ ΤΡΙΔΥΜΟΥ: ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΠΙΔΑ
-
ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ: ΠΩΣ ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΑΣ ΘΕΡΑΠΕΥΣΕΙ!
Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ
Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ
Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ
Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.
Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.
Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress
Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
- Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
- Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
- Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
- Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).
Επιπτώσεις του stress στην υγεία
Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:
- Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
- Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
- Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
- Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.
Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress
Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.
1. Τρόπος ζωής
Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
- Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
- Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
- Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.
2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις
- Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
- Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
- Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.
3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger
Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.
4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα
Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:
- Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
- Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
- Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
- Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.
Συμπεράσματα
Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.
Πηγές
- American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
- Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
- Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
- Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
- Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
- Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
- Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
- Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
- World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.

Η ΠΑΡΑΦΩΝΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ: ΓΙΑΤΙ Ο ΠΟΝΟΣ ΕΠΙΜΕΝΕΙ
Ακόμα κι όταν δεν υπάρχει πια σωματική βλάβη, ο εγκέφαλος μπορεί να συνεχίζει να “θυμάται” τον πόνο. Τα νευρωνικά του δίκτυα λειτουργούν έτσι ώστε να κρατούν τον πόνο ενεργό, παρόλο που δεν υπάρχει πια πραγματική ζημιά στον ιστό.

ΜΗΧΑΝΗΜΑ "ΕΝΕΡΓΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ" (ATM): Σύγχρονες Προσεγγίσεις στη Φυσικοθεραπεία
Η σύγχρονη φυσικοθεραπεία και αποκατάσταση έχει εμπλουτιστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια με την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και θεραπευτικών προσεγγίσεων.

ΠΕΛΜΑΤΟΓΡΑΦΗΜΑ: ΕΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ
Κάθε φορά που κάνουμε ένα βήμα τα πόδια μας αφήνουν ένα "αποτύπωμα" πίεσης στο έδαφος. Mία μοναδική υπογραφή που αποκαλύπτει μυστικά για τον τρόπο που κινούμαστε, την υγεία μας και ακόμη και την προσωπικότητά μας.

ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ: Η ΕΚΤΗ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
Ο μηχανισμός που επιτρέπει στον άνθρωπο να αντιλαμβάνεται τη θέση και την κίνηση του σώματός του στον χώρο χωρίς τη βοήθεια της όρασης.

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ & ΥΓΕΙΑ
Το καλοκαίρι αποτελεί μια περίοδο μοναδικών προκλήσεων και ευκαιριών για την ανθρώπινη υγεία.

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΫΠΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ
Χωρίς ποιοτικό ύπνο, η παραγωγικότητα, η δημιουργικότητα και η ψυχική αντοχή μας φθίνουν˙ και μαζί τους, η πορεία προς την επιτυχία.