30 Ιουνίου 2003

Κατηγορία

Ιοντοφόρεση

# Topics

πόνος, φλεγμονή, ιοντοφόρεση, διαδερμική χορήγηση φάρμακου

Social sharing

ΙΟΝΤΟΦΟΡΕΣΗ: Διαδερμική χορήγηση φαρμάκων

Η διαδερμική χορήγηση φαρμάκου, δηλαδή η ιοντοφόρεση, χρησιμοποιείται από τους φυσικοθεραπευτές για την αντιμετώπιση οξείας φλεγμονής, τραυματισμών, αρθρίτιδας και συνδρόμων καταπόνησης.

Ιοντοφόρεσης λέγεται η μέθοδος της ενεργητικής διαδερμικής χορήγησης ενός επιλεγμένου φάρμακου με την βοήθεια ηλεκτρικού ρεύματος. Απαραίτητη προϋπόθεση το φάρμακο να είναι υδατό-διαλυτό και να περιλαμβάνει θετικά ή αρνητικά ιόντα.

Ιστορική Αναδρομή

Η ιδέα της ιοντοφόρεσης δεν είναι καινούργια. Από τις αρχές του 18ου αιώνα οι επιστήμονες πειραματιζόντουσαν με συσκευές ιοντοφόρεσης. Το 1929 χρησιμοποιήθηκε για την εισαγωγή ιόντων ψευδαργύρου σε έλκος του κερατοειδή χιτώνα, το 1932 για την εισαγωγή ιόντων ασβεστίου σε παθήσεις του ματιού, το 1940 επινεφρίνη χορηγήθηκε σε ασθματικούς ασθενείς, παρατηρήθηκε ότι όταν το φάρμακό χορηγούνταν με αυτόν τον τρόπο είχε καλύτερη σταδιακή απορρόφηση, το 1944 ιόντα ισταμίνης χορηγήθηκαν για την αντιμετώπιση θυλακίτιδας του ώμου.

Το 1970 η ιοντοφόρεσης σαν μέθοδος έγινε αποδεκτή από του Αμερικάνικο FDA. Η χρήση αυτής της τεχνικής αυξάνεται καθημερινά από τους Φυσικοθεραπευτές για την αντιμετώπιση της οξείας φλεγμονής, τραυματισμών, αρθρίτιδας και συνδρόμων υπέρχρησης. Κάθε χρόνο χρησιμοποιείται περίπου σε τέσσερα εκατομμύρια ασθενείς.

Θεωρητική βάση της ιοντοφόρεσης

Τα "ιόντα" είναι άτομα που έχουν θετική ή αρνητική φόρτιση σαν αποτέλεσμα απώλειας ή κέρδους ενός ή περισσότέρων ηλεκτρονίων, ενώ "φόρεση" σημαίνει μεταφορά. Άρα ιοντοφόρεσης χαρακτηρίζεται η μεταφορά ιόντων.

Το Γαλβανικό ηλεκτρικό ρεύμα δίνει την κινητήρια δύναμη στα ιονισμένα τμήματα του φάρμακου να εισχωρήσουν μέσω του δέρματος στους ιστούς που βρίσκονται βαθύτερα. Τα θετικά ιόντα κινούνται από τον θετικό πόλο προς τον αρνητικό, ενώ το αντίθετο συμβαίνει με τα αρνητικά.
Καθώς η ένταση του γαλβανικού ρεύματος που χρησιμοποιείται είναι χαμηλή, οι ενδείξεις και αντενδείξεις της μεθόδους αφορούν την επιλογή του καταλληλότερου φάρμακου και την δράση του πάνω στους ιστούς. Ο δρόμος εισόδου είναι οι πόροι του δέρματος, οι ιδρωτοποιοί αδένες, και οι ρίζες από τις τρίχες. Επιπρόσθετα η συνολική αντίσταση του δέρματος θα αντιμετωπισθεί από την επίδραση του ηλεκτρικού ρεύματος, επιτρέποντας περαιτέρω είσοδο των ιόντων σε βαθύτερα στρώματα.
Το δέρμα λειτουργεί σαν δεξαμενή του φάρμακου, παρατείνοντας την απελευθέρωση του ακόμα και μετά την απομάκρυνση της συσκευής ιοντοφόρεσης.

Εφαρμογή της τεχνικής.

Βασική προϋπόθεση για την επιτυχή εφαρμογή της τεχνικής είναι το επιλεγμένο φάρμακο να τοποθετηθεί στο κατάλληλο ηλεκτρόδιο. Το φάρμακο με αρνητικά ιόντα πρέπει να τοποθετείται στο αρνητικό ηλεκτρόδιο, ενώ εκείνο με τα θετικά ιόντα στο θετικό ηλεκτρόδιο, σε διαφορετική περίπτωση δεν πρόκειται να συμβεί η μετακίνηση των ιόντων. Πριν τοποθετηθούν τα ηλεκτρόδια επιθεωρούμε το δέρμα για εκδορές, πληγές, ουλές, ή φλεγμονή. Το τραυματισμένο δέρμα είναι περισσότερο ευαίσθητο κάνοντας την εφαρμογή δυσάρεστή ή μπορεί να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη ευαισθησία. Καθαρίζουμε καλά την περιοχή με οινόπνευμα για να απομακρύνουμε την λιπαρότητα του δέρματος, ιδρώτα ή άλλα φάρμακα. Στο παρελθόν υπήρχε ο κίνδυνος εγκαυμάτων ή αίσθηση καψίματος κάτω από τα χρησιμοποιούμενα ηλεκτρόδια. Σήμερα με την βελτίωση των συσκευών αλλά και της ποιότητας των ηλεκτροδίων αυτά τα δυσάρεστα αποτελέσματα έχουν ελαχιστοποιηθεί. Η χρησιμοποιούμενη ποσότητα του φάρμακου πρέπει να είναι περίπου 3 ml. Η ένταση του ρεύματος πρέπει να είναι χαμηλή, ώστε να μην ενοχλεί τον ασθενή, με μέγιστη τα 3mA. O χρόνος εφαρμογής εξαρτάται από την περιοχή που πάσχει αλλά και από την ποσότητα του φάρμακου που θέλουμε να μεταφέρουμε, συνήθως το επιθυμητό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται σε χρονικό διάστημα από 10 έως 30 λεπτά της ώρας.

Συνδυασμός της ιοντοφόρεσης με άλλα θεραπευτικά μέσα

Η συνήθης φυσιοθεραπευτική πρακτική είναι ο συνδυασμός διάφορων θεραπευτικών μέσων για να επιτευχθεί το τελικό αποτέλεσμα της επιτυχής αντιμετώπισης των προβλημάτων των ασθενών. Δεν υπάρχουν όμως επαρκείς επιστημονικές μελέτες που να αποδεικνύουν αν αυτή είναι η καλύτερη πρακτική. Πολύ περισσότερο στην τεχνική της ιοντοφόρεσης που δεν είναι στην καθημερινή πρακτική των φυσιοθεραπευτών. Μόνο υποθέσεις μπορεί να γίνουν, όπως ότι η χρήση υπερήχων αμέσως μετά την ιοντοφόρεση, επειδή αυξάνει την αιματική κυκλοφορία της περιοχής βοηθάει την διείσδυση του φάρμακου σε βαθύτερα ευρισκόμενους ιστούς. Ο αντίλογος είναι ότι η υπερβολική αύξηση της αιματικής κυκλοφορίας μπορεί να απομακρύνει το φάρμακο από την πάσχουσα περιοχή.
Απαιτούνται επιπλέον επιστημονικές μελέτες για να έχουμε σαφή απάντηση σε αυτό το ερώτημα.

Αποδοτικότητα και κόστος

Το ιδανικό θα ήταν να έχουμε το καλύτερο δυνατόν αποτέλεσμα στο μικρότερο χρονικό διάστημα και φυσικά με το λιγότερο κόστος. Μπορεί η ιοντοφόρεση να μας βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση;

Μπορεί να βοηθήσει αν σκεφτούμε ότι μας δίνει την δυνατότητα να επιτύχουμε αντιφλεγμονώδη δράση μέσα σε έξη με οκτώ συνεδρίες. Δεν μπορούμε όμως να αγνοήσουμε το γεγονός του υψηλού κόστους στην αγορά των ηλεκτροδίων μίας χρήσης που απαιτούνται, ανεξάρτητα από το κόστος του χρησιμοποιούμενου φάρμακου. Πάντως σε κάθε περίπτωση η επιλογή της συγκεκριμένης τεχνικής, αλλά και οποιαδήποτε άλλης πρέπει να γίνεται με γνώμονα τις ατομικές ανάγκες του κάθε ασθενή και να στηρίζεται στην σωστή διάγνωση.

Παραδείγματα εφαρμογών

Lidocaine(4% lidocaine με ή χωρίς epinephrine), τοποθετείται στον θετικό πόλο, χρησιμοποιείται για τοπική αναισθησία αλλά και για την αντιμετώπιση νευραλγίας, όπως είναι η νευραλγία του τριδύμου νεύρου ή σε σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα.
Methyl prednisilone sodium succinate, τοποθετείται στον αρνητικό πόλο, για την αντιμετώπιση της φλεγμονής λόγω αρθρίτιδας ή φλεγμονή νευρικής ρίζας σαν αποτέλεσμα κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου κ.α..
Dexamethasone plus lidocaine (4mg/cc dexamethasone Na-P and 4% lidocaine HCI), τοποθετείται στο θετικό πόλο, για την αντιμετώπιση τενοντίτιδας, θυλακίτιδας, τενοντοθυλακίτιδας κ.α..

Πλεονεκτήματα της τεχνικής

Η ιοντοφόρεσης έχει το μεγάλο πλεονέκτημα να είναι μια τελείως ανώδυνη μη παρεμβατική τεχνική. Επιπρόσθετα δεν υπάρχει ο κίνδυνος λοίμωξης ή τραυματισμού όπως συμβαίνει με την χρήση βελόνων. Η τοπική συγκέντρωση του φάρμακου είναι υψηλή, ενώ συνολικά σε ολόκληρο το σώμα ελάχιστη έως ασήμαντη. Ελάχιστη ποσότητα του φάρμακου εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος, μειώνοντας τις όποιες επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει. Υπάρχει απόλυτος έλεγχος της χορηγούμενης ποσότητας από το φάρμακο, ελέγχοντας την ένταση του ρεύματος και τον χρόνο εφαρμογής. Δεν πρέπει να αγνοούμε ο επιπλέον θεραπευτικό αποτέλεσμα που προσφέρει στην περιοχή εφαρμογής αυτή καθεαυτή η δράση του γαλβανικού ρεύματος.

Βιβλιογραφία

Sens, D.A, Simmons, M.A., and Spicer, S.S., The analysis of human sweat proteins by isoelectric focusing. I. sweat collection utilizing the Macroduct system demonstrates the presence of previously unrecognized sex-related proteins, Pediatr Res., 19, 8, 873-878, 1985.
J. Micheal Maloney, MD, J.L. Bezzant, MD, R.L. Stephen, MD, T. Petelenz, MD, Iontophoretic Administration of Local Anesthesia in Office Practice, J Dermatol Surg Oncol, 18, 937-940, 1992.
L.P. Gangarosa, Defining a practical solution for iontophoretic local anesthesia of skin, Clinical Pharmacology, 3, (2), 83, 1981.
Data compiled by Empi, Inc., St Paul, MN. 1996.
Phipps, JB, Padmanabhn, RV, Lattin, GA. Iontophoretic delivery of model inorganic and drug ions. J Pharm Sci. 78:365-369.1989.
O'Malley, E, Oester, Y: Influence of some physical chemical factors on iontophoresis using radio-isotopes. Arch Phys Med Rehabil. 36:310. 1955.
Murray, W, Levine, LS, and Seifter, E: The iontophoresis of C2, esterified glucocorticoids: Preliminary report. Phys Ther. 43:579. 1963.
Tannenbaum, M. Iodine iontophoresis in reducing scar tissue. Phys Ther 60:792. 1980.
Costello, CT, Jeske, AH. Iontophoresis: Application in Transdermal Medication Delivery. Phys Ther. 75:104-112. 1995.
Delacerda, F. A Comparative Study of Three Methods of Treatment for Shoulder Girdle Myofascial Syndrome. J Orthopaed Sports Phys Ther.4:51-54. 1982.
Harris, PR. Iontophoresis: Clinical Research in Musculoskeletal Inflammatory Conditions. J Orthopaed Sports Phys Ther. 4:109-112. 1980.
Kahn, J. A Case Report: Lithium Iontophoresis for Gouty Arthritis. J Orthopaed Sports Phys Ther. 4:113-114. 1980.
Kahn, J. Acetic Acid Iontophoresis. Phys Ther Forum. Dec 3. p.9-10. 1990.
Paski, C, Carol, J. Acetic acid ionization: A study to determine the absorptive effects upon calcified iondinitis of the shoulder. Phys Ther Rev. 35:84.1955.
Dorian, R. Clinical Investigation of Iontophoresis of Betamethasone in the Horse Hock Joint. unpublished study. Edna Valley Veterinary Clinic/The Equine Center. San Luis Obispo, CA. 1996.
Lillich, JD, et al. Plasma, urine, and synovial fluid disposition of methylprednisolone acetate and isoflupredone acetate after Intra-articular administration in horses. AJVR. 57:187-192. 1996.
Haggard, HW, Strauss, MJ, and Greenberg, LA. Fungous infections of hand and feet treated by copper iontophoresis. JAMA. 112:1229. 1939.
Επιπλέον Βιβλιογραφία
Cummings, J. Iontophoresis. in Clinical Electrotherapy. Roger Nelson & Dean Currier, eds. Appleton & Lang. p231-241. 1987.
Li, LC, Scudds, RA. Iontophoresis: An Overview of the Mechanisms and Clinical Application. Arth Care Res. 8:51-61. 1995.
Li, LC, et al. The Efficacy of Dexamethasone Iontophoresis for the Treatment of Rheumatoid Arthritic Knees: A Pilot Study. Arth Care and Res. 9:126-132. 1996.
Wearly, L, Liu, JC, and Chien, YW. Iontophoresis-Facilitated Transdermal Delivery of Verapamil.I. in vitro Evaluation and Mechanistic Studies. J Controlled Rel. 8:237-250. 1989.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.