Τεχνικές χειροθεραπείας και άσκηση με βαθύ κάθισμα δύνανται να μειώσουν τις μυϊκές ανισορροπίες που σχετίζονται με τον πόνο στη μέση.

Πριν από περίπου 4.900 χρόνια, οι Αιγύπτιοι ανακάλυψαν τις καρέκλες και από τότε η ανθρώπινη σπονδυλική στήλη δεν είναι πλέον η ίδια. Και αυτό γιατί προτού οι άνθρωποι μάθουν να χρησιμοποιούν τις καρέκλες, το βαθύ κάθισμα ήταν αναπόσπαστη κίνηση της ύπαρξης και της καθημερινότητάς τους. Αυτό το γνωρίζουμε από τα ευρήματα των αρχαιολόγων στα λείψανα των οστών των Νεάντερταλ (Neanderthal), της παλαιολιθικής και της νεολιθικής εποχής. Για τους προγόνους μας, το βαθύ κάθισμα ήταν μια άνετη θέση που υποστηριζόταν με ελάχιστη μυϊκή δραστηριότητα και χρησιμοποιούνταν για εργασίες χαμηλά στο έδαφος ή για να χαλαρώσουν.

Άνθρωποι στην Ασία, την Αφρική, την Καραϊβική και σε χώρες της Λατινικής Αμερικής δεν το εγκατέλειψαν ποτέ. Αν έχετε ταξιδέψει στην Ινδία ή στην Κίνα, πιθανόν να έχετε δει ανθρώπους να διαθέτουν τα εμπορεύματά τους στην αγορά σε αυτή τη στάση. Η πολιτιστική υπεροχή της ανάπαυσης σε βαθύ κάθισμα, ενδεχομένως να παίζει ρόλο στις διαφορές που διαπιστώνουμε παγκόσμια στην εμφάνιση του πόνου στη μέση. Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της πρόσφατης παγκόσμιας μελέτης Burden of Disease η Κεντρική Λατινική Αμερική, η Ανατολική Ασία, η Καραϊβική, η Νότια Ασία, και η Υποσαχάρια Αφρική εμφανίζουν τον χαμηλότερο επιπολασμό οσφυαλγίας. Αντίθετα, η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική έχουν τον υψηλότερο επιπολασμό οσφυαλγίας.

Η θέση σε βαθύ κάθισμα είναι έμφυτη στους ανθρώπους. Παρακολουθήστε ένα οποιοδήποτε νήπιο και θα δείτε ότι όταν παίζει διατηρεί μια σταθερή θέση σε βαθύ κάθισμα. Τα νήπια έχουν σχεδόν διπλάσιου εύρους ραχιαία κάμψη στη ποδοκνημική άρθρωση, σε σχέση με τους ενήλικες, δίνοντάς τους το πλεονέκτημα να διατηρούν αυτή τη θέση με μεγαλύτερη ευχέρεια. Φυσικά και οι ενήλικες με την κατάλληλη εξάσκηση θα μπορούσαν να αντιστρέψουν πολλές από τις μυϊκές ανισορροπίες που προέρχονται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής.

Ο σύγχρονος άνθρωπος περνά τις περισσότερες ώρες της ημέρας μπροστά σε έναν υπολογιστή. Αυτή η θέση αποδυναμώνει τους γλουτιαίους και τους κοιλιακούς μύες. Το σώμα για να ανταποκριθεί στις καθημερινές δραστηριότητες του επιστρατεύει άλλους μύες, που με τη σειρά τους, λόγω της υπερβολικής χρήσης γίνονται υπερτονικοί και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται.

Ο Τσεχοσλοβάκος Νευρολόγος και Καθηγητής Manual Medicine Vladmir Janda, το 1979 εισήγαγε τη θεωρία των “Crossed Syndromes | Διασταυρούμενα Σύνδρομα”. Πρόκειται για σύνδρομα που προκαλούνται από μοτίβα μυϊκής ανισορροπίας. Μπορεί να διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή, αλλά είναι χρήσιμα ως ένα κατευθυντήριος οδηγός. Στο “Lower Crossed Syndrome |Κάτω Διαγώνιο Σύνδρομο” οι κοιλιακοί και γλουτιαίου μύες είναι επιμήκεις και αδύναμοι, ενώ οι μύες της μέσης είναι βραχυμένοι και υπερτονικοί. Αυτό θα οδηγήσει τελικά σε αλλαγές στην ευθυγράμμιση του σκελετού, που με τη σειρά του θα οδηγήσει σε μυϊκές ανισορροπίες και προσαρμογές με τον φαύλο κύκλο να συνεχίζεται. Κάποια στιγμή θα έρθει η προσαρμοστική εξάντληση και ο πόνος. Τότε απαιτείται η παρέμβαση εξειδικευμένου θεραπευτή σε τεχνικές Χειροθεραπείας για να αποκαταστήσει την ισορροπία και να επανεκπαιδεύσει τον ασθενή στη λειτουργική ισορροπία προσφέροντας του μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Τεχνικές χαλάρωσης του μυϊκού σπασμού ή απελευθέρωσης των Μυοπεριτονιακών σημείων πυροδότησης πόνου (trigger points), χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα με τεχνικές ανάταξης/κινητοποίησης της σπονδυλικής στήλης. Η μείωση του μυϊκού σπασμού επιτρέπει σε αυτές τις τεχνικές να εφαρμοστούν με μεγαλύτερη ευκολία και λιγότερη αντίσταση. Ακολουθεί η επανεκπαίδευση του ασθενή στη φυσιολογική λειτουργικότητα με ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας.

Άσκηση για το σπίτι

Σε ένα βαθύ κάθισμα, τα πόδια και οι πατούσες περιστρέφονται εξωτερικά και βρίσκονται σε απόσταση περίπου στο πλάτος των ώμων. Τα πέλματα παραμένουν στο έδαφος καθώς ο κόκκυγας πέφτει μεταξύ των αστραγάλων και των γόνατων, ρίχνοντας το βάρος του σώματος προς τα κάτω ανάμεσα στις μεσαίες καμάρες. Ο κορμός είναι ευθύς. Ο θώρακας ανυψώνεται καθώς οι ώμοι κυλούν προς τα πίσω και κάτω. Η μέση στρογγυλεύει ελαφρώς. Οι χαλαροί μηροί ακουμπούν στις γάμπες, ενώ οι άκρες των δακτύλων ακουμπούν στο πάτωμα ή στα γόνατα.

Πηγές

1. Witold Rybczynski, Now I Sit Me Down: From Klismos to Plastic Chair: A Natural History (New York: Farrar, Straus, and Giroux, 2017).

2. Simon Mays, The Archaeology of Human Bones, 3rd ed. (Oxfordshire, England: Routledge, 2021).

3. Mays, The Archaeology of Human Bones.

4. A. Wu et al. “Global Low Back Pain Prevalence and Years Lived with Disability from 1990 to 2017: Estimates from the Global Burden of Disease Study 2017,” Annals of Translational Medicine 8, no. 6 (2020).

5. V. Janda, C. Frank, and C. Liebenson, in Evaluation of Muscular Imbalance. Rehabilitation of the Spine: A Practitioner’s Manual, 2nd ed., ed. Craig Liebenson (Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2006): Chapter 10.