19 Ιανουαρίου 2015

Κατηγορία

Καρκίνος του Μαστού

# Topics

Αποκατάσταση, αποκατάσταση ουλώδους ιστού, καρκίνος, καρκίνος του μαστού, λειτουργική ογκολογική αποκατάσταση, επιπτώσεις στο χέρι λόγω επέμβασης για καρκίνο μαστού, επέμβαση για καρκίνο μαστού, αποκατάσταση για τον καρκίνο του μαστού

Social sharing

Επηρεάζει η Θεραπεία για τον Καρκίνο του Μαστού τη στάση και τη λειτουργικότητα;

Η ιατρική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού έχει αυξήσει το προσδόκιμο επιβίωσης στο 89%. Εντούτοις οι ασθενείς ενδέχεται να αντιμετωπίσουν είτε οξύ, είτε χρόνιο λειτουργικό πρόβλημα ως συνέπεια της θεραπευτικής προσέγγισης, η οποία περιλαμβάνει συνήθως χημειοθεραπεία, ακτινοβολίες, ή -σε κάποιες περιπτώσεις- πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις.

p27 latissimusDorsi 1-3 Αποτέλεσμα αυτών των σωτήριων για τη ζωή των ασθενών θεραπειών είναι οι εκτεταμένες ουλές, η μετακίνηση ή αφαίρεση μυϊκών ομάδων και περιτονίας. Πόνος και περιορισμός στην κινητικότητα του σύστοιχου ώμου μπορεί να επέλθει άμεσα ή προοδευτικά. Συχνά προκαλείται διαταραχή της στάσης του ασθενή, σκολίωση, κύφωση, με ολίσθηση της κεφαλής προς τα εμπρός, κυρτούς ώμους, ανύψωση της 1ης πλευράς με ανύψωση του σύστοιχου ώμου ή φτερωτές ωμοπλάτες. Στα προηγούμενα δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας η πιθανότητα εμφάνισης Λεμφοιδήματος. Λεμφοίδημα επακόλουθο ενός χειρουργείου μαστού προκαλείται από μηχανική βλάβη του λεμφικού συστήματος. Οι διαδικασίες του μεταβολισμού διαταράσσονται, πρωτεΐνη συσσωρεύεται στους ιστούς με όλες τις αρνητικές συνέπειες για την κυκλοφορία της λέμφου προκαλώντας Λεμφοίδημα. Δηλαδή οίδημα ενός τμήματος του σώματος, ιδιαίτερα των άκρων, που προκαλείται από την ανώμαλη συσσώρευση του λεμφικού υγρού. Πρόκειται για συχνή επιπλοκή μετά από θεραπευτική αγωγή για τον καρκίνο του μαστού. Η εμφάνιση λεμφοιδήματος επηρεάζει δυσμενώς ακόμη περισσότερο την λειτουργική κατάσταση του ασθενή, περιλαμβάνοντας τις αρθρώσεις του αγκώνα και του καρπού (Assessment of posture and joint movements of the upper limbs of patients after mastectomy and lymphadenectomy, Cinira Assad Simão Haddad, Marcelo Saad, Maria Del Carmen Janeiro Perez, Fausto Miranda Júnior, Einstein (Sao Paulo, Brazil) 12/2013; 11(4):426-434. DOI: 10.1590/S1679 45082013000400004 Source: PubMed)

Το σύνολο των λειτουργικών διαταραχών που αναφέρονται. ή μέρος αυτών είναι σε θέση να διαταράξουν την ποιότητα της ζωής των ασθενών.

Η αποκατάσταση της λειτουργικής ικανότητας του ασθενή είναι ο τομέας δράσης του Φυσικοθεραπευτή στην Ογκολογική Λειτουργική Αποκατάσταση. Σύμφωνα με την Association of Chartered Physiotherapist in Oncology and Palliative Care (1993):

"Ο σκοπός της Φυσικοθεραπείας σε ασθενείς με καρκίνο είναι η ελαχιστοποίηση μερικών από τις επιπτώσεις της πάθησης ή της θεραπείας πάνω τους. Συχνά είναι πιθανόν να βελτιώσει τη ποιότητα της ζωής των ασθενών, ανεξάρτητα από τη πρόγνωση, βοηθώντας τους να επιτύχουν τη μέγιστη δυνατή λειτουργική ικανότητα και ανεξαρτησία, ή να κερδίσουν ανακούφιση από δυσάρεστα συμπτώματα".Για την επίτευξη όλων αυτών ο φυσικοθεραπευτής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του την αλληλεπίδραση μεταξύ της φυσικής, ψυχολογικής, κοινωνικής, και επαγγελματικής ανάγκης της λειτουργικότητας

Προκειμένου να φτάσει στην αποκατάσταση της λειτουργικής ικανότητας του ασθενή πρέπει να ακολουθηθούν κάποια στάδια. Πρέπει να υπάρξει αξιολόγηση και στη συνέχεια να σχεδιαστεί η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί για την επίτευξη του στόχου

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση του περιστατικού περιλαμβάνει:

1. ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ: Ενημέρωση από το ιατρικό προσωπικό για την διάγνωση, τις δυνατότητες θεραπευτικής αντιμετώπισης, προοπτική, αλλά και οριοθέτηση στόχων.
2. ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Η κλινική αξιολόγηση από τον Φυσικοθεραπευτή περιλαμβάνει την επισκόπηση, την ψηλάφηση, τον έλεγχο εύρους κίνησης των αρθρώσεων (όπου αυτό είναι δυνατόν), τον έλεγχο μυϊκής ισχύος, την εκτίμηση του πόνου, αλλά και το βαθμό εξάρτησης του ασθενούς από το περιβάλλον του. Θα είναι, επίσης, χρήσιμο να γνωρίζει ο φυσικοθεραπευτής την αποτελεσματικότητα άλλων θεραπευτικών προσπαθειών αποκατάστασης που έγιναν κατά το παρελθόν.
3. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: Από τα βήματα που ήδη προηγήθηκαν, ο φυσικοθεραπευτής έχει αποκτήσει σαφή εικόνα για την κατάσταση του ασθενή, η οποία και θα τον οδηγήσει στον καθορισμό των άμεσων, αλλά και των μακροπρόθεσμων στόχων. Τα συμπεράσματα αυτά θα πρέπει να αναλυθούν στον ίδιο τον ασθενή, καθώς θεωρείται δεδομένη και αναγκαία η ενεργή δική του συμμετοχή στην όλη προσπάθεια, αλλά θα πρέπει να αναλυθούν και στο περιβάλλον του, στο βαθμό που αυτό έχει την δυνατότητα να επηρεάσει θετικά τον ασθενή.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Ανάλογα με τα ευρήματα, τα θεραπευτικά μέσα που έχουμε στη διάθεση μας είναι:

1- Στην περίπτωση που ο ασθενής έχει εμφανίσει Λεμφοίδημα, αυτό αντιμετωπίζεται πρώτο. Η αποκατάσταση του Λεμφοιδήματος μπορεί να περιλαμβάνει: κυκλοφορητή άκρου, λεμφική παροχέτευση κατά Dr Vodder, παλμικά μαγνητικά πεδία, περίδεση του μέλους, φροντίδα του δέρματος, ασκήσεις, ενώ στο τέλος της θεραπείας εφαρμόζεται ειδικό υλικό επίπεδης πλέξης διαβαθμισμένης συμπίεσης για την διατήρηση των αποτελεσμάτων του θεραπευτικού προγράμματος.

2- Σε περιπτώσεις πόνου και διαταραχής της λειτουργικής ικανότητα του ασθενή εφαρμόζουμε 'Τεχνικές Manual Therpy ή Θεραπεία με Ήπιους Χειρισμούς', η οποία περιλαμβάνει:
- MOBILIZATION – ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ: Ήπιοι χειρισμοί για την αντιμετώπιση πόνου και δυσκαμψίας των αρθρώσεων. Συνδυάζονται με ασκήσεις διάτασης και πρόγραμμα ισχυροποίησης των μυών, ώστε να επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό λειτουργικό αποτέλεσμα απαλλαγμένο από πόνο.
- MUSCLE ENERGY TECHNIQUES – ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΜΥΪΚΗΣ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ: Τοποθετώντας το σώμα του ασθενή σε κατάλληλες θέσεις και αξιοποιώντας την μυϊκή του δύναμη, αποκαθιστούμε την λειτουργικότητα στις δύσκαμπτες – "μπλοκαρισμένες" αρθρώσεις.
- STRAIN AND COUNTER STRAIN – ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ: Το σώμα είναι σχεδιασμένο να αντιδρά στη φυσική επιβάρυνση ή το stress. Ωστόσο, συχνά, λόγω του βομβαρδισμού του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) με αισθητικά ερεθίσματα , οι μύες παραμένουν σε σπασμό -υπερτονία-, αδυνατούν να χαλαρώσουν, 'κονταίνουν' και χάνουν την ελαστικότητα τους. Αν αυτό το φαινόμενο δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα προκαλούνται αλλαγές, όπως ίνωση, παγίδευση νεύρων, έλλειψη οξυγόνου στους ιστούς και, τέλος, χρόνιος πόνος. Η τεχνική τοποθέτησης και διατήρησης του σώματος σε στάση ανακούφισης – απελευθέρωσης, δηλαδή σε στάση όπου αναχαιτίζεται ο συνεχής βομβαρδισμός του ΚΝΣ με αισθητικά ερεθίσματα συναγερμού, βοηθά ώστε να αποκατασταθεί η φυσιολογική μυϊκή λειτουργικότητα και να επιτύχουμε αναλγησία.
- MYOFASCIAL RELEASE – ΜΥΟΠΕΡΙΤΟΝΙΑΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ: Η περιτονία είναι ιστός που καλύπτει ολόκληρο το σώμα και το βοηθά να διατηρήσει την μορφή του. Έτσι, οποιοσδήποτε περιορισμός στη περιτονία είναι δυνατόν να προκαλέσει τάση, η οποία μπορεί να μεταφερθεί οπουδήποτε στο σώμα. Αποτέλεσμα είναι ο περιορισμός στη αρμονική λειτουργικότητα του οργανισμού και ο πόνος. Με την τεχνική της 'μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης' λύνονται οι συμφύσεις και οι περιορισμοί στην περιτονία.
- NEURAL TENSION – ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ: Όπως υπάρχει η ελαστικότητα των μυών, έτσι υπάρχει και κάποια σχετική ελαστικότητα στα νεύρα. Τα περιφερειακά νεύρα συχνά παγιδεύονται μέσα στους ιστούς. Αποτέλεσμα είναι να χάνουν την ελαστικότητά τους και να έλκονται με τις κινήσεις, προκαλώντας πόνο και περιορισμό της λειτουργικότητας. Η συγκεκριμένη τεχνική χρησιμοποιείται για να ελαττωθεί η μηχανική τάση που ασκείται πάνω στα νεύρα, ώστε να γλιστρούν ελεύθερα μέσα στο έλυτρό τους.

3- Θεραπεία Απελευθέρωσης Ουλώδους Ιστού (scar tissue release): Συνήθως παραβλέπεται από τους επαγγελματίες της υγείας, καθώς δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος των φυσιολογικών επιπτώσεων που μπορεί να προκαλέσει στη λειτουργικότητα του οργανισμού συνολικά. Η πραγματικότητα είναι πως ακόμη και ο ελάχιστος περιορισμός στο περίτεχνο δίκτυο της περιτονίας μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις από το ένα άκρο του σώματος στο άλλο. Φυσικά, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ευθραυστότητα του ακτινοβολημένου ιστού, ώστε να αποφεύγονται διατάσεις και έλξεις πέρα από το όριο που μπορεί, με ασφάλεια ,να μετακινηθεί ο ινώδης ιστός. Στόχος είναι η βελτιώση της ελαστικότητας τού ιστού, απελευθερώνοντας τα αγγεία και τα νεύρα της περιοχής.

4- Για την συνολική ευεξία του ασθενή, την χαλάρωση, αλλά και την βελτίωση της στάσης του εφαρμόζουμε:
- UPLEDGER'S CRANIOSACRAL THERAPY – ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ του Dr. John Upledger: Πρόκειται για μια μη φαρμακευτική, ήπια μέθοδο, κατά την οποία με ένα απαλό άγγιγμα βάρους 5 gr μπορούμε να εκτιμήσουμε και να βελτιώσουμε την λειτουργικότητα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, ενισχύοντας έτσι τον φυσικό αμυντικό μηχανισμό του οργανισμού, με στόχο να διευκολύνουμε την δυνατότητα αυτοδιόρθωσής του.
- UPLEDGER'S SOMATOEMOTIONAL RELEASE – ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ του Dr. John Upledger: Η Ψυχοσωματική Απελευθέρωση είναι η θεραπευτική διαδικασία που διευκολύνει το σώμα και την ψυχή να απαλλαγούν από την δράση των υπολειμματικών επιδράσεων ενός προηγούμενου φυσικού ή συναισθηματικού τραύματος. Λειτουργεί συμπληρωματικά με την Κρανιοϊερή Θεραπεία του Dr John Upledger, διευρύνοντας και προωθώντας την αποτελεσματικότητά της.

5- Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης (The Impact of an External Breast Prosthesis on the Gait Parameters of Women After Mastectomy, Author Affiliations: Department of Rehabilitation, The Greater Poland Cancer Center (Dr Hojan); Department of Pediatric Orthopedics and Traumatology (Drs Manikowska, Chen, and Jozwiak) and Department of Computer Science and Statistics (Dr Molinska-Glura), Poznan University of Medical Sciences, Poland.Cancer nursing (Impact Factor: 1.88). 04/2013; DOI: 10.1097/NCC.0b013e3182919576 Source: PubMed) υποδηλώνεται θετική επιρροή της χρήσης προσθετικών μαστού στις παραμέτρους της βάδισης, η οποία θα μπορούσε να βελτιώσει τη λειτουργική κατάσταση των ασθενών μετά την επέμβαση.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στόχος των θεραπευτικών μας παρεμβάσεων στους ογκολογικούς ασθενείς, ανεξάρτητα από το προσδόκιμο επιβίωσης - πολύ περισσότερο μάλιστα όταν αυτό έχει αυξηθεί σημαντικά με την εξέλιξη των ιατρικών πράξεων που εφαρμόζονται, όπως στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού -, είναι η ανακούφιση του πόνου, η ευεξία, η συνολική βελτίωση της στάσης, της λειτουργικότητας και της δυνατότητας αυτοεξυπηρέτησής τους. Ουσιαστικά ο τελικός στόχος είναι η βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.

images 1

ΠΗΓΕΣ

Body posture in women after mastectomy and its changes as a result of rehabilitation, Rostkowska E, Bąk M, Samborski W, University School of Physical Education in Poznań, Clinic for Physiotherapy, Rheumatology and Rehabilitation, University of Medical Sciences, Poznań, Poland, Higher Vocational State School in Leszno, Poland, Clinic for Physiotherapy, Rheumatology and Rehabilitation, University of Medical Sciences, Poznań, Poland

Lymphedema, Diagnosis and Therapy, Horst Weissleder and Christian Schuchhardt, ISBN 3-934371-24-8

Massage Today, January, 2015, Vol. 15, Issue 01, Comprehensive Manual Therapy for Breast Cancer Survivors, By Shea Shulman, LMT, CLT, Nancy Strand, LMT and Elaine Dohms, LMT, CLT-LANA

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑΣ, MSc, Υπ. Διδάκτορας

Φυσικοθεραπευτής

Στην ίδια κατηγορία

Τελευταία άρθρα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

04 Οκτωβρίου 2025 | Αθηνάς Κατσιμήτρου - Τιγγινάγκα, Mld/Cdt | Καρκίνος του Μαστού

Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του άνω άκρου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

ΑΥΧΕΝΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

04 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Αυχενικό Σύνδρομο

Ο αυχενικός πόνος και το αίσθημα δυσκαμψίας, ή "πιασίματος" στον αυχένα είναι από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης ιατρικής βοήθειας στον σύγχρονο κόσμο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδου

Το Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου συνιστά μια ετερογενή και αμφιλεγόμενη νοσολογική οντότητα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία και δραστηριότητα του ατόμου.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΣΤΟ STRESS ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ

03 Οκτωβρίου 2025 | Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc, Υπ. Διδάκτορας | Άγχος - stress

Το stress – ή αλλιώς άγχος – είναι η φυσική αντίδραση του σώματος όταν νιώθει πίεση, ή απειλή. Ωστόσο, δεν το βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο∙ για κάποιους γίνεται απλή πρόκληση, ενώ για άλλους βαριά καθημερινή δοκιμασία.

stressed woman siting at desk in office surrounded Σε μικρές δόσεις το stress μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη, όμως όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020), το stress θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία στον 21ο αιώνα, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Υπάρχουν κατηγορίες τού πληθυσμού που αποδεικνύονται πιο ευάλωτες είτε λόγω βιολογικών παραγόντων, είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, είτε λόγω ιδιαίτερων απαιτήσεων στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτών των ομάδων είναι κρίσιμη, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.

Ευάλωτες κατηγορίες ανθρώπων στο stress

Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι βιώνουν stress που προκαλείται από ποικίλες πηγές: τις σχολικές απαιτήσεις, τις εξετάσεις, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, ακόμη και από την πίεση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το παιδικό και εφηβικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά αυτήν την ομάδα περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Έρευνες δείχνουν ότι η παιδική έκθεση σε χρόνιο stress συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης, αλλά και σωματικών παθήσεων στην ενήλικη ζωή (Shonkoff et al., 2012).
Νεαροί ενήλικες και φοιτητές: Οι φοιτητές και οι νεαροί ενήλικες καλούνται να διαχειριστούν την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, γεγονός που συνοδεύεται από ακαδημαϊκές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η πίεση για επαγγελματική αποκατάσταση και οι οικονομικές δυσκολίες καθιστούν αυτήν την ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο άγχος (Beiter et al., 2015).
Εργαζόμενοι σε απαιτητικά επαγγέλματα: Το εργασιακό stress αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές άγχους στη σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι σε θέσεις ευθύνης, αλλά και όσοι απασχολούνται σε ασταθή, ή χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα. Το φαινόμενο της «επαγγελματικής εξουθένωσης» (burnout) έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας (Maslach & Leiter, 2016).
Γυναίκες: Οι γυναίκες αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως πιο ευάλωτες στο stress, όχι μόνο λόγω βιολογικών παραγόντων (ορμονικές διακυμάνσεις, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση), αλλά και λόγω του κοινωνικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν. Ο συνδυασμός επαγγελματικών, οικογενειακών και κοινωνικών απαιτήσεων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους (APA, 2019).
Φροντιστές ασθενών και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες: Οι άνθρωποι που φροντίζουν άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες συχνά βιώνουν έντονο και παρατεταμένο stress, γνωστό και ως «stress φροντιστή». Πρόκειται για μια κατηγορία που παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σωματικής κόπωσης και κοινωνικής απομόνωσης (Schulz & Sherwood, 2008).
Άτομα με χρόνια νοσήματα: Ο χρόνιος πόνος, οι σωματικοί περιορισμοί και η συνεχής αβεβαιότητα για την πορεία τής υγείας συνδέονται με υψηλά επίπεδα stress. Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ή καρκίνο αναφέρουν συχνά έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει την πορεία τής ασθένειας (Cohen et al., 2007).
Ηλικιωμένοι: Η τρίτη ηλικία χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές: απώλεια αγαπημένων προσώπων, συνταξιοδότηση, μείωση φυσικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την ψυχική πίεση και το αίσθημα μοναξιάς, καθιστώντας τούς ηλικιωμένους ευάλωτους σε αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές (Gum et al., 2009).

Επιπτώσεις του stress στην υγεία

african american businesswoman trying to concentra Το χρόνιο stress δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος· επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό. Μεταξύ άλλων:

Ενισχύει τη λειτουργία τού συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Συνδέεται με υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιβαρύνει την ψυχική υγεία, οδηγώντας σε κατάθλιψη, αϋπνία κ.ά.
Μειώνει την ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα σε νέες προκλήσεις.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του stress

Η διαχείριση του stress απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και σωματοθεραπευτικές μεθόδους.

1. Τρόπος ζωής

Σωματική άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες.
Διατροφή: Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά στηρίζει την ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα.
Ύπνος: Ο ποιοτικός ύπνος αποτελεί θεμέλιο για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος.
Κοινωνική υποστήριξη: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

2. Ψυχολογικές παρεμβάσεις

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αποτελεσματική στη διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων.
Mindfulness και διαλογισμός: Ενισχύουν την επίγνωση και μειώνουν τη ροπή προς το άγχος.
Ομαδική θεραπεία, ή ομάδες υποστήριξης: Δημιουργούν αίσθημα κοινότητας.

3. Σωματοθεραπευτικές προσεγγίσεις και η Κρανιοϊερή Θεραπεία Upledger

osteopathy patient getting treatment massage1 Η κρανιοϊερή θεραπεία (CranioSacral Therapy – CST) που αναπτύχθηκε από τον Dr. John Upledger αποτελεί μια ήπια, μη επεμβατική μέθοδο χειροθεραπείας που εστιάζει στη ρύθμιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος μέσω της βελτίωσης της λειτουργικότητας του κρανιοϊερού συστήματος –δηλαδή του συστήματος των μεμβρανών και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Με απαλές πιέσεις, ο θεραπευτής διευκολύνει την απελευθέρωση περιορισμών στους ιστούς, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση του οργανισμού. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η CST μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να βελτιώσει τον ύπνο και να ενισχύσει την αίσθηση χαλάρωσης (Matarán-Peñarrocha et al., 2011). Ιδιαίτερα για άτομα με χρόνιο stress, η κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες παρεμβάσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ανακτήσει ισορροπία.

4. Ενσωμάτωση στην καθημερινότητα

executives doing yoga Η αντιμετώπιση του stress δεν μπορεί να βασιστεί σε μεμονωμένες παρεμβάσεις. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα:

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου και ξεκούρασης.
Συνειδητή ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά.
Προγραμματισμένη συμμετοχή σε πρακτικές χαλάρωσης (αναπνοές, γιόγκα, CST).
Αναγνώριση των προσωπικών ορίων και διεκδίκηση ισορροπίας σε επαγγελματική και προσωπική ζωή.

Συμπεράσματα

Το stress είναι πια κομμάτι τής καθημερινότητας, αλλά δεν βαραίνει όλους με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν ομάδες που το νιώθουν πιο έντονα –από τα παιδιά και τους φοιτητές, μέχρι τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους φροντιστές, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και τους ηλικιωμένους. Η διαχείριση του stress απαιτεί ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει υγιεινό τρόπο ζωής, ψυχολογική υποστήριξη και σωματοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κρανιοϊερή θεραπεία Upledger μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αυτορρύθμισης του οργανισμού και την καλλιέργεια βαθιάς χαλάρωσης. Η πρόληψη και η διαχείριση του stress δεν είναι πολυτέλεια· είναι απαραίτητη επένδυση για την υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ευημερία.

Πηγές

American Psychological Association (APA). (2019). Stress in America: Stress and current events.
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, 173, 90-96.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., & Miller, G. E. (2007). Psychological stress and disease. JAMA, 298(14), 1685–1687.
Gum, A. M., King-Kallimanis, B., & Kohn, R. (2009). Prevalence of mood, anxiety, and substance-abuse disorders for older Americans in the National Comorbidity Survey–Replication. American Journal of Geriatric Psychiatry, 17(9), 769-781.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103–111.
Matarán-Peñarrocha, G. A., Castro-Sánchez, A. M., García, G. C., Moreno-Lorenzo, C., Carretero, T. L., & Zafra, M. Á. (2011). Influence of craniosacral therapy on anxiety, depression and quality of life in patients with fibromyalgia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011, 178769.
Schulz, R., & Sherwood, P. R. (2008). Physical and mental health effects of family caregiving. American Journal of Nursing, 108(9 Suppl), 23–27.
Shonkoff, J. P., Boyce, W. T., & McEwen, B. S. (2012). Neuroscience, molecular biology, and the childhood roots of health disparities: Building a new framework for health promotion and disease prevention. JAMA, 301(21), 2252–2259.
World Health Organization (WHO). (2020). Stress at the workplace.