ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΙΔΑΝΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Η βρεφική ηλικία χαρακτηρίζεται από αδέξια, μη ορθολογική ομόπλευρη κινητική συμπεριφορά. Στην ενήλικη ζωή, όμως, η εξάσκηση των διαγώνιων κινήσεων είναι ο πρωταρχικός τρόπος για την αναδιοργάνωση του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Πριν το βρέφος μάθει να μπουσουλάει, κινείται με ομόπλευρες κινήσεις, δηλαδή εμπλέκουν τη μία πλευρά του σώματος, το δεξί χέρι και το δεξί πόδι προεξέχουν ταυτόχρονα προς τα εμπρός κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που έχουν να κάνουν με το τέντωμα και το κλότσημα. Καθ' όλη τη διάρκεια αυτού του πρωτόγονου αναπτυξιακού σταδίου, το δεξιό εγκεφαλικό ημισφαίριο ελέγχει τη δεξιά πλευρά του παιδιού και το αριστερό ημισφαίριο την αριστερή. Η απορρέουσα ασυντόνιστη κίνηση συνεχίζεται μέχρι να αρχίσει να μπουσουλάει σταυρωτά. Αυτό το νέο μοτίβο αντίθετης κίνησης αναδιοργανώνει στη συνέχεια το κεντρικό νευρικό του σύστημα, ώστε όλα τα σωματικά συστήματα να συνεργάζονται ομαδικά.

Παραδείγματα διασταυρούμενων μοτίβων σε δυσλειτουργία:

Κακή ισορροπία
Δυσκαμψία του αυχένα
Έλλειψη συντονισμού
Δυσκολία στην ανάγνωση
Τραυλισμός
Αδεξιότητα
Μαθησιακές δυσκολίες όπως η δυσλεξία

Σε ορισμένους ανθρώπους το ομαλό σταυροειδές βάδισμα απλώς δεν αναπτύχθηκε, εν μέρει λόγω των γονέων που ενθάρρυναν πρόωρα το παιδί να περάσει από το μπουσούλημα στο περπάτημα πριν δημιουργηθεί μια ισχυρή νευρολογική γέφυρα μέσω του μεσολόβιου του εγκεφάλου (corpus callosum - Το "μεσολόβιο" ή "πυλώδες σώμα" είναι μια γέφυρα από διαφανή ουσία, που συνδέει τα δυο εγκεφαλικά ημισφαίρια και σχηματίζεται κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του εγκεφάλου). Σε περιπτώσεις όπως σε τραυματικές κακώσεις, σε χρήση κηδεμόνων, σε παρατεταμένη αδράνεια και σε χειρουργικές επεμβάσεις οσφυϊκής σπονδυλοδεσίας, επέρχεται σύγχυση στα νευρικά ερεθίσματα. Ο εγκέφαλος αντιδρώντας επανέρχεται σε ένα προηγούμενο χαρτογραφημένο ομόπλευρο μοτίβο. Οι ασθενείς που παρουσιάζουν υπολείμματα ομόπλευρης βάδισης δεν χρειάζονται μόνο ασκήσεις επανεκπαίδευσης για να βοηθήσουν στην ισχυροποίηση των νευρωνικών συνδέσεων του εγκεφάλου, αλλά και καλή χειροθεραπεία για τη διόρθωση αντισταθμιστικών μοτίβων μυϊκής ανισορροπίας που έχουν σχηματιστεί.

Κατά την αξιολόγησης της βάδισης, βλέπουμε ασθενείς με ομόπλευρα απομεινάρια, που τους αναγκάζουν να περπατούν με την ωμική ζώνη και τη λεκάνη να περιστρέφονται ως μία μονάδα. Παρατηρήστε στην εικόνα παραπλεύρως πώς το ομόπλευρο πρότυπο αυτού του ατόμου τον αναγκάζει να λυγίζει το κεφάλι του από τη δεξιά πλευρά καθώς φέρει βάρος στο αριστερό του πόδι. Αυτό το μοτίβο, όχι μόνο αλλάζει την ευθυγράμμιση στα μάτια του, αλλά καταναλώνει υπερβολική ενέργεια, λόγω της αλλαγής της θέσης του κεφαλιού σε σχέση με το πόδι. Η έλλειψη ευθυγράμμισης των ματιών του, ενεργοποιεί αντανακλαστικά διόρθωσης του κεφαλιού, και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την καταπόνηση ολόκληρου του σώματος, ιδιαίτερα του αυχένα.

Ένα από τα εξελικτικά πλεονεκτήματα της όρθιας στάσης είναι η δυνατότητα περιστροφή του κεφαλιού γύρω από τον κατακόρυφο άξονα, διευρύνοντας τον οπτικό ορίζοντα. Στον πρώιμο άνθρωπο, η ανάγκη σταθεροποίησης αυτής της αισθητήριας πλατφόρμας για την παρακολούθηση ενός στόχου ήταν απαραίτητη για την επιβίωση. Η βέλτιστη θέση του κεφαλιού στον αυχένα του επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση προς όλες τις κατευθύνσεις, περιοριζόμενη μόνο από τη σκελετική αρχιτεκτονική και όχι από προστατευτικό μυϊκό σπασμό. Βάδισμα που δεν έχει ισορροπία, αναγκάζει τη στάση του σώματος να προσαρμοστεί μέσω μυϊκής σύσπασης, ιδιαίτερα στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Η ισορροπία ενισχύεται σημαντικά όταν το κεφάλι είναι κάθετα ευθυγραμμισμένο με το πόδι στήριξης, και τα μάτια να κοιτούν ευθεία μπροστά. Αυτή η αυχενική-κρανιακή τοποθέτηση επιτρέπει στις δυνάμεις της βαρύτητας να μεταδίδονται ανεμπόδιστα μέσω του σώματος.

Προτού ο ασθενής εκτελέσει ασκήσεις επανεκπαίδευσης με διασταυρούμενα μοτίβα, πρέπει να εξασφαλιστεί μέσω της χειροθεραπείας η λειτουργικότητα και η ελαστικότητα στις κινήσεις, δηλαδή συνολικά η σπονδυλική στήλη να έχει τη κινητική δυνατότητα να υποστηρίξει την ομαλή διασταυρούμενη βάδιση.

Η βρεφική ηλικία χαρακτηρίζεται από αδέξια, μη ορθολογική ομόπλευρη κινητική συμπεριφορά και, κατά την ίδια λογική, από λιγότερο ολοκληρωμένη γνωστική λειτουργία. Καθώς ένα παιδί μεγαλώνει και αναπτύσσεται, η γνώση της διασταυρούμενης κίνησης επιτρέπει στα σωματικά συστήματα να αρχίσουν να συνεργάζονται ως μια αδιάλειπτη ομάδα. Ως ενήλικες, η εξάσκηση των διαγώνιων κινήσεων είναι ένας πρωταρχικός τρόπος για την επίτευξη της αυτοεξυπηρέτησης. Στην πραγματικότητα, η διαγώνια άσκηση μπορεί να είναι ένας από τους πιο διασκεδαστικούς και αποτελεσματικούς τρόπους για την επανεκκίνηση του νευρικού συστήματος.