"eustress" - ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΟ ΑΓΧΟΣ
Το άγχος έχει μια αδικαιολόγητα κακή φήμη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, που ισχυρίζονται ότι μια μορφή του, που ονομάζεται "eustress – ευεργετικό άγχος", μπορεί να κάνει καλό στην υγεία μας!
Η Daniela Kaufer, νευροεπιστήμονας από το University of California, Berkeley, αναφέρει: «υπάρχει η αντίληψη ότι το άγχος είναι πάντα κακό για τον εγκέφαλο, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Η αντίδραση μας στο άγχος είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση. Ενισχύει την απόδοσή μας, είναι εξαιρετικά σημαντικό για την εγρήγορση, ενώ μας προετοιμάζει για το επόμενο εμπόδιο που έρχεται».
Η έννοια του "eustress" (το πρόθεμα "eu" προέρχεται από τα αρχαία Ελληνικά, σημαίνει υγιής, σε καλή φυσική κατάσταση), είναι ενορατική.
Η Kaufer έχει αποδεικτικά στοιχεία για την δυναμική του ευεργετικού άγχους - eustress. Η ομάδα της συνέκρινε την δραστηριότητα του ιππόκαμπου (μια περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται με τη μάθηση και τη μνήμη), σε αρουραίους που εκτέθηκαν σε παρατεταμένο άγχος, έναντι ενός μέτριου άγχους ανάλογου με το χαρακτηριζόμενο ευεργετικό άγχος στον άνθρωπο. Το δεύτερο προκάλεσε την ανάπτυξη νέων νευρώνων. Σύμφωνα με την Kaufer: «αυτοί οι νέοι νευρώνες, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, ότι ενεργοποιούνται επιλεκτικά, ώστε να βοηθήσουν στην εκπαίδευση για την αντιμετώπιση της επόμενης αγχωτικής κατάστασης. Έτσι επιτυγχάνεται καλύτερη αντίδραση σε δεδομένη ευκαιρία, δηλαδή είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι σε μελλοντικές αγχωτικές καταστάσεις».
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι πρέπει να το παρακάνουμε. Αν διαταραχθεί η ισορροπία από το eustress (ευεργετικό άγχος) στο distress (εξάντληση, καταπόνηση), αναστέλλονται τα θετικά αποτελέσματα. Τότε επιστρέφουμε σε αυτό που η Kaufer αναφέρει χαρακτηριστικά: «δεν θυμάσαι πράγματα που ξέρεις πραγματικά». Έτσι, για να βελτιώσουμε την ικανότητα αντίδρασης μας στις δύσκολες καταστάσεις, ενθαρρύνονται προκλήσεις που προκαλούν φόβο, αλλά δεν αποτελούν πραγματική απειλή, όπως για παράδειγμα αθλήματα (ιππασία), δημόσιες ομιλίες, συνεντεύξεις για εργασία κ.α.
Ο Richard Stephens, καθηγητής ψυχολογίας στο Keele University, αναφέρει πως είναι δυνατόν να μετατρέψουμε το distress σε eustress, τοποθετώντας ένα νέο πλαίσιο - με αναδιαμόρφωση, θεωρώντας δηλαδή τις αγχωτικές καταστάσεις ως θετικές προκλήσεις, αξιοποιώντας έτσι τα οφέλη του eustress – ευεργετικού άγχους.
Η μελέτη της Kaufer με τους αρουραίους έδειξε ότι το eustress οδήγησε σε αύξηση των επιπέδων της ορμόνης οξυτοκίνης και των υποδοχέων της, που οδήγησε τους αρουραίους να επιδιώκουν περισσότερη κοινωνικότητα. Τα ζώα άρχισαν να στριμώχνονται μεταξύ τους για ζεστασιά και να μοιράζονται πόρους. Αντίθετα σε χρόνια καταπόνηση φαίνεται μια μακροχρόνια μείωση στην οξυτοκίνη. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται η κοινωνική υποστήριξη. Εδώ είναι που καταλήγουμε να μιλάμε για «διευθέτηση των συναισθημάτων» σύμφωνα με τον Stephens, δηλαδή αντί να είμαστε υποχείρια των συναισθημάτων μας, εφαρμόζουμε διαφορετικές στρατηγικές για να βιώσουμε ευνοϊκά αποτελέσματα. Προς αυτή τη κατεύθυνση είναι η ενσυνειδητότητα ή η αναδιαμόρφωση ή απλά η αποφυγή ορισμένων καταστάσεων. Οτιδήποτε άλλο βοηθάει στην βελτίωση της διάθεσης είναι χρήσιμο, όπως η άσκηση, η υγιεινή διατροφή, η ξεκούραση κ.α. Εκτός από την αναδιαμόρφωση της ίδιας της κατάστασης, σύμφωνα με τον Stephens, μπορείτε να «βιώσετε» την αντίδραση σας και να χρησιμοποιήσετε αυτό που αποκαλεί "συναισθηματική αποδοχή", δηλαδή μην προσπαθήσετε να τροποποιήσετε τα συναισθήματα, βιώστε τα, είναι εκεί για κάποιο λόγο. Αυτό θα σας οδηγήσει στην ενσυνειδητότητα, βιώστε τη στιγμή, κερδίστε την εμπειρία. Αυτός είναι ο τρόπος να γίνεται πιο ανθεκτικοί. Συνταχθείτε με τα συναισθήματα σας, μάθετε να ζείτε μαζί τους, αποδεχτείτε τα αντί να προσπαθείτε υπερβολικά να τα διαχειριστείτε». Φυσικά αποδεχτείτε τις προκλήσεις.
Η ουδός του άγχους ορισμένων ανθρώπων είναι υψηλότερο από άλλους, λέει η Kaufer, αυτό εξαρτάται από τα γονίδια, προγεννητικές εμπειρίες, τις εμπειρίες της ζωής, και τα κυκλώματα του εγκεφάλου. Πολλά από αυτά είναι πέρα από τον έλεγχο μας. «Έτσι είναι σημαντικό να μην αισθάνεται κανείς υπεύθυνος που έχει συγκεκριμένες αντιδράσεις στο άγχος», λέει, πρέπει να γνωρίζουμε και να σεβόμαστε τι είναι σωστό για εμάς.
«Για να βιώσετε το ευεργετικό άγχος, όταν έχετε μια αγχωτική εργασία,» λέει η Jennifer Ragsdale, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στο στο University of Tulsa, «αντιμετωπίστε τις προθεσμίες και το φόρτο εργασίας ως πρόκληση που έχετε να αντιμετωπίσετε ή μια υποσχόμενη ευκαιρία, αντί για κάτι που είναι αδύνατο να διαχειριστείτε. Αναλογιστείτε τις θετικές πλευρές της δουλεία σας. Τι έχει νόημα στην εργασία σας; Σε τι αξίζει να καταναλώσετε την ενέργεια σας και σε τι όχι;». Η έρευνα της Jennifer Ragsdale έδειξε ότι η ενέργεια και η έξαψη (arousal) που σχετίζεται με το ευεργετικό άγχος, μπορούν να καταπολεμήσουν την χρόνια κόπωση, αναφέρει σχετικά: «οι άνθρωποι με θετικούς δείκτες του ευεργετικού άγχους –δηλαδή, με αίσθημα ευτυχίας ή μεστότητας κατά τη διάρκεια της εργασίας- συνολικά παρουσίασαν χαμηλότερα επίπεδα χρόνιας κόπωσης».
Αν πιέζεστε για να δείτε τα θετικά σε μια κατάσταση που σας δένει κόμπο το στομάχι, θυμηθείτε ότι «κάποιο άγχος είναι επιθυμητό, αν όχι απαραίτητο, γιατί έτσι αποδεικνύουμε ότι είμαστε ενεργοί στον κόσμο» λέει ο Stephens, «χωρίς πρόκληση έρχεται η πλήξη. Μια ζωή με μηδενικό άγχος, δεν είναι μια ζωή που αξίζεις να ζήσεις»!
ΠΗΓΗ
- Under pressure: how stress can change our lives for the better, https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2019/nov/18/under-pressure-how-stress-can-change-our-lives-for-the-better
Τελευταία άρθρα
-
ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ (ΕΡΕΥΝΑ)
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | Πονοκέφαλος - ΗμικρανίεςΗ αντιμετώπιση της ημικρανίας είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που απασχολεί ιδιαίτερα τόσο τους ασθενείς, όσο και τους επιστήμονες υγείας.
-
ΟΣΤΕΟΡΘΡΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | ΟστεοαρθρίτιδαΗ οστεοαρθρίτιδα αποτελεί μια σύνθεση βιολογικών, γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Η εμβάθυνση στην επιστημονική κατανόηση της νόσου είναι κρίσιμη για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
-
ΠΡΩΙΜΗ ΕΝΑΡΞΗ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | ΣκέψειςΣτην οσφυαλγία και την ισχιαλγία, η πρώιμη έναρξη φυσικοθεραπευτικού προγράμματος αποκατάστασης είναι κρίσιμη για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
-
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΘΩΡΑΚΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ - Ανασκόπηση
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | Σύνδρομο Θωρακικής εξόδουΤο σύνδρομο θωρακικής εξόδου είναι μία από τις πιο αμφιλεγόμενες κλινικές καταστάσεις στην ιατρική.
-
Η ΜΑΧΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | Στάση σώματος / ΛειτουργικότηταΟι επιπτώσεις από την δύναμη της βαρύτητας είναι συνδεδεμένες με τις αλλαγές στην ευθυγράμμιση του σκελετού και την εμφάνιση του πόνου. Η σωστή λειτουργία τού εγκεφάλου μάς προφυλάσσει, για άλλη μια φορά!
-
ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | Πληροφορίες για τον ΕγκέφαλοΗ γνώση είναι ζωτικής σημασίας για τη σύγχρονη κοινωνία. Σε αντίθεση με τους προγόνους μας, ο κόσμος μας εκτιμά τη διανοητική ικανότητα πολύ περισσότερο από τη σωματική ικανότητα και έτσι η ανάγκη απόκτησης γνώσεων είναι πλέον ύψιστης σημασίας.
-
TENSEGRITY: ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΡΘΡΩΠΟ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | Manual TherapyΤα φορτία και οι δυνάμεις συμπίεσης που δέχεται το σώμα, κατανέμονται ομοιόμορφα χάρη στο δυναμικό σύστημα tensegrity αντιβαρυτικής τάσης. Αυτό το μοντέλο θέλει τη θέση και τη στάση των οστών να εξαρτώνται κυρίως από την ισορροπία μεταξύ των μαλακών ιστών, αποδυναμώνοντας οποιαδήποτε χειρισμό ανάταξης για την επαναφορά της σωστής "ευθυγράμμισης".
-
ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΣΤΟΝ ΓΛΟΥΤΟ (ΙΣΧΙΑΚΟ ΝΕΥΡΟ)
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | ΙσχιαλγίαΣτον γλουτό έχουν αποδοθεί περισσότερα σύνδρομα από οποιαδήποτε άλλη περιοχή του σώματος.
-
ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ | ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΚΕΛΕΤΟΥ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | Manual TherapyΗ εξισορρόπηση του σώματος, η ελαχιστοποίηση των ασυμμετριών βελτιστοποιεί τη μηχανική τού σώματος και αποτρέπει, μελλοντικά, σοβαρά προβλήματα πόνου.
-
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΙΔΑΝΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
| Χαράλαμπος Τιγγινάγκας MSc | Στάση σώματος / ΛειτουργικότηταΗ βρεφική ηλικία χαρακτηρίζεται από αδέξια, μη ορθολογική ομόπλευρη κινητική συμπεριφορά. Στην ενήλικη ζωή, όμως, η εξάσκηση των διαγώνιων κινήσεων είναι ο πρωταρχικός τρόπος για την αναδιοργάνωση του κεντρικού νευρικού συστήματος.