Ο θεραπευτής που εργάζεται στην αποκατάσταση ενός δύσκαμπτου και επώδυνου ώμου, γνωρίζει πολύ καλά πόσο δύσκολο είναι να κερδίσει εύρος κίνησης. Οπότε η πρόκληση για τον θεραπευτή είναι να γνωρίζει πότε και σε ποιο βαθμό μπορεί να χειριστεί δυναμικά τον επώδυνο και δύσκαμπτο ώμο.

Ανεξάρτητα της αιτίας, δηλαδή αν πρόκειται για μετεγχειρητικό ώμο, σύνδρομο πρόσκρουσης ή παγωμένο ώμο - συμφυτική θυλακίτις του ώμου (Adhesive Capsulitis), ο δυναμικός ή ο βιαστικός χειρισμός, είναι σε θέση να προκαλέσει επιδείνωση των συμπτωμάτων. 

Κλινική αξιολόγηση

Η κλινική αξιολόγηση του ασθενή διαδραματίζει έναν καθοριστικό ρόλο για τον σχεδιασμό της θεραπείας. Εκτός από την αξιολόγηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης, αξιολογούμε και την ποιότητα της κίνησης. Δηλαδή την τελική αίσθηση (end feel) στο τέλος του εύρους κίνησης της άρθρωσης. Κάθε άρθρωση έχει μια φυσιολογική τελική αίσθηση, όπως:

• Οστέινη (Boney): σκληρή τελική αίσθηση, όπως σαν να συναντώνται δυο οστά, η έκταση του αγκώνα είναι ένα καλό παράδειγμα.
• Συνδεσμική (Capsular or Ligamentous): συχνά περιγράφεται σαν να τεντώνεται ένα κομμάτι δέρματος. Αυτή είναι η φυσιολογική αίσθηση στην έξω στροφή του ώμου.
• Μυϊκή (Muscular): αυτή μοιάζει περισσότερο σαν να τεντώνεται ένα κομμάτι ελαστικό (π.χ. καουτσούκ, λάστιχο), όπως η διάταση του γαστροκνήμιου μυ.
• Προσέγγιση ιστών (Tissue Approximation): όταν δηλαδή η κινητικότητα διακόπτεται επειδή εξαντλείται ο χώρος για κίνηση, όπως στην κάμψη του αγκώνα ή του γόνατος.
• Πόνος (empty): όταν ο πόνος δεν επιτρέπει να φτάσουμε στο τέλος του εύρους κίνησης.
• Σπασμός (Spasm): απότομο σταμάτημα της κίνησης, σαν ο ασθενής να προφυλάσσεται από την κίνηση. Η αίσθηση είναι ότι οι μύες σταματούν την κίνηση. Μην παραβιάζεται την κίνηση που εμποδίζεται από μυϊκό σπασμό

Ένας απλός κανόνας που μπορούμε να ακολουθήσουμε με ασφάλεια είναι ποτέ να μην παραβιάζουμε την κίνηση που εμποδίζεται από μυϊκό σπασμό. Η αντίδραση αυτή περιγράφεται με την λέξη "rev – ενεργοποιώ/γκαζώνω-".

"Rev", ονομάζουμε την αναστάτωση/καταπόνηση που αισθάνεται ένα σύστημα. Δηλαδή, αναφέρεται στη προστασία του συστήματος από έντονη παρεμβατική θεραπεία. Όταν ένα σύστημα πιέζεται υπερβολικά ή βιαστικά αυτό-προστατεύεται. Αν τραβήξετε μια μεμβράνη με περισσότερη δύναμη από ότι χρειάζεται ή προσπαθήσετε να σπρώξετε ένα οστό πολύ γρήγορα, η αίσθηση είναι ότι το σύστημα αντιδρά, σπρώχνοντας προς τα πίσω, εναντίον σας. Αν υποχωρήσετε εκείνη τη στιγμή, το σύστημα χαλαρώνει και αρχίζει να συνεργάζεται μαζί σας. Αν δεν υποχωρήσετε, τότε το σύστημα αρχίζει να μεγαλώνει την αντίδραση του, "revving – ξεχειλίζει", τις δυνάμεις που διαθέτει, είτε για να σας αποφύγει, είτε για να κλειδώσει (προστατέψει) τον εαυτό του. Σε ένα υπερευαίσθητο σύστημα το rev μπορεί να συμβεί πολύ γρήγορα, ακόμη και για τους πιο έμπειρους θεραπευτές. Σε αυτή τη περίπτωση πρωταρχικός μας στόχος είναι η μείωση του σπασμού ή της αντίστασης στη κίνηση.

Συμπέρασμα

Όταν επιτύχουμε η τελική αίσθηση να αλλάξει σε συνδεσμική τελική αίσθηση (capsular end feel), τότε μπορούμε να γίνουμε πιο δυναμικοί στην αποκατάσταση του επώδυνου και δύσκαμπτου ώμου. Προσοχή όμως αν προχωρήσουμε πολύ γρήγορα ή πολύ επιθετικά τότε ενδέχεται να επιστρέψουμε από εκεί που ξεκινήσαμε.