Οι μηνίσκοι είναι δύο ινοχόνδρινες “σφήνες”, που καλύπτουν το κενό ανάμεσα στο μηριαίο και το κνημιαίον οστούν. Προσφέρουν σταθερότητα στην άρθρωση του γόνατος σε όλη την διάρκεια της κίνησης, συμβάλλοντας στον περιορισμό των περιστροφικών κινήσεων, αλλά και στις κινήσεις της κάμψης και έκτασης του γόνατος. 

Συνεισφέρουν στην απόσβεση των κραδασμών μεταξύ του μηριαίου και κνημιαίου οστού, αυξάνοντας την επιφάνεια επαφής και φόρτισης. Συμμετέχουν επίσης στην λίπανση της άρθρωσης. Στό μεγαλύτερο τμήμα των μηνίσκων δεν υπάρχουν αιμοφόρα αγγεία. Εξαιρείται η περιφέρεια που αρθρώνεται με τα αιμοφόρα αγγεία του γόνατος, τα οποία εφοδιάζουν τη περιφέρεια των μηνίσκων (20%) με αίμα. Αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης είναι ότι σε περίπτωση ρήξης δεν υπάρχει μηχανισμός επούλωσης, εκτός αν γίνει στη περιφέρεια. Ακόμα νεύρωση που θα μπορούσε να προκαλέσει πόνο σε περίπτωση τραυματισμού, περιορίζεται στο περιφερειακό τμήμα, όπου υπάρχει δυνατότητα αιμάτωσης.

Τραυματισμός στους μηνίσκους μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικίας, αλλά οι αιτίες είναι διαφορετικές για κάθε ομάδα ηλικίας. Στους νέους, ο μηνίσκος έχει μια αρκετά σκληρή και ελαστική δομή. Συνήθως η ρήξη στο μηνίσκο σε ασθενείς κάτω από την ηλικία τριάντα ετών, εμφανίζεται σαν αποτέλεσμα ενός αρκετά ισχυρού στροφικού τραυματισμού, που προκαλείται στην διάρκεια κάποιας αθλητικής δραστηριότητας. Στους ηλικιωμένους, ο μηνίσκος γίνεται πιο αδύνατος με την ηλικία. Ο ιστός που αποτελεί το μηνίσκο γίνεται εκφυλιστικός και περισσότερο ευάλωτος σε ρήξη, ακόμα και σαν αποτέλεσμα ενός αρκετά δευτερεύοντος τραυματισμού. Σε αυτή την περίπτωση η ρήξη του μηνίσκου είναι μέρος της οστεοαρθρίτιδας που υφίσταται στην άρθρωση.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα βασικά συμπτώματα της ρήξης του μηνίσκου περιλαμβάνουν:

• Πόνος, ιδιαίτερα όταν το γόνατο είναι σε έκταση (σε ευθεία). Ο πόνος μπορεί να περιορίζεται στην περιοχή του μηνίσκου ή να γίνεται αντιληπτός σε ολόκληρη την περιοχή του γόνατος.
• Οίδημα
• Το γόνατο μπορεί να κάνει χαρακτηριστικό ήχο ή να μπλοκάρει (αδυναμία για πλήρη έκταση).
•  Υπάρχει η αίσθηση ότι το γόνατο είναι αδύνατο και δεν στηρίζει το σώμα.
• Υπάρχουν επίσης μακροπρόθεσμα αποτελέσματα ενός σχισμένου μηνίσκου. Η συνεχής επαφή του στον αρθρικό χόνδρο μπορεί να προκαλέσει φθορά λόγω χρήσης στην αρθρική επιφάνεια, που οδηγεί σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Το γόνατο μπορεί να πρηστεί (συγκέντρωση υγρού στην άρθρωση) και να γίνει δύσκαμπτο και σφιχτό.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση ξεκινάει πάντα από την λήψη λεπτομερούς ιστορικού, ώστε να γίνει αντιληπτός ο μηχανισμός που προκάλεσε τον τραυματισμό. Στην συνέχεια μέσα από την κλινική αξιολόγηση ο ιατρός θα προσπαθήσει να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος, χρησιμοποιώντας ειδικά test. Η ακτινογραφία δεν θα μας δείξει αν υπάρχει ή όχι ρήξη μηνίσκου, αλλά θα μας πληροφορήσει αν υπάρχουν άλλα προβλήματα, όπως εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Στην περίπτωση όπου ο ιατρός δεν μπορέσει μέσα από την κλινική αξιολόγηση να έχει μια σαφή εικόνα για το μέγεθος του τραυματισμού, τότε απαιτείται η Μαγνητική τομογραφία (MRI), όπου θα φανεί σε ποια κατάσταση είναι οι μηνίσκοι και οι σύνδεσμοι του γόνατος. Ανάλογα με τα ευρήματα θα ακολουθήσει ο σχεδιασμός της θεραπευτικής αντιμετώπισης.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από:

• Την ηλικία, την γενική υγεία και το ιατρικό ιστορικό του ασθενή.
•  Το μέγεθος του τραυματισμού.
•  Την ανεκτικότητα του ασθενή σε διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις. 
•  Τις προσδοκίες του ασθενή για το μέλλον.
•  Την γνώμη του θεράποντος ιατρού.

Η αρχική αντιμετώπιση έχει σαν στόχο να μειωθεί ο πόνος και το οίδημα. Για τον λόγο αυτόν ο ασθενής σταματάει τις δραστηριότητες του, γίνεται επίδεση της άρθρωσης, εφαρμόζεται πάγος ενώ ο ασθενής μετακινείται με βοηθήματα (πατερίτσες). Σε αυτήν την φάση σημαντική βοήθεια μπορούν να προσφέρουν τα Παλμικά Μαγνητικά Πεδία και τα Laser Χαμηλής Ισχύος, παράλληλα με στατικές συσπάσεις του τετρακεφάλου μυός. 
Τα Παλμικά Μαγνητικά Πεδία διεισδύουν στο σώμα ομοιόμορφα, πρακτικά ανεπηρέαστα και επιδρούν στην ενδοκυτταρική κίνηση των ιόντων, αυξάνει δηλαδή η διαπερατότητα της κυτταρικής μεμβράνης. Αποτέλεσμα αυτού είναι η ελάττωση του οιδήματος και του πόνου, γρήγορη απομάκρυνση των προϊόντων του μεταβολισμού, αυξάνεται η παροχή οξυγόνου στην περιοχή, ενώ και τα περιφερειακά κινητικά νεύρα επανακτούν την λειτουργικότητα τους.
Η δράση των Laser Χαμηλής Ισχύος βασίζεται στην Βιοδιέγερση των μιτοχονδρίων (τα ενεργειακά εργοστάσια των κυττάρων), που προκαλεί αύξηση της παραγωγής ATP, με αποτέλεσμα την επιτάχυνση της διαδικασίας της επούλωσης, την ελάττωση του οιδήματος και την μείωση του πόνου. 
Ο τετρακέφαλος μυς είναι από τους ισχυρότερους μύες του σώματος, παράλληλα όμως και από τους περισσότερους ευάλωτους. Ανεξάρτητα από την τελική επιλογή της θεραπευτικής προσέγγισης η διατήρηση του μυϊκού τόνου του είναι βασικός παράγοντας για την τελική έκβαση. Οι στατικές συσπάσεις του τετρακεφάλου και η εκπαίδευση με biofeedback συμβάλλουν αποφασιστικά προς αυτήν την κατεύθυνση.

Εάν τα συμπτώματα συνεχιστούν ή μπλοκάρεται η άρθρωση, τότε απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση, είτε για να αφαιρεθεί το τμήμα του μηνίσκου που μπλοκάρει την άρθρωση, είτε για να επιδιορθωθεί η ρήξη. Σήμερα η Αρθροσκόπηση αποτελεί την πιο αποτελεσματική χειρουργική διαδικασία.

Γίνεται μικρή τομή στην άρθρωση για να εισχωρήσει μια μικρή κάμερα, από όπου ο χειρουργός μπορεί να δει ακριβώς τι συμβαίνει με τον μηνίσκο, ενώ από μια άλλη μικρή τομή ειδικά όργανα χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση του τμήματος του μηνίσκου που έχει την ρήξη ή για την τοποθέτηση ειδικών συνδετήρων, που θα συγκρατήσουν το σπασμένο κομμάτι του μηνίσκου για να επουλωθεί. Η επιδιόρθωση του μηνίσκου δεν είναι δυνατή σε όλες τις περιπτώσεις. Νεαροί ασθενείς με πρόσφατη ρήξη έχουν περισσότερες πιθανότητες επιδιόρθωσης, αντίθετα ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας με εκφυλιστικού τύπου ρήξη δεν έχουν. Στην περίπτωση που γίνει επιδιόρθωση του μηνίσκου ο ασθενής αναμένεται να λείψει από την εργασία του δυο με τρεις εβδομάδες, ενώ πρέπει αυτό το διάστημα να χρησιμοποιεί πατερίτσες για την μετακίνηση του. Για ασθενείς που κάνουν χειρονακτική εργασία το διάστημα αυτό είναι έξη με οκτώ εβδομάδες. Σε περίπτωση απομάκρυνσης του σπασμένου τμήματος του μηνίσκου το διάστημα απουσίας είναι μια με δύο βδομάδες για ασθενείς με ελαφριά εργασία και δυο με τρεις εβδομάδες για ασθενείς με χειρονακτική εργασία. 

Ανεξάρτητα από την χειρουργική θεραπευτική προσέγγιση η επιστροφή του ασθενή στις δραστηριότητες του εξαρτάται από το πρόγραμμα αποκατάστασης που θα ακολουθήσει. Το πρόγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει ασκήσεις ισχυροποίησης και ιδιοδεκτικότητας.

Ένα εύλογο ερώτημα είναι αν μπορούν να επιστρέψουν στις αθλητικές δραστηριότητες. Η απάντηση εξαρτάται από τον βαθμό της φθοράς στις αρθρικές επιφάνειες του μηριαίου και κνημιαίου οστού. Αν δεν υπάρχει φθορά τότε μετά από τέσσερις με έξη εβδομάδες ο ασθενής μπορεί να επανέλθει στις αθλητικές του δραστηριότητες σε αντίθετή περίπτωση μόνο σε περιορισμένο βαθμό.