Ο πόνος στην εξωτερική επιφάνεια του γόνατος ενδέχεται να οφείλεται σε αλλαγή στην ευθυγράμμιση του κάτω άκρου ή της πυέλου. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να εμπλέκεται η αρθρική ένωση κνήμης και περόνης.

Μια από τις βασικές λειτουργίες της αρθρικής ένωσης κνήμης – περόνης είναι να αποτρέπει τις στροφικές τάσεις τού άκρου ποδιού κατά την βάδιση. Όταν το γόνατο βρίσκεται σε έκταση, ο δικέφαλος μηριαίος, ο ιγνυακός και οι πλάγιοι παράπλευροι σύνδεσμοι συνεισφέρουν στην σταθερότητα της άρθρωσης. Με το γόνατο, όμως, σε κάμψη, οι σύνδεσμοι αυτοί χάνουν ένα μεγάλο μέρος της υποστηρικτικής τους ικανότητας. Για τον λόγο αυτόν οι τραυματισμοί στην κνήμη εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα σε αθλήματα που περιλαμβάνουν δυνάμεις συστροφής γύρω από το γόνατο και τον αστράγαλο, όπως: το ποδόσφαιρο, η πάλη, το τζούντο, η γυμναστική, το άλμα εις μήκος και το σκι. Σε μη αθλητές ο τραυματισμός αυτός εμφανίζεται, συνήθως, ως αποτέλεσμα καταπόνησης σε εργασίες που απαιτούν επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες.

Σε ασθενείς που εμφανίζουν πόνο στο πλάι τής κνήμης παρατηρείται αλλαγή στην ευθυγράμμιση του άκρου, όπως υπερβολικός πρηνισμός στον άκρο πόδα και βλαισότητα στο γόνατο. Έτσι, συσσωρεύονται δυνάμεις φόρτισης, που δεν μπορούν να κατανεμηθούν σωστά, ή, ακόμη χειρότερα, μπορεί να κατευθυνθούν εσφαλμένα σε περιοχές που δεν προορίζονται για να τις δεχθούν. 

Το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να έχουμε σε περιπτώσεις αλλαγής τής ευθυγράμμισης στην περιοχή τής πυέλου. Αν, για παράδειγμα, προκληθεί πυελική συστροφή, το ένα λαγόνιο οστό θα έχει μετατόπιση προς τα εμπρός, και το άλλο προς τα πίσω. Το ιερό οστό, που βρίσκεται ανάμεσά τους, θα έχει την ανάλογη προσαρμογή. Αυτή η αλλαγή στην ευθυγράμμιση της πυέλου θα αλλάξει, με την σειρά της, την ευθυγράμμιση στην άρθρωση του ισχίου, του γόνατος, και του αστραγάλου. Στο άκρο το οποίο συνδέεται με το λαγόνιο που βρίσκεται σε οπίσθια μετατόπιση (ψευδώς κοντύτερο άκρο) θα παρατηρηθεί έξω στροφή στο ισχίο, βλαισότητα στο γόνατο και πρηνισμός στο άκρο πόδι. Το αντίθετο θα συμβεί στην πλευρά με πρόσθια μετατόπιση του λαγονίου οστού. Αν αυτή η αλλαγή στην ευθυγράμμιση παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε όλες οι δομές θα καταστούν επιρρεπείς σε τραυματισμούς.

Συμπτώματα

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:

• Πόνος κατά την φόρτιση του άκρου
• Πόνος στην εξωτερική επιφάνεια του γόνατος, επιδείνωση με την άμεση πίεση στην κεφαλή τής περόνης
• Περιορισμός στην έκταση του γόνατος
• Τρίξιμο στην κίνηση του γόνατος
• Ορατή παραμόρφωση
• Κινήσεις στον αστράγαλο που προκαλούν πόνο στο πλάι τού γόνατος

Ψηλάφηση και αξιολόγηση

Ο πρώτος που διεξήγαγε μελέτες για την αξιολόγηση της προσθοπίσθιας κίνησης του εγγύτερου προς το γόνατο άκρου, της περόνης, και την συσχέτισή της με τις αλλαγές θέσης του γόνατος, ήταν ο ερευνητής του Πανεπιστημίου Yale, Dr. John Ogden. Κατά την κάμψη του γόνατος η κεφαλή της περόνης κινείται προς τα εμπρός, ενώ στην έκταση του γόνατος ολισθαίνει οπίσθια -περίπου ένα εκατοστό και προς τις δυο κατευθύνσεις. Ο περιορισμός αυτής της κίνησης αξιολογείται, και μέσω του κλινικού συλλογισμού προσπαθούμε να εντοπίσουμε τον μηχανισμό πίσω από την οποιαδήποτε δυσλειτουργία. Για παράδειγμα, η σταθεροποιημένη σε οπίσθια ολίσθηση κεφαλή της περόνης μπορεί να οφείλεται σε βράχυνση του δικεφάλου μηριαίου μυός, ως αποτέλεσμα τραυματισμού. Επίσης διαλείπουσα παραισθησία τού κάτω άκρου μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της σταθεροποίησης σε οπίσθια ολίσθηση της κεφαλής τής περόνης, λόγω εμπλοκής του Περονιαίου νεύρου.

Συμπεράσματα

Σε ασθενείς με πόνο στην έξω επιφάνεια του γόνατος μπορεί να εμπλέκεται η αρθρική ένωση κνήμης και περόνης. Σε αυτή την περίπτωση το πρώτο είναι να καθορισθεί ο τύπος και ο βαθμός της βλάβης ιστών με βάση το ιστορικό, την αξιολόγηση και τον κλινικό συλλογισμό. Αν οι αλλαγές στην ευθυγράμμιση της δομής δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα, τότε ενδέχεται να προκληθούν μακροχρόνιες δυσλειτουργίες.   

Πηγή

Ogden, J.A. (1974). Subluxation and dislocation of the proximal tibiofibular joint. Journal of Bone & Joint Surgery, 56(1), 145-154.