Κατά τη λήψη του ιστορικού οι ασθενείς μας ενδέχεται να μας δώσουν πληροφορίες τις οποίες δεν αξιολογούμε όπως πρέπει, για παράδειγμα κάποιοι ασθενείς αναφέρουν: «Α, υπάρχει και ένα άλλο πράγμα - μερικές φορές αντιλαμβάνομαι έναν τριγμό όταν τρώω ή ανοίγω το στόμα μου». Αν αυτή η πληροφορία δεν συνοδεύεται από πόνο, τις περισσότερες φορές την αγνοούμε. Σύμφωνα με το TMJ Association, ο τριγμός στη κροταφογναθική άρθρωση, όταν συνοδεύεται με πόνο στο πρόσωπο, το κεφάλι ή τον αυχένα, δεν πρέπει να αγνοηθεί.

Ο τριγμός στην άρθρωση δεν είναι ασυνήθιστος, μπορεί να οφείλεται σε μετακίνηση του δίσκου απορρόφησης των κραδασμών (μηνίσκου) ή σε φθορά του αρθρικού χόνδρου της άρθρωσης (οστεοαρθρίτιδα). 

Μια συστηματική ανασκόπηση από τους Medlicott και Harris, έδειξε ότι η ενεργητική άσκηση, η κινητοποίηση δια χειρισμών και η επανεκπαίδευση της στάσης, είναι αποτελεσματικές για την θεραπεία των διαταραχών της κροταφογναθικής άρθρωσης. Ωστόσο, πολλοί επιλέγουν να ακολουθήσουν ένα θεραπευτικό πρόγραμμα όταν εμφανισθεί πόνος στη περιοχή. Έτσι, χάνεται η ευκαιρία για την αντιμετώπιση ανατομικών και λειτουργικών διαταραχών στο αρχικό στάδιο!

Όταν το κεφάλι και ο αυχένας κινηθούν προς τα εμπρός στο οβελιαίο επίπεδο, οι ιδιοδεκτικοί υποδοχείς της όρασης προκαλούν αυτόματα την έκταση της κεφαλής, με αποτέλεσμα το ινιακό οστό του κρανίου να πέσει πάνω στον άτλαντα (1ος αυχενικός σπόνδυλος). Αυτό το αξιοθαύμαστο αντανακλαστικό του εγκεφαλικού στελέχους (Low of Righting), θα ανασηκώσει το κεφάλι ώστε τα μάτια να βλέπουν τον ορίζοντα, ακόμη και αν αυτό είναι σε βάρος της λειτουργικότητας του αυχένα.

Αυτή η αντανακλαστική κίνηση προκαλεί σοβαρές δυσλειτουργίες στη περιοχή.

Η παρατεταμένη ισομετρική συστολή στους υπινιακούς μύες αλλάζει τις ισορροπίες, εξασθενίζει τους ανταγωνιστές τους, δηλαδή τον επιμήκη κεφαλικό και τον επιμήκη τραχηλικό και είναι σε θέση να βάλει σε κατάσταση συναγερμού ολόκληρο το νευρικό σύστημα. Επίσης δυνάμεις εφελκυσμού αναπτύσσονται στο υοειδές και στον διγάστωρ μυ. Αυτό που συμβαίνει στη πραγματικότητα είναι πως ο εγκέφαλος προσπαθεί να αντισταθμίσει την προς τα εμπρός ολίσθηση της κεφαλής, ενεργοποιώντας τους μύες της κάτω γνάθου. Η παρατεταμένη σύσπαση των μυών που επιδρούν στην κροταφογναθική άρθρωση την αναγκάζει να μετακινηθεί προς τα πίσω και κάτω, μια κατάσταση που ονομάζεται "jaw retrusion – δηλαδή η γνάθος βρίσκεται σε κατώτερη θέση από τη φυσιολογική της". Δηλαδή, είναι σαν να περπατάμε με το στόμα ανοιχτό! Αυτό όπως αντιλαμβανόμαστε δεν μπορεί να το επιτρέψει ο εγκέφαλος, οπότε ενεργοποιεί τους μηχανισμούς κλεισίματος της γνάθου, ενεργοποιεί τον μασητήρα, τον κροταφίτη και τον πτερυγοειδή μυ. Σε μια τέτοια σύγκρουση φυσικά θα κερδίσει το κλείσιμο της γνάθου, αλλά με τι κόστος για την κροταφογναθική άρθρωση και τον αυχένα! Αυτός ο ανταγωνισμός οδηγεί σε μη φυσιολογική θέση της γνάθου, παγίδευση νεύρων, διάταση συνδέσμων, συμπίεση του δίσκου και τελικά στο σύνδρομο της κροταφογναθικής άρθρωσης.

Ως χειροθεραπευτές, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αποκαταστήσουμε την ισορροπία στην ατλαντο-ινιακή ένωση. Στη συνέχεια να ασχοληθούμε με την εξισορρόπηση της μυϊκής λειτουργίας στη περιοχή. Υπάρχουν πολλές και καλές τεχνικές για να το επιτύχουμε. Ο κάθε θεραπευτής χρησιμοποιεί αυτές στις οποίες είναι εκπαιδευμένος.

Πηγές

1. Medlicott M.S., & Harris S.R. (2006). A systematic review of the effectiveness of exercise, manual therapy, relaxation training and biofeedback in the management of temporomandibular disorder. Phys Ther, 86(7), 955–973.
2. https://erikdalton.com/blog/treating-the-tmj/