Το " Δομικό " μοντέλο της μυοσκελετικής δυσλειτουργίας έχει άμεση και απόλυτη σχέση με την ανατομία, τις ανωμαλίες στην στάση και τις εκφυλιστικές αλλοιώσεις (π.χ. εκφυλισμός του μεσοσπονδυλίου δίσκου , οστεόφυτα , σκολίωση , κ.λ.π.). Η παρουσία αυτών ενοχοποιείται σαν η βασική αιτία των συμπτωμάτων. 

Σκοπός της θεραπείας είναι η ανακατασκευή της δομής σύμφωνα με την τέλεια αρχιτεκτονική. Δυστυχώς όμως σε αρκετές περιπτώσεις οι κατασκευές αντιστέκονται στις δικές μας προσπάθειες. Τον τελευταίο καιρό ενισχύεται η άποψη ότι ένα μεγάλο ποσοστό μυοσκελετικού πόνου και κατ' επέκταση της σωματικής δυσλειτουργίας που αυτό προκαλεί, έχει την ρίζα του στα μυοπεριτονιακά στοιχεία και όχι στους νευρικούς ή τους αρθρικούς ιστούς.

Ο Rosomoff και οι συνεργάτες του έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κατά 90% και περισσότερο ο πόνος στη μέση οφείλεται σε μυοπεριτονιακές αλλαγές.
Ισχυρίζονται ότι η προέλευση του πόνου της μέσης δεν οφείλεται στην πίεση του νεύρου από εκφυλισμένο δίσκο ή από κήλη του δίσκου ( μία από τις περισσότερο δημοφιλείς θεωρίες ), αλλά είναι το αποτέλεσμα του ονομαζόμενου σιωπηλού νεύρου και το πρόβλημα του πόνου στη μέση πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν ένα μη χειρουργικό πρόβλημα, άσχετο με την νευρική πίεση.  Το αποτέλεσμα της πίεσης στην νευρική ρίζα είναι η μείωση της αισθητικότητας και η απουσία των εκουσίων κινήσεων, όχι πόνος.  Μόνον όταν γίνει άρση της πίεσης εμφανίζεται ο πόνος, παράλληλα με την βαθμιαία επιστροφή των εκουσίων κινήσεων. Η μυοπεριτονιακή εμπλοκή οφείλεται, είτε σε βιοχημικούς παράγοντες, είτε σε απευθείας τραυματισμό του.

Ο Saal και οι συνεργάτες του ισχυρίζονται, ότι όταν ο δίσκος τραυματιστεί ή βρίσκεται σε διαδικασία εκφυλισμού, απελευθερώνει νερό και πρωτεογλυκάνες. 
Αυτό το υλικό στην συνέχεια, μετά από βιοχημική μεταμόρφωση μέσω της γλυκοξιλιώσης, αρχίζει μέσα από ένα μη ελεγχόμενο σύστημα, να συμπεριφέρεται σαν ξένο σώμα. Το αποτέλεσμα είναι μία φλεγμονώδης ανταπόκριση. Καθώς η συσσώρευση αυτής της «ξένης» πρωτεΐνης μέσα στον επισκληρίδιο χώρο συνεχίζεται, προκαλεί σημαντική αύξηση στα επίπεδα της φωσφωλιπάσης, που οδηγεί στην παραγωγή «επώδυνων» χημικών ουσιών, άρα βιοχημικά προκαλείται το αίσθημα του πόνου.

Ένας μικροτραυματισμός του μυός προκαλεί τη ρήξη κάποιων μυικών ινών και του ενδοπλασματικού δικτύου. Απελευθερώνονται ιόντα Ca ++, με αποτέλεσμα τη συνεχή μυϊκή σύσπαση. Αυτό προκαλεί ισχαιμία και οίδημα από την συσσώρευση των ιόντων του μεταβολισμού. Έτσι δημιουργούνται ή γίνονται ενεργά τα trigger points (TrP).  Αυτά προκαλούν πόνο που μπορεί να προβάλλει και σε άλλα μέρη του σώματος. Προκαλούν επίσης ελάττωση της μυικής ελαστικότητας και της μυικής ισχύος. Ο μυς γίνεται ευάλωτος σε καινούργιο τραυματισμό, ο οποίος επαναλαμβάνει τον προηγούμενο κύκλο. Σε οποιοδήποτε σημείο της μυικής γαστέρας μπορεί να δημιουργηθεί ένα ενεργό TrP, που μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα δορυφορικά. Ο τραυματισμός μπορεί να προκαλέσει και την δραστηριοποίηση του αντανακλαστικού τάσης ή μυοτατικού αντανακλαστικού σαν απάντηση στην διέγερση των μυικών ατράκτων από την απότομη διάταση των μυών. Έχουμε δηλαδή ενεργοποίηση του γάμα νευρώνα. Αυτή η τάση που αναπτύσσεται μεταφέρεται στην απονεύρωση είτε απευθείας, είτε από την κινητοποίηση του οστού που προσφύεται στην απονεύρωση. Έχει καθορισμένη διεύθυνση, εύρος και ένταση. Μεταφέρεται και στους υπόλοιπούς μυς που περιβάλλονται από την ίδια απονεύρωση, οπότε ενεργοποιείται εκ νέου και σε αυτούς το αντανακλαστικό τάσης, με την μεταφορά της τάσης και σε γειτονικές απονευρώσεις , κ.ο.κ..

Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ), δέχεται ερεθίσματα που μπορεί να προέρχονται από οποιοδήποτε ιστό (περιτονία, μύ, αρθρικό θύλακο, μήνιγγα, σπλάχνα, δέρμα κ.λ.π.). Ο νωτιαίος μυελός περιλαμβάνει αισθητικούς και κινητικούς νευρώνες όπου δέχεται αυτά τα ερεθίσματα. Σε περίπτωση όμως που τα ερεθίσματα ξεπεράσουν κάποιο όριο, τότε οι ηλεκτροχημικές εκκενώσεις αρχίζουν να επηρεάζουν παράλληλα μονοπάτια. Η διάχυση αυτών των ερεθισμάτων μπορεί να είναι μονόπλευρη ή ετερόπλευρη. Το αποτέλεσμα της υπερφόρτωσης του Κ.Ν.Σ. ορίζεται σαν Facilitated Segment ( FS ) - ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗΣ .

Σύμφωνα με τον Dr John Upledger το FS μπορεί να εξηγήσει την ύπαρξη των παρακάτω προβλημάτων:
ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ: Ελάχιστης έντασης ερεθίσματα μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική ανταπόκριση.
ΥΠΕΡΧΕΙΛΙΣΗ : Τα ερεθίσματα μπορεί να γίνουν ασαφή και να διασκορπιστούν σε γειτονικά μονοπάτια προκαλώντας διιστάμενα συμπτώματα . Με αυτόν τον τρόπο προκαλείται ο προβαλλόμενος πόνος.
ΔΥΣΤΡΟΦΙΑ : Ένας χρόνιος ερεθισμός μπορεί να επηρεάσει τα συμπαθητικά και αυτόνομα μονοπάτια και να οδηγήσει σε τροφικές και μεταβολικές αλλαγές σε ιστούς που σχετίζονται με την μυοσκελετική δυσλειτουργία 

Το FS μπορεί από μόνο του να είναι πηγή προβλημάτων.  Αν για παράδειγμα τραυματισμός του δικέφαλου προκαλέσει αυξημένα νευρικά ερεθίσματα, τα οποία μεταφέρονται με του τύπου Ια και ΙΙ νευρώνες, στο σπονδυλικό τμήμα Α5 και άλλοι μύες που συνδέονται με αυτό το τμήμα (υπερακάνθιος, ελάσσων στρογγύλος, ανελκτήρ της ωμοπλάτης, ελάσσων θωρακικός, κ.λ.π.) μπορεί να δεχτούν ερεθίσματα διάχυσης με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του γάμα νευρώνα και σε αυτούς.  Αποτέλεσμα που οδηγεί σε αυξημένη σπαστικότητα και επιδεκτικότητα στην τάση.  Άλλοι ιστοί (δερματικοί υποδοχείς, σπλάχνα, εγκεφαλικά κέντρα) μπορεί επίσης να πέσουν σε αυτή την δοκιμασία άμεσα ή έμμεσα.  Δεν πρέπει να ξεχνάμε το γεγονός ότι η περιτονία παίζει έναν έμμεσο ρόλο στον μεταβολισμό των οργάνων που περιβάλλει. Ακόμα ότι ο βασικός μεταβολισμός στα σπλάχνα εξαρτάται απευθείας από τις ρυθμικές κινήσεις της. Σε αυτό το τελευταίο μπορεί κανείς να προσθέσει τις ρυθμικές ή όχι κινήσεις του κινητικού συστήματος. .

Η ελάττωση της υπερβολικής δραστηριότητας του γάμα νευρώνα καθώς και η απελευθέρωση των TrPs είναι ο βασικός σκοπός για την ελάττωση της σπαστικότητας, ξανά τοποθετώντας τα αρχικά υποδείγματα της κίνησης, ενισχύοντας τον εκούσιο έλεγχο, βελτιώνοντας παράλληλα την μυϊκή ισχύ.