Η δυσλειτουργία κάποιου τμήματος του σώματος ή κάποιων οργάνων σημαίνει δυσλειτουργία και στο επίπεδο των αντιστοίχων ατομικών κυττάρων. Γεγονός που μεταφράζεται σε αυξημένες ενεργειακές ανάγκες των κυττάρων. Όταν οι ακτίνες του Laser έρθουν σε επαφή με τα κύτταρα του σώματος, προκαλείται βιοδιέγερση του μιτοχονδρίου, άρα μεγαλύτερη παραγωγή του ATP, τόνωση της ανοσολογικής άμυνας και αύξηση της δραστηριότητας του κυτταρικού μεταβολισμού.

LOW POWER LASER - ΜΥΘΟΣ ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ  

Τι είναι τα Laser χαμηλής ισχύος;

Δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ακόμα θεραπευτικό μέσο που έχουμε στα χέρια μας. Πρόκειται για μία μοντέρνα πηγή τεχνητού φωτός (ορατού ή όχι, ανάλογα με την συχνότητα) που παράγει μη ιονισμένη ακτινοβολία, άρα ακίνδυνη, με συντονισμένη δέσμη φωτονίων στο επιθυμητό μήκος κύματος. Laser χαμηλής ισχύος χαρακτηρίζονται εκείνα που η μέση τιμή ισχύος τους είναι της τάξης του χιλιοστού του Watt και συγκεκριμένα αυτών που η ισχύς είναι μικρότερη ή ίση με 500 mW.

Η πρώτη έρευνα σχετικά με τις θεραπευτικές ιδιότητες του τεχνητού φωτός έγινε από τον Δανό Niels R. Finsen, ο οποίος τιμήθηκε με βραβείο Nobel το 1903 για μελέτες πάνω στην υπεριώδη ακτινοβολία για την θεραπεία δερματικών παθήσεων. Το 1978 εμφανίζεται το πρώτο παλμικό διάδικο laser (GaAs – Γάλλιο Αρσενικό), ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 80 εμφανίζεται το πρώτο διάδικο laser – GaAlAs- (Γάλλιο Αλουμίνιο Αρσενικό) με ισχύ μεγαλύτερη από 1mW. Μία από τις πιο σημαντικές εφαρμογές των laser χαμηλής ισχύος είναι η χρήση του laser He-Ne (Ηλίου - Νέον). Πρωτοπόρος ήταν ο Ούγγρος καθηγητής Endre Mester, χειρουργός στο Semmelweiss Medical University της Βουδαπέστης, καθώς μελέτησε την εφαρμογή του σε διάφορα βιολογικά συστήματα.

Χαρακτηριστικά

 Πυκνότητα ισχύος ενός Laser, ορίζεται η ισχύς που κατανέμεται ανά μονάδα επιφανείας του ακτινοβολούμενου ιστού, (W/cm2).

Πυκνότητα ισχύος = ισχύς / μονάδα επιφανείας (Watt/cm2)

 Πυκνότητα ενέργειας ενός Laser, ορίζεται το γινόμενο της πυκνότητας ισχύος επί τον χρόνο ακτινοβολίας (Joule/cm2).

Πυκνότητα ενέργειας = πυκνότητα ισχύος ( χ ) χρόνος ακτινοβολίας (Watt x sec/cm2 = Joule/cm2)

 Τα Laser χαμηλής ισχύος δεν έχουν θερμικά αποτελέσματα γι’ αυτό και ονομάζονται Ψυχρά Laser, αφού η πυκνότητα ισχύος τους είναι μικρότερη από 1 Watt / cm2.

Βιολογική δράση των Laser χαμηλής ισχύος

Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα, καθένα από αυτά πρέπει να εφοδιάζεται από την δική του ενέργεια. Όλα τα κύτταρα εφοδιάζουν τον εαυτό τους με ζωτική κυτταρική ενέργεια το ATP, χρησιμοποιώντας τα Μιτοχόνδρια σαν ενεργειακά εργοστάσια. Η εσωτερική μεμβράνη του μιτοχονδρίου είναι μία συλλεκτική επιφάνεια που καταλαμβάνει ένα μικρό συνολικό όγκο. Με την διαδικασία της πέψης των τροφών προσλαμβάνει ο οργανισμός όλα εκείνα τα απαραίτητα συστατικά για την ζωή, όπως είναι τα λίπη, οι πρωτεΐνες και η ζάχαρη. Όλα αυτά διασπώνται σε κυτταρικό επίπεδο και μετατρέπονται σε πυροσταφυλικό οξύ. Αυτό με την σειρά του διασπάται στα μιτοχόνδρια σε διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και νερό (H2O). Η ενέργεια που απελευθερώνεται από αυτή την διάσπαση, ανταποκρίνεται στο μήκος κύματος του φωτός και αξιοποιείται από τα μιτοχόνδρια για παραγωγή ATP.

Η δυσλειτουργία κάποιου τμήματος του σώματος ή κάποιων οργάνων σημαίνει δυσλειτουργία και στο επίπεδο των αντιστοίχων ατομικών κυττάρων. Γεγονός που μεταφράζεται σε αυξημένες ενεργειακές ανάγκες των κυττάρων. Όταν οι ακτίνες του Laser έρθουν σε επαφή με τα κύτταρα του σώματος, προκαλείται βιοδιέγερση του μιτοχονδρίου, άρα μεγαλύτερη παραγωγή του ATP, τόνωση της ανοσολογικής άμυνας και αύξηση της δραστηριότητας του κυτταρικού μεταβολισμού.

Αποτελέσματα των παραπάνω είναι:

 Αποιδηματική – αντιφλεγμονώδη δράση
 Αναλγητική δράση , λόγω της επιρροής στην σύνθεση της ενδορφίνης
 Τόνωση της σύνθεσης του κολλαγόνου και των πρωτεϊνών στα κύτταρα του δέρματος
 Αύξηση της αντοχής των νευρικών κυττάρων

Ενδείξεις εφαρμογής στην Φυσικοθεραπεία

Οι βασικές ενδείξεις για θεραπεία με laser χαμηλής ισχύος στην Φυσικοθεραπεία είναι:

 Επούλωση τραυμάτων, αντιμετώπιση κατακλίσεων ή διαβητικά έλκη, αγγειακά κ.α. ιδιαίτερα τα χρόνια ή αυτά που δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά σε άλλες θεραπείες. Περιπτώσεις όπως νέκρωση δέρματος, εγκαύματα και μετεγχειρητικές ουλές ανταποκρίνονται πολύ καλά. Στις μετεγχειρητικές ουλές έχει αναφερθεί ότι όχι μόνον βοηθάει στην δημιουργία συνδετικού ιστού, αλλά ότι προσφέρει και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
 Τραυματισμοί μαλακών μορίων, (φλεγμονή, μυϊκή θλάση, σύνδρομο υπέρχρησης, μυϊκός σπασμός, συνδεσμική κάκωση, τενοντίτιδα, τενοντοπάθεια κ.α.). Σημαντικό ρόλο στην επιλογή αυτής της θεραπείας, σε σχέση με άλλες, παίζει το γεγονός ότι απαιτείται μικρότερος χρόνος αποκατάστασης, όλοι αντιλαμβανόμαστε τι σημαίνει αυτό.
 Μετακτινική φλεγμονή. 
 Ανακούφιση από τον πόνο, ιδιαίτερα στην οξεία φάση.
 Αρθρίτιδα, κλινικά έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προσφέρει σημαντικά στην ανακούφιση του ασθενή, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πόνος οφείλεται κυρίως στα παράπλευρα της άρθρωσης μαλακά μόρια. 
 Σε οσφυαλγία, ισχιαλγία, αυχενικό σύνδρομο,νευραλγία τριδύμου, πάρεση προσωπικού νεύρου κ.α. συνδυαζόμενο πάντα με άλλα θεραπευτικά μέσα ή τεχνικές, όπως για παράδειγμα τεχνικές Manual Therapy. Δεν συνιστάται να συνδυάζεται με θεραπευτικά μέσα που ανεβάζουν τη θερμοκρασία στη περιοχή εφαρμογής, καθώς ένα από τα πλεονεκτήματα της θεραπείας με Laser είναι ότι δεν ανεβάζει τη θερμοκρασία στη περιοχή εφαρμογής.

Αντενδείξεις

Έχουν αναφερθεί οι παρακάτω:

 Είναι δυνατόν να καταστρέψει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, για τον λόγο αυτόν τόσο ο ασθενής, όσο και ο θεραπευτής πρέπει κατά την εφαρμογή της θεραπείας να χρησιμοποιούν τα κατάλληλα γυαλιά.
 Δεν εφαρμόζεται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
 Δεν χρησιμοποιείται σε περιοχή που υπάρχει γνωστός πρωτοπαθής ή μεταστατικός όγκος. Μπορεί να εφαρμοστεί μόνο στο τελικό στάδιο με στόχο την ανακούφιση από τον πόνο, πάντα όμως με την σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού.
 Δεν εφαρμόζεται πάνω ή κοντά στον θυρεοειδή αδένα. 
 Δεν εφαρμόζετι σε περίπτωση αιμορραγίας.
 Δεν χρησιμοποιείται παράλληλα με φάρμακα καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος.
 Δεν εφαρμόζεται κοντά στην περιοχή της καρδιάς σε ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα ή που φέρουν βηματοδότη.
 Δεν εφαρμ'οζεται σε ασθενείς με επιληψία δεν εφαρμόζεται στην περιοχή του κεφαλιού ή του αυχένα.

Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος όπως αυτός αναφέρεται στο βιβλίο 'Lasers που θεραπεύουν', του Νάθαν Κ. Ευαγγέλου.

Παρατηρήσεις

 Σε ασθενείς που έχει γίνει έκχυση κορτιζόνης στην περιοχή της εφαρμογής του laser, μπορεί να παρατηρηθεί επιδείνωση των συμπτωμάτων. Σε αυτές τις περιπτώσεις η εφαρμογή θεραπείας laser πρέπει να γίνεται μετά από 2 – 3 βδομάδες από την έκχυση. 
 Ασθενείς που λαμβάνουν αντιφλεγμονώδη φάρμακα για αντιμετώπιση κακώσεων των μαλακών μορίων δεν ανταποκρίνονται τόσο γρήγορα στην θεραπεία με laser, συγκριτικά με αυτούς που δεν λαμβάνουν. Συνίσταται η εφαρμογή θεραπευτικού laser σε συνδυασμό με πάγο.
 Η θεραπεία με laser είναι τελείως ανώδυνη .Μπορεί δύο με τρεις ώρες μετά την θεραπεία να προκληθεί επιδείνωση των συμπτωμάτων ή κάποιο οίδημα στην πάσχουσα περιοχή, πρόκειται όμως για μία παροδική αντίδραση.

Ένα πολύ συνηθισμένο ερώτημα που τίθεται είναι αν μπορεί το θεραπευτικό laser να χρησιμοποιηθεί στην οξεία φάση;

Η απάντηση είναι ότι στην οξεία φάση αποτελεί θεραπεία επιλογής. Γιατί το βιολογικό του αποτέλεσμα δεν εξαρτάται από την αύξηση της θερμοκρασίας της περιοχής αλλά είναι το αποτέλεσμα Βιοδιέγερσης, ενώ μπορεί να συντομεύσει σημαντικά τον χρόνο αποκατάστασης, δίνοντας μάλιστα ένα ποιοτικά καλύτερο αποτέλεσμα. Οι συνεδρίες που απαιτούνται εξαρτώνται από πάθηση γενικά όμως συνιστούνται 8 με 10 συνεδρίες, ενώ θα πρέπει συνεχώς να επανεκτιμάτε το αποτέλεσμα.

Η διεισδυτικότητα των ακτίνων laser εξαρτάται από:

 Το μήκος κύματος
 Την ισχύ
 Τύπο του δέρματος 
 Πυκνότητα της αιμοσφαιρίνης στο σημείο επαφής 
 Από τον καλό καθαρισμό με οινόπνευμα της περιοχής όπου εφαρμόζεται η θεραπεία 
 Σωστή τεχνική του χρήστη

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

'THERAPEUTIC LASERS, THEORY AND PRACTICE' G. David Baxter, Churchill Livingstone ISBN 0-443-05243-3