Είναι η ακούσια σύσπαση των μυών του αυχένα, με αφύσικη θέση τού κεφαλιού, που προκαλεί οξύ πόνο και κακουχία. Πώς αντιμετωπίζεται;

Σπαστικό Ραιβόκρανο χαρακτηρίζεται η ακούσια σύσπαση των μυών της περιοχής του αυχένα, η οποία έχει ως αποτέλεσμα σημαντικό περιορισμό στις κινήσεις της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης ενώ το κεφάλι βρίσκεται σε αφύσικη θέση.

Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει μυϊκό σπασμό, ο οποίος μπορεί να είναι προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, προς τα εμπρός, προς τα πίσω, στο πλάι. Οι κινήσεις μπορεί να είναι συνεχής (σταθερές) ή με τινάγματα. Αποτέλεσμα αυτών των σπασμωδικών κινήσεων ή του τραυματισμού των νεύρων της περιοχής είναι οξύς πόνος και κακουχία. Υπάρχει επιδείνωση των συμπτωμάτων με το stress. Το Σπαστικό Ραιβόκρανο εμφανίζεται στην ηλικία μεταξύ 30 έως 60 ετών, με συχνότητα διπλάσια στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.

Ποιες οι βασικές αιτίες;

Το ραιβόκρανο μπορεί να προκύψει από άγνωστη αιτία (ιδιοπαθή), να έχει γεννετική προέλευση (κληρονομικότητα), ή να προκύψει δευτερευόντως από βλάβη του Νευρικού Συστήματος ή των μυών. Μπορεί να εμφανισθεί σε παιδιά ή ενήλικες. Μπορεί να προκύψει με τη γέννηση του παιδιού (συγγενές ραιβόκρανο), πιθανόν λόγω κακής θέσης του εμβρύου, κυρίως της κεφαλής στη μήτρα, ή σε προγεννετικό τραυματισμό. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το Σπαστικό Ραιβόκρανο προκαλείται από δυσλειτουργία του Βασικού Γαγγλίου, μια κατασκευή που βρίσκεται βαθιά μέσα στον Εγκέφαλο και είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο των κινήσεων. Το Βασικό Γάγγλιο αποτελεί σύνδεσμο επεξεργασίας των κινήσεων μεταξύ του Θαλάμου και του Κινητικού Φλοιού του Εγκεφάλου, συμμετέχοντας στο ξεκίνημα και τον συντονισμό των κινήσεων. Είναι μέρος του εξωπυραμιδικού συστήματος και ρυθμίζει τις αυτόματες κινήσεις. Που οφείλεται αυτή η δυσλειτουργία ακόμα είναι άγνωστο. Η διαταραχή της «ντοπαμίνης», ενός νευροδιαβιβαστή στο Βασικό Γάγγλιο, μπορεί να υποκρύπτει διαφορετικές μορφές δυστονίας, αλλά απαιτείται επιπλέον έρευνα για να γίνει αντιληπτός ο μηχανισμός που τη προκαλεί. Μπορεί να υπάρχει ιστορικό τραυματισμού στο κεφάλι ή τον αυχένα, αλλά η σχέση μεταξύ του τραυματισμού και της δυστονίας είναι ακόμα ασαφής. Γίνονται έρευνες για να διαπιστωθεί ο ρόλος που διαδραματίζει ο τραυματισμός στη δυστονία, περιλαμβάνοντας και τη περίπτωση εμφάνισης δυστονίας σε αυτούς που έχουν γενετική προδιάθεση. Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν υπάρχει σαφής εικόνα. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι μεσολαβεί διάστημα ετών μεταξύ του τραυματισμού και της εμφάνισης της δυστονίας. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις κληρονομικότητας στην εμφάνιση του Σπαστικού Ραιβόκρανου, αλλά σε περιπτώσεις γενικευμένης δυστονίας. Σχετίζεται με το DYT1 γονίδιο.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Ο μυϊκός σπασμός όπως αναφέρθηκε μπορεί να είναι προς οποιαδήποτε κατεύθυνση και με ποικιλία συνδυασμών. Προκαλείται λανθασμένη στάση με κλίση του κεφαλιού, ενώ περιοδικοί σπασμοί προκαλούν τινάγματα στο κεφάλι. Συνήθως το Ραιβόκρανο φτάνει σε ένα επίπεδο όπου παραμένει σταθερό. Όταν η δυστονία είναι εστιακή δεν εξαπλώνεται ώστε να γίνει γενική. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι από μέτρια έως πολύ σοβαρά. Προκαλείται περιορισμός στη λειτουργικότητα της περιοχής και λόγω του μυϊκού σπασμού ή του τραυματισμού νεύρων συνυπάρχει οξύς πόνος και κακουχία.

 ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση στηρίζεται στο ιστορικό και τη κλινική αξιολόγηση του ασθενή, που περιλαμβάνει λειτουργική και νευρολογική εκτίμηση. Δεν υπάρχει κάποια εξειδικευμένη δοκιμασία που να επιβεβαιώνει τη διάγνωση, ενώ ο εργαστηριακός έλεγχος είναι φυσιολογικός. 
Προσοχή πρέπει να δίνεται ώστε να μη γίνεται σύγχυση αυτής της κατάστασης με εκφυλιστικά προβλήματα στη περιοχή του αυχένα ή προβλήματα στα μάτια, όπου υπάρχει κλίση της κεφαλής για να βελτιώνεται η όραση.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπευτική προσέγγιση στο Σπαστικό Ραιβόκρανο έχει σκοπό να ανακουφίσει από τον πόνο, να βελτιώσει τη στάση και την λειτουργικότητα της περιοχής. Συνήθως η θεραπεία περιλαμβάνει:

1. Φαρμακευτική αγωγή (δεν αναφέρω λεπτομέρειες γιατί δεν αφορούν την ειδικότητα μου).
2. Botulinum toxin injections.
3. Χειρουργική αντιμετώπιση.
4. Φυσικοθεραπεία. Έχει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του Σπαστικού Ραιβόκρανου με σκοπό να βελτιώσει το εύρος κίνησης, να αυξήσει την ελαστικότητα των μυών, να βελτιώσει τον συναρμονισμό των κινήσεων και να βελτιώσει τη στάση στη καθημερινότητα του ασθενή. Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει τεχνικές ήπιας κινητοποίησης (Manual Therapy), πάντως με μεγάλη προσοχή γιατί οι λανθασμένοι χειρισμοί μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Η έλξη πρέπει να αποφεύγεται, ενώ οι μαλάξεις βοηθούν προσωρινά. 
5. Ψυχολογική υποστήριξη. Υπάρχει μεγάλη συναισθηματική επιβάρυνση των ασθενών με δυστονία και παρότι δεν προκαλεί την πάθηση, επιδεινώνει τα συμπτώματα. Τεχνικές χαλάρωσης μπορούν να συμβάλλουν ευεργετικά σε αυτές τις περιπτώσεις.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η Κρανιοϊερή θεραπεία είναι μια ήπια θεραπεία με χειρισμούς βάρους 5gr, που εφαρμόζεται από κατάλληλα εκπαιδευμένο θεραπευτή, σε διάφορα σημεία του σώματος, κυρίως στα οστά του κρανίου, του προσώπου, στην σπονδυλική στήλη και το ιερό οστού, με σκοπό να εκτιμήσει αλλά και να ενισχύσει τη λειτουργικότητα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, οι βασικές συνιστώσες του οποίου είναι ο Εγκέφαλος και ο Νωτιαίος Μυελός. Αναφέρθηκε ότι πιθανή αιτία της εμφάνισης του Σπαστικού Ραιβόκρανου είναι η δυσλειτουργία μιας κατασκευής που βρίσκεται βαθιά στον Εγκέφαλο, του Βασικού Γαγγλίου. Η βελτίωση της λειτουργικότητας του Εγκεφάλου σημαίνει βελτίωση στη λειτουργικότητα του Βασικού Γαγγλίου, άρα βελτίωση του ασθενή, όχι αντιμετωπίζοντας τυχαία τα συμπτώματα, αλλά προσπαθώντας να επηρεάσουμε την αιτία που τα προκαλεί.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Αυτόματη υποχώρηση των συμπτωμάτων παρατηρείται στο 20% των ασθενών, κυρίως στους μεγαλύτερους ασθενείς με μέτρια συμπτώματα.