Συχνότητα πόνου στον αυχένα σε σχέση με την ημικρανία και τον πονοκέφαλο τάσης: μια πληθυσμιακή μελέτη

Ο πόνος στον αυχένα και ο πρωτοπαθής πονοκέφαλος είναι ιδιαίτερα συχνοί στον πληθυσμό. Η συχνότητα εμφάνισης σε ετήσια βάση είναι 10% για την ημικρανία και περίπου 38% για τον πονοκέφαλο τάσης. Η συχνότητα του πόνου στον αυχένα κυμαίνεται από 4,8% έως 79,5% σε μελέτες με βάση τον πληθυσμό. Πόνος στον αυχένα μπορεί να προκληθεί από διαφορετικές δομές της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων: τους μύες, τους συνδέσμους, τις σπονδυλικές αρθρώσεις, μέσω άμεσης συμπίεσης των νευρικών ριζών της περιοχής, ή μπορεί να είναι προβαλλόμενος από απομακρυσμένη περιοχή. Έτσι, μέσω της διαφορικής διάγνωσης, επιβάλλεται να αναζητείται η αιτία πόνου. Αυτός μπορεί να είναι πόνος σπονδυλικής αιτιολογίας, σύνδρομο μαστίγιου, ινομυαλγία, μυοπεριτονιακός πόνος, ρευματική νόσος, απευθείας τραυματισμός, ή νεοπλασίες. Ο πόνος στον αυχένα είναι συνηθισμένος σε άτομα με πρωτοπαθή πονοκέφαλο τόσο σε πληθυσμιακές μελέτες, όσο και σε κλινικές. Μπορεί να εμφανισθεί ως πρόδρομο σύμπτωμα, ή κατά τη φάση του πονοκεφάλου.

Είναι σημαντική η καλύτερη κατανόηση του πόνου στον αυχένα στον πρωτοπαθή πονοκέφαλο. Και αυτό γιατί: Πρώτον, θα βοηθήσει στην ακριβή διάγνωση. Δεύτερον, ο πόνος στον αυχένα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανταπόκριση στην θεραπεία και να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ανικανότητα τους πάσχοντες. Τέλος, μπορεί να παίζει ρόλο στην παθοφυσιολογία τόσο της ημικρανίας, όσο και του πονοκέφαλου τάσης. Αυτό γιατί η σύγκλιση κεντρομόλων νευρικών ινών από το τρίδυμο νεύρο και τα τρία ανώτερα αυχενικά νεύρα στον τρίδυμο-αυχενικό πυρήνα μέσα στο εγκεφαλικό στέλεχος και στον ανώτερο νωτιαίο μυελό παρερμηνεύεται από τον εγκέφαλο. Δηλαδή τα νεύρα, που είναι υπεύθυνα για να ενημερώνουν τον εγκέφαλο για το αίσθημα του πόνου από 2 διαφορετικές περιοχές (τον αυχένα και το κεφάλι), γίνονται ένα, καθώς εισέρχονται στον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα είναι: ερεθίσματα πόνου προερχόμενα από τα άνω επίπεδα του αυχένα να παρερμηνεύονται από τον εγκέφαλο ως προερχόμενα από το τρίδυμο νεύρο και να γίνονται αντιληπτά ως πονοκέφαλος. Οπότε, κάθε δομή που νευρώνεται από τα τρία πρώτα αυχενικά νεύρα αποτελεί εν δυνάμει πηγή τού πονοκεφάλου (πονοκεφάλου αυχενικής αιτιολογίας). Αυτές οι δομές είναι: οι άνω αυχενικοί μύες, οι άνω αυχενικές αρθρώσεις και οι σύνδεσμοί τους, ο Α2-Α3 μεσοσπονδύλιος δίσκος, η σκληρά μήνιγγα του νωτιαίου μυελού, ο οπίσθιος κρανιακός βόθρος και η σπονδυλική αρτηρία.

Οι ερευνητές Sait Ashina, Lars Bendtsen, Ann C Lyngberg, Richard B Lipton, Nazrin Hajiyeva και Rigmor Jensen σχεδίασαν μια πληθυσμιακή μελέτη «Prevalence of neck pain in migraine and tension-type headache: A population study», με σκοπό να αξιολογήσουν την συχνότητα πόνου στον αυχένα, σε σχέση με τον πονοκέφαλο στον πληθυσμό .

Μέθοδος

Χρησιμοποιήθηκε cross-sectional study, αυτή η συγχρονική έρευνα είναι καθαρά περιγραφική και χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της επιβάρυνσης μιας συγκεκριμένης ασθένειας, σε καθορισμένο πληθυσμό. Συνολικά 797 άτομα ολοκλήρωσαν την συνέντευξη για τον πονοκέφαλο και παρείχαν αυτο-αναφερόμενα δεδομένα για τον πόνο στον αυχένα. Προσδιορίστηκε μία ομάδα ημικρανίας, μία με πονοκέφαλο τάσης και μία με ημικρανία και πονοκέφαλο τάσης. Περικρανιακή ευαισθησία καταγράφηκε σε 496 άτομα. Η συνολική βαθμολογία ευαισθησίας υπολογίστηκε ως το άθροισμα των επιμέρους βαθμολογιών με μέγιστη βαθμολογία 48.

Αποτελέσματα

Η συχνότητα του πόνου στον αυχένα ανά έτος ήταν 68,4% και υψηλότερος σε εκείνους με πρωτοπαθή πονοκέφαλο σε σχέση με όσους που δεν είχαν (85,7% έναντι 56,7%). Προσαρμόζοντας την ηλικία, το φύλο, την εκπαίδευση και την κακή αυτο-αξιολόγηση της υγείας, σε σύγκριση με αυτούς χωρίς πονοκέφαλο, η συχνότητα του πόνου στον αυχένα (56,7%) ήταν σημαντικά υψηλότερη στην ομάδα με ημικρανία και πονοκέφαλο τάσης (89,3%), στην ομάδα μόνο με πονοκέφαλο τάσης (88,4%) και μόνο ημικρανία (76,2%). Τα άτομα με πόνο στον αυχένα είχαν υψηλότερη βαθμολογία ευαισθησίας από εκείνα χωρίς πόνο.

Συμπεράσματα

Η συχνότητα εμφάνισης πόνου στον αυχένα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στον γενικό πληθυσμό και ακόμη πιο διαδεδομένη σε άτομα με πρωτοπαθή πονοκέφαλο. Η συχνότητα είναι υψηλότερη όταν συνυπάρχει ημικρανία και πονοκέφαλος τάσης, ενώ ακολουθούν με μικρότερη συχνότητα άτομα με μόνο ημικρανία, ή μόνο πονοκέφαλο τάσης. Η μυοπεριτονιακή ευαισθησία είναι σημαντικά αυξημένη σε άτομα με πόνο στον αυχένα.

Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνουν προηγούμενες μελέτες σε ενήλικες που έδειχναν υψηλότερες συχνότητες μυϊκού πόνου στην περιοχή του αυχένα/ώμου σε άτομα με πρωτοπαθή πονοκέφαλο.

Συμπερασματικά μπορούμε να επισημάνουμε:

1. Ο πόνος στον αυχένα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος στον γενικό πληθυσμό, ιδιαίτερα σε άτομα με ημικρανία και πονοκέφαλο τάσης.
2. Ο πόνος στον αυχένα έχει υψηλότερη συχνότητα με συνυπάρχουσα ημικρανία, ή πονοκέφαλο τάσης.
3. Η μυοπεριτονιακή ευαισθησία είναι σημαντικά αυξημένη σε άτομα με πόνο στον αυχένα, συγκριτικά με άτομα χωρίς πόνο.
4. Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να έχει κοινό παθοφυσιολογικό μηχανισμό πρόκλησης με τον πρωτοπαθή πονοκέφαλο.
5. Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ανικανότητα εκείνους που υποφέρουν από πονοκέφαλο και η θεραπευτική διαδικασία πρέπει, επίσης, να κατευθυνθεί στην περιοχή του αυχένα.