Έχει γίνει πλέον σαφές ότι η περιτονία δεν είναι απλά ένα υλικό αναφοράς, με ελάχιστη λειτουργικότητα εκτός από τον προφανή υποστηρικτικό ρόλο της, αλλά μάλλον ένας διαδεδομένος, συνεκτικός, συνδετικός ιστός εμπλεκόμενος στενά σχεδόν σ’ όλες τις θεμελιώδεις διαδικασίες των δομών του σώματος, στη λειτουργικότητα και τον μεταβολισμό.

Μελετώντας την Κρανιοϊερή Θεραπεία του Dr John Upledger, αλλά και τεχνικές ήπιων χειρισμών "Manual Therapy", συνεχώς αναφερόμαστε στη ζωτική σημασία της περιτονίας, τόσο στο ρόλο της στην εμφάνισης της συμπτωματολογίας του ασθενή, όσο και στον τρόπο δράσης των χειρισμών.... Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να σκεφτούμε τους μύες και τις αρθρώσεις ως ξεχωριστές δομές από τη περιτονία, καθώς είναι αλληλένδετα. Μετακινήστε τον συνδετικό ιστό από τη περιοχή και ο κάθε μυς θα είναι μια δομή που θα μοιάζει με ζελέ χωρίς σχήμα και λειτουργική ικανότητα, ενώ οι αρθρώσεις πολύ απλά θα καταρρεύσουν. Επίσης τώρα γνωρίζουμε ότι το σώμα μας, στη δομή και τη λειτουργία του, χρησιμοποιεί μια «αρχιτεκτονική εφελκυσμού» για τη μηχανική σταθεροποίηση του, μεταξύ όλων των σκληρών και μαλακών ιστών του, με την περιτονία να είναι πανταχού παρούσα. Αποτελεί το ελαστικό – πλαστικό, κολλώδη συστατικό στοιχείο, που επενδύει, υποστηρίζει και χωρίζει, συνδέει και διαιρεί, αναδιπλώνει και δίνει συνοχή, στο υπόλοιπο του σώματος, σχηματίζοντας το δίκτυο του συνδετικού ιστού.

Τι εννοούμε με τον όρο ‘αρχιτεκτονική εφελκυσμού’;

Η μηχανική μας διδάσκει ότι η σταθερότητα ενός διαρθρωτικού δικτύου καθορίζεται από τις ιδιότητες των υλικών, τη διάταξη τους και το ‘παίξιμο’ (ελεύθερη κυκλοφορία) στις αρθρώσεις που συνδέουν αυτά τα στοιχεία. Το σώμα μας σταθεροποιεί αυτές τις κρίσιμες αρθρικές περιοχές, επιβάλλοντας έναν εσωτερικό μυϊκό τόνο (prestress), ώστε να μειωθεί το ‘παίξιμο’ στο σύστημα των αρθρώσεων. Αυτό εξασφαλίζει άμεση μηχανική απόκριση (δηλαδή η μετακίνηση ενός στοιχείου γίνεται αισθητή από όλα τα άλλα) και μειώνει τις επιπτώσεις της κούρασης στην άρθρωση. Έτσι, οι ανταγωνιστές μύες και τα οστά δημιουργούν μια ισορροπία μηχανικής δύναμης και βάζουν ολόκληρο το μυοσκελετικό σύστημα σε κατάσταση ισομετρικής τάσης, ώστε να επιτυγχάνεται η σταθεροποίηση στο σώμα. Ως εκ τούτου η σταθερότητα του σχήματος στο χέρι ή το πόδι μας (αν είναι σκληρό ή χαλαρό) εξαρτάται από το επίπεδο της τάσης ή ‘τόνο’ των μυών μας. Οι Αρχιτέκτονες ονομάζουν αυτόν τον τύπο του προεντεταμένου διαρθρωτικού δικτύου, που αποτελείται από αντιτιθέμενα και συμπιεσμένα στοιχεία που «αυτό-σταθεροποιεί» το σχήμα του, μέσω της δημιουργίας ενός μηχανισμού ισορροπίας ισχύος, Tensegrity (tensional integrity – Ακεραιότητα Εφελκυσμού).

Κατά συνέπεια οποιαδήποτε τάση να σκεφτούμε μια τοπική δυσλειτουργία, ως μεμονωμένη, θα πρέπει να την αποφεύγουμε, γιατί στη ουσία έχουμε να χειριστούμε μια σύνθετη, αλληλένδετη, συμβιωτική λειτουργία, σε ποικιλία ιστών, περιλαμβάνοντας το δέρμα, τους μυς, τους συνδέσμους, τους τένοντες και τα οστά, τις νευρικές δομές, τα αιματικά και τα λεμφικά κανάλια και αγγεία. Όλα παίρνουν σχήμα, μορφή και λειτουργική ικανότητα από τη περιτονία. (Schleip et al., 2006 R. Schleip, I. Naylor and D. Ursu et al., Passive muscle stiffness may be influenced by active contractility of intramuscular connective tissue, Medical Hypotheses 66 (1) (2006), p. 71.[Schleip et al., 2006], [Ingber, 2008], [Solomonow, 2009] and [Myers, 2009]).

Το συμπέρασμα από τα δυο πρώτα συνέδρια για τη Περιτονία (Βοστόνη 2007 και Άμστερνταμ 2009) είναι ότι έχουμε πολλά ακόμη να εξερευνήσουμε και να μάθουμε. Τα συνέδρια αυτά έφεραν κλινικούς ιατρούς και θεραπευτές όλων των σχολών σε επαφή με τους ερευνητές, γεννώντας τη προσδοκία ότι αυτή η διασταύρωση της κλινικής εμπειρίας με την έρευνα θα βοηθήσει όλους τους εμπλεκόμενους να κατανοήσουν καλύτερα τη πραγματική φύση της περιτονίας, προς όφελος των ασθενών, και να ωθήσει την έρευνα προς νέες κατευθύνσεις. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. C.S. Chen and D.E. Ingber, Tensegrity and mechanoregulation: from skeleton to cytoskeleton, Osteoarthritis Cartilage 7 (1) (1999), pp. 81–94. Abstract | PDF (382 K) | View Record in Scopus | Cited By in Scopus (68)
2. D.E. Ingber, The architecture of Life, Scientific American 278 (1998), pp. 48–57. Full Text via CrossRef | View Record in Scopus | Cited By in Scopus (160)
3. D.E. Ingber, Cellular tensegrity revisited I. Cell structure and hierarchical systems biology, Journal of Cell Science 116 (2003), pp. 1157–1173. Full Text via CrossRef | View Record in Scopus | Cited By in Scopus (330)
4. D.E. Ingber, Mechanobiology and diseases of mechanotransduction, Annals of Medicine 35 (2003), pp. 564–577. Full Text via CrossRef | View Record in Scopus | Cited By in Scopus (139)
5. D.E. Ingber, Cellular mechanotransduction: putting all the pieces together again, Journal of the Federation of American Societies for Experimental Biology 20 (2006), pp. 811–827. Full Text via CrossRef | View Record in Scopus | Cited By in Scopus (273)
6. D.E. Ingber, Tensegrity-based mechanosensing from macro to micro, Progress of Biophysics Molecular Biology (2008) 2008 Feb 13; [Epub ahead of print].
   References
7. Ingber, 2008 D. Ingber, Tensegrity and mechanotransduction, Journal of Bodywork and Movement Therapies 12 (3) (2008), pp. 198–200. Article | PDF (145 K) | View Record in Scopus | Cited By in Scopus (5)
8. Myers, 2009 T. Myers, Anatomy Trains (second ed.), Churchill Livingstone, Edinburgh (2009).
9. Schleip et al., 2006 R. Schleip, I. Naylor and D. Ursu et al., Passive muscle stiffness may be influenced by active contractility of intramuscular connective tissue, Medical Hypotheses 66 (1) (2006), p. 71.
10. Solomonow, 2009 M. Solomonow, Ligaments: a source of musculoskeletal disorders, Journal of Bodywork and Movement Therapies 13 (2) (2009), pp. 136–154. Article | PDF (520 K) | View Record in Scopus | Cited By in Scopus (6)
11. Standley and Meltzer, 2008 P.R. Standley and K.R. Meltzer, In vitro modelling of repetitive motion strain and manual medicine treatments: potential roles for pro- and anti-inflammatory cytokines, Journal of Bodywork and Movement Therapies 12 (2008), pp. 201–203. Article | PDF (417 K) | View Record in Scopus | Cited By in Scopus (2)
12. Still, 1902 A.T. Still, Philosophy and Mechanical Principles of Osteopathy, Hudson-Kimberly Pub. Co., Kansas City, MO (1902).