Ο Dudley J. Morton, M.D. το 1935, περιέγραψε μία δομική ανωμαλία στα μετατάρσια, ικανή να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στον ασθενή. Λόγω κληρονομικότητας το πρώτο μετατάρσιο οστό είναι κοντύτερο από το δεύτερο. Αυτό σημαίνει ότι κατά την βάδιση το δεύτερο μετατάρσιο οστό δέχεται μεγαλύτερα φορτία από αυτά που είναι κατασκευασμένο να δέχεται, με αποτέλεσμα την κακουχία και τον πόνο.

Υπάρχει περίπου στο 20% του πληθυσμού, ενώ οι Γάλλοι πιστεύουν ότι είναι σημάδι “ευφυΐας”. Παρόλο που ο πόνος είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα, πολλές φορές ο ασθενής παραπονιέται για ένα αίσθημα καψίματος, ιδιαίτερα μετά από βάδισμα, λόγω της μηχανικής επιβάρυνσης που ασκείται στην περιοχή. Το κοντύτερο πρώτο μετατάρσιο δεν μπορεί να παρέχει την απαραίτητη σταθερότητα και υποστήριξη που απαιτεί η φυσιολογική βάδιση με αποτέλεσμα το πόδι να βρίσκεται σε ένα μόνιμο πρηνισμό. Αυτό με την σειρά του προκαλεί επιβάρυνση συνολικά στην λειτουργικότητα του κάτω άκρου, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στον τραυματισμό των μυών της περιοχής και την δημιουργία trigger points ή Μυοπεριτονιακών Σημείων Πυροδότησης Πόνου, μεταφέροντας το πρόβλημα σε γειτονικές μυϊκές ομάδες, όπως στους Περονιαίους μύες, αλλά και σε περισσότερο απομακρυσμένους μύες, όπως είναι ο Μικρός Γλουτιαίος ή ο Μέσος Γλουτιαίος μυς. Η δημιουργία trigger points προκαλεί προβαλλόμενο πόνο που γίνεται αντιληπτός κυρίως στην περιοχή της κνήμης, της έξω επιφάνειας του μηρού και τον γλουτό, περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα νεύρα που μεταφέρουν πληροφορίες στον εγκέφαλο από τα δάκτυλα του ποδιού, περνάνε ανάμεσα από τα μετατάρσια οστά. Προβλήματα μπορεί να προκληθεί όταν το πλάγιο πελματιαίο νεύρο ενωθεί με τμήμα του μέσου πελματιαίου νεύρου, οπότε τότε αυξάνεται η διάμετρος του νεύρου και απαιτείται μεγαλύτερος χώρος μεταξύ του 3ου και 4ου μετάταρσιου, ώστε το νεύρο να λειτουργεί φυσιολογικά. Πάνω απο το νεύρο βρίσκεται ο εν τω βάθει εγκάρσιος μετατάρσιος σύνδεσμος, ένας αρκετά ισχυρός σύνδεσμος που συγκρατεί τα μετατάρσια οστά μεταξύ τους. Αν η καμάρα του πέλματος είναι μειωμένη, τα μετατάρσια οστά παγιδεύουν ή πιέζουν το νεύρο ενώ ο σύνδεσμος το πιέζει προς τα κάτω, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό του και πρόκληση πόνο μεταξύ του 3ου και 4ου μεταταρσίου. Αυτή η κατάσταση περιγράφηκε πρώτη φορά από τον Tomas George Morton το 1876, ονομάζεται Νεύρωμα του Morton, οι γυναίκες το παρουσιάζουν συχνότερα από τους άνδρες, ενώ άλλα συμπτώματα εκτος του πόνου είναι, αίσθηση μουδιάσματος, βελόνιασμα, κάψιμο, αίσθηση ηλεκτισμού και κράμπες, που εύκολα μπορεί να προκαλέσει διαταραχή της βάδισης και να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενή περιορίζοντας τις δραστηριότητες του. Η δημιουργία κάλων είναι σύνηθες φαινόμενο σε αυτές τις περιπτώσεις ιδιαίτερα κάτω από την κεφαλή του δεύτερου μεταταρσίου, από την κεφαλή του πρώτου μεταταρσίου και από το μεγάλο δάκτυλο.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική αξιολόγηση και την ακτινογραφία της περιοχής. Με τη κλινική αξιολόγηση προσπαθούμε να αναπαράγουμε τα συμπτώματα, όπως για παράδειγμα συμπιέζοντας τα μετατάρσια μεταξύ τους. Με την ακτινογραφία θα διαπυστωθεί αν υπάρχει πιθανόν κάταγμα στη περιοχή ή οστεοαρθρίτιδα. Σε περίπτωση που υπάρχει Νεύρωμα του Morton, χρήσιμες πληροφορίες θα έχουμε από τη Μαγνητική Τομογραφία και το Διαγνωστικό Υπέρηχο, όπως για παράδειγμα αν υπάρχει κάποιος όγκος που πιέζει το νεύρο αλλά και τον βαθμό πίεσης που δέχεται.  

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

Όπως συμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις φλεγμονών οι πρώτες βοήθειες περιλαμβάνουν, πάγο, ξεκούραση σε ανάρροπη θέση και αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

• Πρώτη προτεραιότητα είναι η αντιμετώπιση της φλεγμονής, αυτό επιτυγχάνεται είτε με τη χρήση Low Power Laser, είτε με Ιοντοφόρεση (διαδερμική χορήγηση κορτιζόνης και ξυλοκαϊνης με τη βοήθεια γαλβανικού ρεύματος)
• Εφαρμογή τεχνικών Manual Therapy, δηλαδή ήπιων παθητικών κινήσεων με σκοπό να βελτιωθεί η λειτουργικότητα της περιοχής, ώστε να αποσυμπιεσθεί το νεύρο, ενώ το μηχανικό φορτίο κατά την διάρκεια της βάδισης ή στήριξης θα κατανέμεται ομοιόμορφα.
• Kinesio-tape: Μία εξαιρετικά ελαστική αυτοκόλλητη ταινία που υποστηρίζει τους μύες χωρίς να τους περιορίζει, καθώς σηκώνοντας το δέρμα μακριά από την περιτονία ενισχύει την ροή του αίματος και θεραπεύει, ακόμα και κατά την διάρκεια έντονης δραστηριότητας.
• Πελματογράφημα και σύμφωνα με τα ευρήματα, χρήση ειδικών ορθοτικών, για στήρηξη του πέλματος σε σωστή λειτουργική θέση.
• Απελευθέρωση αν υπάρχουν των trigger points.
• Επανεκπαίδευση της Ιδιοδεκτικότητας και σωστής βάδισης.
• Ισχυροποίηση του μυϊκού συστήματος της περιοχής.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Στο Νεύρωμα του Morton αν αποτύχει η συντηρητική θεραπεία τότε αντιμετωπίζεται χειρουργικά. 

Υπάρχουν δυο τύποι επέμβασης:

Η πρώτη προσέγγιση αφορά Ραχιαία χειρουργική προσπέλαση, δηλαδή προσπέλαση απο την πάνω επιφάνεια του ποδιού. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στον ασθενή την άμεση κινητοποίηση της περιοχής, αλλά απαιτεί επιδέξειους χειρισμούς από τον χειρουργό ανάμεσα σε διάφορες κατασκευές, ώστε να προσεγγίσει και να κόψει τον εγκάρσιο μετάτάρσιο σύνδεσμο, ο οποίος τυπικά προκαλεί σε μεγάλο βαθμό τη πίεση στο νεύρο. Με τη διαδικασία αυτή όμως στο μέλλον μπορεί να προκληθεί αστάθεια στην ποδοκνημική άρθρωση.
Η δεύτερη προσέγγιση αφορά Πελματιαία χειρουργική προσπέλαση, δηλαδή προσπέλαση από το πέλμα του ποδιού. Ο ασθενής επιβάλλεται να χρησιμοποιήσει πατερίτσες για τρείς βδομάδες, ενώ η ουλή που θα δημιουργηθεί μπορεί να κάνει το περπάτημα άβολο. Το πλεονέκτημα είναι η εύκολη προσέγγιση του νευρώματος.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

1) Εκτεταμένο Αιμάτωμα
2) Μόλυνση
3) Υποτροπή

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Τα ακατάλληλα παπούτσια ενισχύουν την αστάθεια της περιοχής, άρα την μηχανική επιβάρυνση, επιδεινώνοντας την ήδη υπάρχουσα κατάσταση. Ακόμα και η έκβαση της θεραπείας μπορεί να επηρεαστεί από την ύπαρξη ακατάλληλου παπουτσιού.

Κατάλληλο παπούτσι σημαίνει:

• Πολύ καλή στήριξη της ποδικής καμάρας
• Άνετο μπροστά ώστε να μην πιέζει το μεγάλο δάκτυλο και τα μετατάρσια
• Ελαστική σόλα
• Καλή εφαρμογή στην φτέρνα, να μην παίζει το πόδί (όχι σανδάλια)
• "Λογικό" τακούνι